Giáo án Ngữ văn 12 Bài Việt Bắc (Tố Hữu) mới nhất

Giáo án Ngữ văn 12 Bài Việt Bắc (Tố Hữu) – Mẫu giáo án số 1

Ngày soạn: ...............................................

Ngày giảng: .............................................

Tiết 22. Đọc văn. VIỆT BẮC (Trích)

Tố Hữu

A. Mục tiêu cần đạt :

1. Kiến thức Giúp HS :Nắm được những nét chính trong đường đời, đường cách mạng, đường thơ của Tố Hữu – nhà hoạt động cáchmạng ưu tú, một trong những lá cờ đầu của nền văn học cách mạng Việt Nam.

2.Kĩ năng :Cảm nhận sâu sắc chất trữ tình chính trị về nội dung và tính dân tộc trong nghệ thuậtbiểu hiện của phong cách thơ Hố Hữu.

3. Tư duy, thái độ :Đường đời, đườngthơ Tố Hữu luôn song hành cùng con đường cách mạng của cả dân tộc; ở đó phong cách thơ Tố Hữu có những nét đặc sắc về cả nội dung và nghệ thuật biểu hiện.

B. Phương tiện :

+GV : Soạn bài , chuẩn bị tư liệu giảng dạy SGK, SGV, Thiết kế bài học

+HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học bài.

C.Phương pháp: Kết hợp các phương pháp phát vấn, diễn giảng,bình giảng thảo luận nhóm.

D. Tiến trình dạy học:

1. Ổn định tổ chức:

Sĩ số: ........................................

2. Kiểm tra bài cũ:

Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

- Cho biết đối tượng của bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học là gì?

-Với kiểu bài đó, cách làm như thế nào? Diễn đạt cần có những yêu cầu nào?

3. Bài mới:

HOẠT ĐỘNG 1. HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

Tố Hữu là nhà thơ lớn, cách chim đầu đàn của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Trong tác phẩm Một nhành xuân, ông tâm sự:

“Vâng, xin kể cùng Xuân đồng chí

Chuyện riêng chung, một cuộc đời bình dị”

Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về “cuộc đời bình dị” của nhà thơ ấy.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

HOẠT ĐỘNG 2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNHKIẾN THỨC MỚI

Hướng dẫn HS tìm hiểu về tiểu sử

GV cho HS đọc lướt để có ấn tượng chung, ghi nhớ những ý chính

?Cuộc đời của Tố Hữu có thể chia làm mấy giai đoạn ?

Hướng dẫn HS tìm hiểu Đường cách mạng, đường thơ.

GV cần nhấn mạnh bảy chặng đường đời của TH gắn liền với bảy chặng đường cách mạng và bảy tập thơ của TH ( nhất là 5 tập thơ đầu)

GV chia lớp thành 4 nhóm, hướng dẫn HS thảo luận: Về nội dung chính của 5 tập thơ đầu.

-Nhóm 1: Tập Từ ấy

Sau khi HS trình bày, GV nhấn mạnh Từ ấy là chất men say lí tưởng, chất lãng mạn trong trẻo, tâm hồn nhạy cảm, sôi nổi của cái tôi trữ tình

- Nhóm 2: Tập Việt Bắc

- Nhóm 3: Tập Gió lộng

- Nhóm 4: Ra trận, Máu và hoa

- GV gọi 1 đên 2 HS tóm tắt nội dung chính của hai tập kế tiếp.

Sau cùng GV chốt lại các tập thơ của TH là sự vận động của cái tôi trữ tình, là cuốn biên niên sử ghi lại đời sống dân tộc, tâm hồn dân tộc trong sự vân động của tiến trình lịch sử.

Hướng dẫn HS tìm hiểu phong cách thơ Tố Hữu.

?Phong cách thơ TH thể hiện ở những mặt nào?

?Tại sao nói thơ Tố Hữu mang phong cách trữ tình chính trị? Sau khi HS trả lời GV giải thíchtrữ tình chính trị thể hiện ở những điểm nào.

?Em chứng minh thơ Tố Hữu mang phong cách dân tộc đậm đà?

Hướng dẫn HS kết luận

?Cảm nhận chung của em về nhà thơ Tố Hữu?

I. Vài nét về tiểu sử:

- Thời thơ ấu: Tố Hữu sinh ra trong một gia đình Nho học ở Huế - mảnh đất thơ mộng, trữ tình còn lưu giữ nhiều nét văn hoá dân gian.

