Giáo án Ngữ văn 12 Bài Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành) mới nhất

Giáo án Ngữ văn 12 Bài Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành) mới nhất – Mẫu giáo án số 1

Ngày soạn: ...............................................

Ngày giảng: .............................................

Tiết64-65. Đọc văn. RỪNG XÀ NU

Nguyễn Trung Thành

A. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

- Nắm được tư tưởng mà tác giả gửi gắm qua những hình tượng của tác phẩm : sự lựa chọn con đường đi của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù.

- Thấy được vẻ đẹp sử thi và nét đặc sắc Tây Nguyên, ý nghiã và giá trị của tác phẩm trong hoàn cảnh chiến đấu chống Mỹ cứu nước lúc bấy giờ và trong thời đại ngày nay.

2. Kĩ năng

- Vận dụng được kĩ năng phân tích tác phẩm văn chương tự sự.

3. Tư duy, thái độ

- Tự hào về truyền thống đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân ta, về vẻ đẹp kiêu dũng của thiên nhiên đất nước.

B. Phương tiện

GV: Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án.

HS: Sách giáo khoa, vở soạn, vở ghi.

C. Phương pháp

- Quy nạp.

- Thảo luận nhóm.

- Thuyết giảng.

- Chú ý hoạt động của học sinh.

D. Tiến trình dạy học

1. Ổn định lớp

Sĩ số: ………………………………..

2. Kiểm tra bài cũ

- Phân tích tình huống truyện trong Vợ nhặt.

- Phân tích nhân vật người vợ nhặt, Tràng và bà cụ Tứ.

- Giá trị nhân đạo của tác phẩm được thể hiện như thế nào?

3. Bài mới

Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm

Nguyễn Trung Thành là nhà văn gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. Tình yêu và sự hiểu biết sâu sắc về mảnh đất này là tiền đề cơ sở để nhà văn sáng tác được nhiều tác phẩm có giá trị về thiên nhiên và cuộc sống con người nơi đây, trong đó có truyện ngắn Rừng xà nu.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 64

Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới

? Gọi HS đọc tiểu dẫn và trả lời câu hỏi

-Dựa vào tiểu dẫn hãy cho biết vài nét về tiểu sử NTT mà em có ấn tượng nhất ?

- Tác phẩm chính ?

- Từ cuộc đời của nhà văn , em có nhận xét gì về Nguyễn TrungThành?

- Hãy cho biết đặc điểm sáng tác văn chương của nhà văn Nguyễn Trung Thành ?

?Cho biết xuất xứ?

Hướng dẫn HS tóm tắt

? Hãy nêu chủ đề?

?Hãy cho biết ý nghĩa của truyện ngắn qua nhan đề tác phẩm?

?

Em hãy cho biết hình ảnh rừng xà nu được tác giả miêu tả ở vị trí nào trong tác phẩm?

?Hình tượng cây xà nu được tác giả miêu tả gây ấn tượng khó quên cho người đọc như thế nào?

?Cây xà nu không chỉ hiện lên vẻ đẹp mà còn mà còn biểu tượng cho điều gì? Hãy nêu một số chi tiết để chứng minh cho điều ấy ?

GV thuyết giảng

GV cho HS đọc “ Trong rừng ít có loại cây sinh sôi...tiếp lấy ánh nắng...”và nêu ý nghĩa .

?Em có suy nghĩ gì về cách miêu tả cây xà nu ứng chiếu với con người?

Trong đoạn văn trên tác giả còn nói lên điều gì ?

GV thuyết giảng và hỏi HS

? Từ những điều đã phân tích em hãy nêu ý khái quát mà nhà văn thể hiện qua cách miêu tả rừng xà nu?u tah

Hết tiết 64, chuyển sang tiết 65

Sĩ số: ……………………

?Nhân vật nào góp phần làm nên chủ đề của thiên truyện? Hãy cho biết những ấn tượng của mình về nhân vật Tnú : lai lịch và phẩm chất của Tnú (câu hỏi 2 SGK)

? Vì sao trong câu chuyện về cuộc đời Tnú , cụ Mết nhắc đi nhắc lại Tnú không cứu sông được vợ con và ghi sâu vào tâm trí người nghe “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”

- Vì sao Tnú không cứu được vợ con?