- Thời thanh niên: Tố Hữu sớm giác ngộ cách mạng và hăng say hoạt động, kiên cường đấu tranh trong các nhà tù thực dân

- Thời kỳ sau CM tháng Tám: Tố Hữu đảm nhiệm những cương vị trọng yếu trên mặt trận văn hoá văn nghệ, trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và nhà nước.

II. Đường cách mạng, đường thơ:

1. Từ ấy: (1937- 1946)

- Niềm hân hoan của tâm hồn trẻ đang gặp ánh sáng lý tưởng cách mạng, tìm thấy lẽ sống và quyết tâm đi theo ngọn cờ của Đảng.

- Gồm có 3 phần: Máu lửa, Xiềng xích, Giải phóng.

2. Việt Bắc: (1946- 1954)

- Tiếng hùng ca thiết tha về cuộc kháng chiến chống Pháp và con người kháng chiến.

- Thể hiện những tình cảm lớn.

3. Gió lộng: (1955- 1961)

- Hướng về quá khứ để ghi sâu ân tình cách mạng- ngợi ca cuộc sống mới trên miền Bắc.

- Tình cảm thiết tha, sâu đậm với miền Nam ruột thịt.

4.Ra trận (1962- 1971), Máu và hoa ( 1972- 1977):

- Bản hùng ca về “Miền Nam trong lửa đạn sáng ngời”.

- Ghi lại chặng đường cách mạng đầy gian khổ, hi sinh, khẳng định niềm tin, niềm tự hào phơi phới khi “toàn thắng về ta”.

5.Một tiếng đờn (1992 ), Ta với ta(1999 ):

- Những suy tư, chiêm nghiệm mang tính phổ quát về con người, cuộc đời.

- Niềm tin vào lí tưởng và con đường cách mạng, tin vào chữ nhân luôn tỏa sáng trong mỗi tâm hồn con người.

II. Phong cách thơ Tố Hữu:

1.Về nội dung: Thơ Tố Hữu mang phong cách trữ tình chính trị sâu sắc.

-Trong việc biểu hiện tâm hồn, thơ Tố Hữu luôn hướng tới cái ta chung

- Trong việc miêu tả đời sống, thơ Tố Hữu mang đậm tính sử thi.

- Những điều đó được thể hiện qua giọng thơ mang tính chất tâm tình, tự nhiên, đằm thắm, chân thành

2. Về nghệ thuật: Thơ Tố Hữu mang phong cách dân tộc đậm đà.

- Về thể thơ:

+ Vận dụng thành công thể thơlục bát truyền thống của dân tộc

+ Thể thất ngôn trang trọng mà tự nhiên

-Về ngôn ngữ: Dùng từ ngữ và cách nói dân gian, phát huy tính nhạc phong phú của tiếng Việt.

IV. Kết luận:

Thơ Tố Hữu là bằng chứng sinh động về sự kết hợp hài hoà hai yếu tố cách mạng và dân tộc trong sáng tạo nghệ thuật, sáng tạo thi ca.

HOẠT ĐỘNG 5. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG

4. Củng cố: Nhắc lại các chặng đường thơ và phong cách nghệ thuật.

5. Dặn dò:

- Học bài cũ.

- Chuẩn bị bài Luật thơ.

********************************

Giáo án Ngữ văn 12 Bài Việt Bắc (Tố Hữu) – Mẫu giáo án số 2

Tiết thứ: 22

VIỆT BẮC

(Tố Hữu)

A. MỤC TIÊU:

Giúp học sinh:

-Hiểu được và đánh giá đúng về Tố Hữu cũng như thơ của ông trong nền văn học dân tộc.Nắm được con đường sáng tác thơ của Tố Hữu qua các tập thơ, từ đó hiểu đặc điểm cơ bản của thơ Tố Hữu: Luôn gắn liền với các thời kỳ đấu tranh CM và thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ.

B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:

-Phát vấnNêu vấn đề.

C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

* Giáo viên: Soạn giáo án.

* Học sinh: Soạn bài.

D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổnđịnh lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:Đọc thuộc lòng đoạn đầu bài thơ "Tây Tiến"?Hình ảnh người lính Tây Tiến hiện lên qua những chi tiết và hình ảnh nào?Nhận xét?