- Vì sao dân làng Xôman không cứu Tnú?

GV thuyết giảng về giọng văn mà tác giả dành cho nhân vật Tnú

-Tiếng thét của Tnú

-Tiếng hét của cụ Mết “chém , chém hết”

-Bàn tay bóp chết những tên chỉ huy ở đồn giặc...

?Chính sự tàn bạo kẻ thù đã nung nấu lòng căm thù trong Tnú và dân làng Xôman . Cho nên câu chuyện của Tnú nói lên chân lí nào của dân tộc ta trong thời đại bấy giờ. Vì sao cụ Mết muốn chân lí đó phải được nhớ được ghi?

?Các hình tượng nhân vật cụ Mết, Mai, Dít, Heng có vai trò gì trong việc khắc họa nhân vật chính và làm nổi bật tư tưởng của tác phẩm?

?Theo em hình ảnh cảnh rừng xà nu và hình tượng nhân vật Tnú gắn kết hữu cơ, khăng khít như thế nào?

?Hãy nêu những cảm nhận của mình về vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm?

GV thuyết giảng thêm cho HS hiểu về Khuynh hướng sử thi của tác phẩm thể hiện qua đề tài, chủ đề , nhân vật , giọng điệu, xung đột...

GV hướng dẫn HS tổng kết ở phần ghi nhớ.

I .Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Nhà văn gắn bó mật thiết với chiến trường Tây Nguyên, có vốn hiểu biết về đất nước – con người Tây Nguyên rất phong phú.

- Đặc điểm sáng tác :mang đậm tính sử thi -phản ánh những nhân vật anh hùng tiêu biểu cho cộng đồng, những vấn đề lớn của cộng đồng

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ:

b. Tóm tắt :Tài liệu

c. Chủ đề : Tác phẩm đã tái hiện lại thời kì lịch sử đen tối ở Tây Nguyên, nỗi đau của cá nhân và mất mát lớn lao của buôn làng đã khiến Tnú và dân làng Xôman đồng khởi. n toc

II . Đọc – hiểu văn bản

1. Ý nghĩa nhan đề

- Hình ảnh rừng xà nu là linh hồn của tác phẩm, là cảm hứng chủ đạo , là dụng ý nghệ thuật của tác giả.

- Cây xà nu gắn bó mật thiết với cuộc sống tinh thần ,vật chất của làng Xôman.

- Rừng xà nu là bức tranh thiên nhiên hùng vĩ đầy sức sống , luôn sinh sôi nảy nở , bất chấp sự hủy diệt của đạn bom.

- Rừng xà nu là biểu tượng của người Tây Nguyên anh hùng , bất khuất.khua hunge

2. Hình tượng cây xà nu - Rừng xà nu

Hình tượng cây xà nu mở đầu và khép lại , xuyên suốt toàn bộ tác phẩm vừa mang ý nghĩa hiện thực vừa mang ý nghĩa tượng trưng.

- Ý nghĩa tả thực : cây xà nu vươn cao, thẳng đứng, cành lá sum suê, ở chỗ vết thương nhựa ứa ra...Nó phóng nhanh thơm mỡ màng .Rừng xà nu có mặt trong suốt câu chuyện, trong đời sống hằng ngày của dân làng.cây xà nu tiêu biểu của rừng núi Tây Nguyên và gắn bó với dân làng Xôman .

- Ý nghĩa tượng trưng: biêủ tượng cho con người và núi rừng Tây Nguyên.

+ Cả rừng xà nu không có cây nào không bị thương...cuộc sống bị tàn phá nặng nề đến đau thương của dân làng Xôman.Biểu hiện của đau thương

+ Cây xà nu ham ánh sáng...Tnú, Mai hướng tới cuộc sống tự do.

+ “Đạn đại bác...đến hút tầm mắt”Sức chịu đựng của xà nu cũng là sự bất khuất kiên cường của dân làng Xôman.

+ “Rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn ra che chở cho làng”con người đang chiến đấu để bảo vệ quê hương.

+ “Những đồi xà nu nối tiếp nhau chạy đến chân trời, cây con nối cây lớn”nhiều thế hệ Tây Nguyên nối tiếp nhau đánh giặc

+ Cách miêu tả cây xà nu ứng chiếu với con người và ngược lại “Cụ Mết...,Tnú...,BéHeng...”

+ “Những cây mới mọc và nhọn hoắc như mũi lê”RXN được láy lại ở cuối truyện và phát triển như con người Xôman chịu nỗi đau thương quá lớn và sự quật khởi của họ.

* Tóm lại

-Cây xà nu là sáng tạo độc đáo của Nguyễn Trung Thành, biện pháp nghệ thuật nhân hóa gợi cho người đọc nghĩ đến vùng đất và con người Tây Nguyên yêu tự do , bất khuất.

- Cây xà nu góp phần làm nổi bật chủ đề , ca ngợi con người và đất rừng Tây Nguyên trong cuộc chiến tranh chống kẻ thù xâm lược. ga Rua

3. Hình tượng nhân vật Tnú

a. Lai lịch: Mồ côi cha mẹ, được dân làng Xôman nuôi dưỡng.

b. Phẩm chất

- Dũng cảm, gan dạ ,mưu trí, bất khuất. baico, sauye

+Lúc nhỏ làm liên lạc thay anh Quyết: lựa chọn con đường khó mà đi, học chữ thua Mai thì đập đầu, bị giặc bắt thì nuốt thư, bị tù thì vượt ngục.

+ Khi lớn lên : là con chim đầu đàn của làng Xô-man ,hướng dẫn dân làng chuẩn bị chiến đấu ; bị giặc đốt mười ngón tay Tnú không thèm kêu than.

- Giàu lòng yêu thương:

+Yêu quê hương: Ba năm đi lực lượng trở về làng nghe âm thanh tiếng chày, đến con nước lớn đầu làng..chân vấp, tim đập bồi hồi, xúc động nhớ từng kỉ niệm,ghi nhớ hình ảnh rừng xà nu.

+Yêu Đảng, sớm giác ngộ cách mạng: Lúc nhỏ vào rừng nuôi cán bộ,làm liên lạc; quyết học chữ thay anh Quyết làm cán bộ, lãnh đạo phong trào cách mạng của quê hương.

+ Yêu gia đình vợ con: xé tấm dồ làm địu cho con, sẵn sàng cứu vợ con.

- Trung thành với cách mạng , ý thức tổ chức kỉ luật cao (dẫn chứng ).

- Căm thù giặc sâu sắc: Khi giặc kéo về làng để tiêu diệt phong trào nổi dậy ở Xôman

+ Vào rừng nuôi cán bộ.

+ Giặc bắt Mai và con anh tra tấn dã man bằng gậy sắt và cả vợ con anh đều gục chết

+ Anh không cứu nổi vợ con... “ừ ,Tnú không cứu sống được mẹ con Mai...”

+ Anh bị giặc bắt , trói chặt bằng dây rừng và đốt tay bằng nhựa xà nu.

=> Như vậy Tnú không cứu được vợ con, không bảo vệ được chính mình vì "Trong tay mày chỉ có hai bàn tay trắng" => nỗi đau rất lớn cả về thể xác lẫn tinh thần

-Chân lí “Chúng nó đã cầm súng , mình phải cầm giáo” cụ Mết muốn ghi tạc vào lòng các thế hệ con cháu. Bởi khi chúng ta cầm vũ khí đứng lên chống lại súng đạn của kẻ thù thì mọi thứ đều thay đổi:

+ Lửa xà nu sẽ tắt trên bàn tay Tnú, nó chỉ còn soi xác bọn giặc ngổn ngang, hoà cùng tiếng chiêng làm thành cảnh tượng hùng tráng của núi rừng trong đêm khởi nghĩa. Đôi bàn tay với những ngón tay chỉ còn hai đốt trở thành bàn tay hồi sinh. Kẻ ác phải đền tội. Mười ngón tay Tnú trở thành 10 ngọn đuốc soi đường cho dân làng Xô Man quật khởi.