3.Nội dung bài mới:

a. Đặt vấn đề: Cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ trường kỳ, gian khổ, hy sinh hết sức vẻ vang của dân tộc đã đi đến thắng lợi hoàn toàn một phần là nhờ có văn học nghệ thuật. Trong văn học thời kỳ này Tố Hữu là vì sao sáng, nổi bật nhất với những vần thơ "cháy bỏng" một thời.

b. Triển khai bài dạy:

Hoạt động thầy và trò

Nội dung kiến thức

-Hoạt động 1: Tìm hiểu tiểu sử của nhà thơ Tố Hữu.

Giáo viên cho học sinh đọc tiểu dẩn trong Sgk và xác định các ý chính.

Câu hỏi: Những yếu tố góp phần tạo nên hồn thơ Tố Hữu?

-Hoạt động 2: Tìm hiểu con đường cách mạng, con đường thơ của Tố Hữu?

Giáo viên phát vấn học sinh tìm ý chính.

-Câu hỏi 1: Nội dung chính của tập thơ "Từ ấy"?

Giáo viên thuyết giảng nhấn mạnh về nội dung của phần Xiêng xích.

-Câu hỏi 2: Giá trị của tập thơ? Anh chị hiểu thế nào về cái "tôi' trữ tình mới trong thơ Tố Hữu? Giáo viên có thể so sánh với cái "tôi" trong thơ mới.

-Giáo viên nên thuyết giảng, lấy ví dụ minh hoạ cho ý này.

-Câu hỏi 3: Nội dung cơ bản của tập thơ "Viêt Bắc"?

-Câu hỏi 4: Giá trị nổi bật của tập thơ?

-Chú ý: Giáo viên cần tập trung giới thiệu kĩ về hai tập thơ (Từ ấy và Việt Bắc) Các tập thơ còn lại Giáo viên yêu cầu học sinh đọc Sgk và hướng dẫn học sinh xác định những luận điểm quan trọng trong Sgk về mối tập thơ.

-Hoạt động 3: Tìm hiểu phong cáCâu hỏi nghệ thuật của thơ Tố Hữu.

-Câu hỏi 1: Anh chị hiểu thế nào là thơ trữ tình-chính trị? Vì sao đây lại là đặc điểm nổi bật nhất trong thơ Tố Hữu? Lấy ví dụ minh hoạ

-Giáo viên nhấn mạnh với học sinh điểm này

-Câu hỏi 2: Tại sao khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn lại trở thành nét phong cách trong thơ Tố Hữu?

- Câu hỏi 3: Giọng điệu trong thơ Tố Hữu có đặc điểm gì nối bật? Sự thể hiện giọng điệu trong thơ? Cơ sở hình thành nên giọng điệu đó?

-Câu hỏi 4: Vì sao nói thơ Tố Hữu mang tính dân tộc đậm đà? Sự thể hiện tính dân tộc trong thơ Tố Hữu?

-Hoạt động 4: Tổng kết dặn dò.

-Câu hỏi 1: Vị trí Tố Hữu trong nền thơ ca dân tộc?

-Câu hỏi 2: Thơ Tố Hữu có sự kết hợp giữa những yếu tố nào?

-Câu hỏi 3: Sức hấp dẫn của thơ Tố Hữu?

Dặn dò:

Giáo viên yêu cầu học sinh ôn bài và chuẩn bị cho bài học "Việt Bắc" (phần tác phẩm).

Học sinh làm bài tập phần luyện tập.

I. Vài nét về tiểu sử:

-Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành (1920-2002).

- Quê: Thừa Thiên Huế.

Sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống Nho học và yêu văn chương.Quê hương và gia đình đã có ảnh hưởng lớn đến hồn thơ Tố Hữu.

-Ông sớm giác ngộ CM - vào Đảng khi mới 18 tuổi.

-Từng giữ nhiều chức vụ quan trọng của Đảng và nhà nước.

II. Sự nghiệp.

*Đối với T Hữu, con đường CM và con đường thơ có sự thống nhất không thể tách rời. Mỗi tập thơ của ông là một chặng đường Cách mạng.

1. Tập thơ"Từ ấy":

- Tập thơ đầu tiên ứng với 10 năm đầu của chặng đường hoạt động Cách mạng.

- Tập thơ gồm 3 phần: Máu lửa, Xiềng xích, Giải phóng.

- Nội dung: Là niềm hân hoan của tâm hồn người thanh niên trẻ tuổi đang "băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời" đã gặp lý tưởngtìm thấy lẽ sống.