+ Tnú được sống trong cảm giác tìm lại được những gì đã mất qua hình ảnh Dít, bé Heng, gợi nghĩ đến một triển vọng của tương lai.

- Cụ Mết , Mai , Dít , Bé Heng có vai trò tiếp nối sự sống cho Tnú.

c. Mối quan hệ giữa hình tượng rừng xà nu và Tnú

- Hai hình tượng gắn bó khăng khít với nhau, bổ sung cho nhau để cùng hoàn chỉnh.

- Rừng xà nu trải mãi tới chân trời trong màu xanh bất diệt khi con người thấm thía bài học "Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo" rút ra từ cuộc đời Tnú.

- Con người như Tnú cầm vũ khí đứng lên thì mục đích sau cùng là để giữ lại sự sống như cánh rừng mãi mãi sinh sôi, sự sống của Tổ quốc, của nhân dân.

* Tóm lại: Tnú là nhân vật trung tâm được xây dựng bằng bút pháp giàu chất sử thi. Tnú tiêu biểu cho số phận và con đường đấu tranh của dân tộc Tây Nguyên. Là một trong những hình tượng thành công của NTT và văn học chống Mỹ cứu nước .

3. Giá trị nghệ thuật

- Rừng xà nu là tiếng nói của lịch sử và thời đại, gắn liền với sự vận động, những biến cố có ý nghĩa trọng đại đới với toàn dân. Những bức tranh thiên nhiên hay hình tượng con người là sự kết tinh những lí tưởng cao quí nhất của cả cộng đồng.

- Tác phẩm mang một hình thức sử thi hoành tráng. Hoành tráng trong hình ảnh, dáng vóc vạm vỡ, cao cả của núi rừng, của con người. Hoành tráng trong âm hưởng, với lời văn đẽo gọt, giàu sức tạo hình, giàu nhạc điệu, khi vang động, khi tha thiết hoặc trang nghiêm.

4. Ghi nhớ : (SGK).

Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung

4. Củng cố

- Hình tượng cây xà nu.

- Chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng trong truyện ngắn.

5. Dặn dò

- Đọc lại đoạn trích , nắm nội dung chính.

- Chuẩn bị bài: Bắt sấu rừng U Minh Hạ (Sơn Nam).

*************************************

Giáo án Ngữ văn 12 Bài 47: Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành) – Mẫu giáo án số 2

Tiết thứ: 64-65

RỪNG XÀ NU

(Nguyễn Trung Thành)

A. MỤC TIÊU:

Giúp học sinh:

-Thấy được vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tư tưởng của nhân dân Tây Nguyên mà dân làng Xôman là những con người tiêu biểu cho những năm chống Mĩ cứu nước.

- Cảm nhận chất sử thi của tác phẩm, nắm được cốt truyện, chủ đền, ghệ thuật xây dựng hình tượng trong tác phẩm.

-Giáo dục các em niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước và thái độ căm thù giặc sâu sắc

B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:

-Đọc diễn cảm.

-Giảng bình, nêu vấn đề.

C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

* Giáo viên: Soạn giáo án.

* Học sinh: Soạn bài.

D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổnđịnh lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Nội dung bài mới:

a. Đặt vấn đề:

b. Triển khai bài dạy:

Hoạt động thầy và trò

Nội dung kiến thức

-Đọc tiểu dẫn. Vài nét về tác phẩm?

Giáo viên giới thiệu thêm-giảng nhanh.

-Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm?

+Xuất xứ?

+Cốt truỵên?

Truyện về một đời người được kể kại trong một đêm.

Em có nhận xét gì về kết cấu tác phẩm?

Mở đầu và kết thúc đều là hình ảnh cây xà nu, chỉ thay đổi chữ "đồi" thành chữ "rừng"®Sự lặp lại đầy dụng ý.

-Tác giả khắc hoạ cây xà nurừng xà nu qua những chi tiết nàovới những thủ pháp nghệ thuật gì?

Giáo viên bình:

-Xà nu có mặt trong suốt câu chuyện, trong đời sống hàng ngày của dân làng.

-Ý nghĩa biểu tượng của cây xà nurừng xà nu?

Giáo viên chuyển:

Hình ảnh cụ Mết được khắc hoạ qua những chi tiết nào?

Giáo viên bình:

Vai trò của cụ Mết? Ý nghĩa của hình tượng nhân vật này?

-Nhân vật Dít được khắc hoạ như thế nào? gợi nhớ đến ai?

Dít được miêu tả qua những chi tiết nào?

Giáo viên chuyển.

-Hình ảnh be heng gợi cho em những suy nghĩ gì?

-Tiêu biểu cho tập thể dân làng là Tnú, nhân vật Tnú được khắc như thế nào trong truyện?

Giáo viên bình: có yêu thương sâu sắc mới biết căm thù mãnh liệt.

-Nếu Dít được đặc tả ở đôi mắt thì Tnú được đặc tả ở chi tiết nào?

-Phẩm chất của anh còn được bộc lộ trong ngày về phép. Nhận xét?

"Mười ngón tay Tnú bốc cháybiểu trưng cho lòng căm thù và ngọn lửa đấu tranh của dân làng Xôman".

-Nêu những giả trị nghệ thuật tiêu biểu làm nên thành công của truyện?

-Đánh giá chung về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm?

I. Vài nét chung.

1. Tác giả.

-Tên khai sinh là Nguyễn Văn Báu.

-Bút danh: Nguyên Ngọc, Nguyễn trung Thành.

-1950: Gia nhập quân đội khi đang học trung học chuyên khoa.

-1962: Chủ tịch chi hội văn nghệ giả phóng miền Trung Trung Bộ.

-Gắn bó mật thiết với chiến trường Tây Nguyên.

2. Tác phẩm.

a. Xuất xứ: Truyện được in trong tập "Trên quê hương những người anh hùng Điện Ngọc" viết năm 1965.

b. Cốt truyện:

-Chuyện về cuộc đời Tnú lồng vào cuộc nổi dậy của dân làng Xôman.

II. Đọc hiểu.

1. Hình tượng cây xà nu.

-Cả rừng không cây nào không bị thương, nhựa ứa ra-từng cục máu lớn.

-Không giết nổi…

-Vết thương chóng lành, lớn nhanh, thay thế những cây đã ngã.

-Cây mẹ ngãcây con mọc lên.

-Ươn tấm ngực ra che chở cho làng.

-Những đồi (rừng) xà nu nối tiếp nối.

ÞNghệ thuật nhân hoá, so sánh-hình ảnh giàu giá trị tạo hình, cảnh như khắc chạm tạo thành hình khối có màu sắcmùi vị®Một phần sự sống Tây Nguyên gắn bó với con người.

Þ Cây xà nu, rừng xà nu tiêu biểu cho số phận, phẩm chất, sức sống bất diệt, tinh thần dấu tranh quật cường của nhân dân Tây Nguyên.

-Các thế hệ cây xà nu tượng trưng cho các thế hệ dân làng Xoman và nhân dân Việt Nam.

2. Hình tượnh người dân Xôman.

a. Cụ Mết.

-Tiếng nói ồ ồ, bàn tay nặng trịch, mắt sáng, râu dài tới ngực, ngực căng như thân cây xà nu lớn®Khoẻ mạnh, quắc thước.

-Lúc ông nói: Nó cầm súng®mình cầm giáo mác, mọi người nín bặt®có uy tín đối với dân làng.

ÞLà người đại diện cho quần chúng, biểu tượng cho sức mạnh tinh thần và vật chất có tính truyền thống, cội nguồn của miền núi Tây Nguyên, là người trực tiếp lãnh đạo dân làng vùng lên đánh giặc.

b. Nhân vật Dít.