- Giá trị: Là chất men say lý tưởng, chất lãng mạn trong trẻo, tâm hồn nhạy cảm sôi nổi, trẻ trung của một cái tôi trữ tình mới.

2. Tập thơ''Việt Bắc'' (1947 - 1954).

Đánh dấu bước chuyển mình mới của thơ TH trong chặng đường này:

-Nội dung:

+ Là bản hùng ca về cuộc kháng chiến 9 năm chống Pháp với những chặng đường gian lao anh hùng và thắng lợi.

+ Thể hiện thành công hình ảnh và tâm tư của quần chúng cách mạng.

+ Kết tinh những tình cảm lớn của con người Việt Nam kháng chiến mà bao trùm và thống nhất mọi tình cảm là tấm lòng yêu nước.

-Giá trị: Là một trong những thành tựu xuất sắc của văn học chống Pháp.

3. Tập thơ"Gió lộng "(1955 - 1961).

Có sự kết hợp của cái tôi trữ tình công dân khi khai thác các đề tài lớn: Xây dựng xã hội chủ nghĩa, đấu tranh thống nhất đất nước, tình cảm quốc tế vô sản.

4. Tập thơ"Ra trận" và tập thơ "Máu và hoa".

- Cổ vũđộng viênca ngợi cuộc chiến đấu.

- Mang đậm tính chính luận - thời sự chất sử thi và âm hưởng anh hùng ca.

5. Các tập thơ còn lại.

III. Phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu.

1. Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình - chính trị.

- Tố Hữu là một thi sĩ - chiến sĩ, thơ là sự thống nhất giữa cách mạng và cảm xúc trữ tình.

- Thơ Tố Hữu khai thác cảm hứng từ đời sống chính trị của đất nước, từ hoạt động cách mạng và tình cảm chính trị của bản thân tác giả.

- Lí tưởng cách mạng là ngọn nguồn mọi cảm hứng của nghệ thuật thơ Tố Hữu. Lí tưởng thực tiễn cách mạng ở mỗi thời kì là đề tài, chủ đề sáng tác của nhà thơ .

Ví dụ: Việt Bắc gắn liền với cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp.

Tố Hữu là nhà thơ Cách mạng, nhà thơ của lí tưởng cộng sản. Con đường thơ bắt đầu cùng lúc

với sự giác ngộ lí tưởng cộng sản, quá trình sáng tác nằm dưới sự lãnh đạo của Đảng.

2.Thơ Tố Hữu thiên về khuynh hướngsử thi và cảm hứng lãng mạn.

- Thơ TH tập trung thể hiện những vấn đề cốt yếu của đờisống Cách mạng và vận mệnh của dân tộcCảm hứng về lịch sửdân tộc chứ không hướng về đời tư, hướng về những lẽ sống lớn tình cảm lớn, niềm vui lớn.

- Nhân vật trữ tình luôn đại diện cho những phẩm chất của giai cấp, dân tộc thậm chí là của lịch sử và thời đại.

3. Thơ Tố Hữu có giọng tâm tình ngọt ngào:

- Thơ THchọn cách xưng hô gần gũithân mật (bạn đời ơi, đồng bào ơi, em ơi, …).

4. Thơ Tố Hữu mang tính dân tộc đậm đà.

- Về nội dung: thơ TH phản ánh đậm nét con người Việt Nam.

-Về nghệ thuật: Tố Hữu sử dụng thành công các thể thơ thuần dân tộc (thơ lục bát, thơ bảy chữ) ngôn ngữ thơ gần với lối nói quen thuộc của dân tộc, giàu nhạc điệu.

IV. Tổng kết.

-Vị trí thơ Tố Hữu: Là một thành công xuất sắc của thơ cách mạng, thơ trữ tình chính trị, kế tục truyền thống lớn của thơ ca dân tộc.

-Thơ Tố Hữu là sự kết hợp của hai yếu tố: Cách mạng và dân tộc trong nghệ thuật.

-Sức hấp dẫn của thơ Tố Hữu ở niềm say mê lí tưởng và tính dân tộc đậm đà.

V.Luyện tập.

-Học sinh làm ở nhà.

4.Củng cố: Nắm: Nội dung và nghệ thuật trong các tập thơ của Tố Hữu.

5.Dặn dò: Tiết sau học Tiếng Việt bài "Luật thơ ".