-Sự hiện thântiếp nối của Mai.

+Lúc nhỏ: Gan góclanh lợi.

+Lớn lên: Bí thư kiêm chính trị viên xã đội.

*Đôi mắt:bình thảntrong suốt khi nhìn kẻ thù.

ráo hoảnh khi mọi người khóc Mai.

nghiêm khắc nhìn Tnú.

ÞSống có nguyên tác và giàu tình yêu thương. Đôi mắt chị chứa đầy chiều sâu nghị lực. Cùng với Tnú, họ là lớp trẻ đáng tin cậylà chỗ dựa của dân làng Xôman.

c. Bé Heng.

-Gợi lại tuổi thơ của Mai, Dít, Tnú.

®Tượng trưng cho lớp người kế tiếp đầy sinh lực, đầy nhựa sống, hứa hẹn một thế hệ Cách mạng mới vững vàng.

d. Nhân vật Tnú.

Xuất hiện qua lời kể của cụ Mết.

*Cuộc đời:

+Lúc nhỏ: mồ côi, được dân làng Xôman cưu mang.

gan góc, lanh lợi, dũng cảm, táo bạo, sớm đến với Cách mạng.

-Bị giặc bắt: chỉ vào bụng nói "cộng sản ở đây này".

+Lớn lên: Ra tù, gặp Mai, lãnh đạo dân làng đánh giặc.

Tận mắt chứng kiến cảnh vợ con bị giết.

Bản thân bị địch bắt, tra tấn dã man.

Gia nhập bộ đội.

ÞCan đảm vượt lên mọi đau đớn-bi kịch cá nhân, quyết tâm trả thù nhà đền nợ nước.

*Đôi bàn tay:

+Khi nguyên vẹn: là đôi bàn tay tình nghĩa.

+Khi tật nguyền: vẫn vững vàng cầm vũ khí.

*Ngày về phép:

Về đúng một đêm.

Lặng người đi khi nghe tiếng chày.

Nhớ rõ từng người-nhắc tên từng người trong một niềm xúc động sâu xa.

®Có tính kỷ luật cao và giàu tình yêu thương đối với đồng bào.

ÞLà đứa con chung của dân làng Xôman.

3. Vài nét nghệ thuật.

-Nghệ thuật kể chuyện ngắn gọn, hàm súc, hấp dẫnn, ghệ thuật miêu tả tỉ mỉ, sinh động.

-Giọng kể hào hùngthâm trầm, xúc động mang âm hưởng sử thi.

-Nghệ thuật xây dựng hình tượng cây xà nu và rừng xà nu.

III. Tổng kết.

-Truyện cô đúc mang âm hưởng sử thi hùng tráng Thông qua việc miêu tả sức sống mãnh liệt của cây xà nu và người dân Xôman, tác giả đã khắc hoạ hình ảnh Tây Nguyên anh hùng, bất khuất một lòng đi theo Đảng Thể hiện thành công CNAH Cách mạng Việt Nam.

4. Củng cố: Nắm nội dungnghệ thuật tác phẩm.

5. Dặn dò: Tiết sau học Đọc thêm "Bắt sấu rừng U Minh hạ".

Giáo án Ngữ văn 12 Bài Đọc thêm: Bắt sấu rừng U Minh Hạ (Sơn Nam) – Mẫu giáo án số 1

Ngày soạn: ...............................................

Ngày giảng: .............................................

Tiết 66. Đọc thêm. BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠ

Sơn Nam

A. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

- Nắm được một vài nét về cuộc đời, sự nghiệp của nhà văn Sơn Nam và tập truyện “Hương rừng Cà Mau”.

- Cảm nhận được bức tranh thiên nhiên độc đáo của vùng đất mũi Cà Mau, những con người Nam Bộ cần cù, dũng cảm, tài trí, lạc quan, yêu đời. Và bao trùm lên trang viết là tấm lòng tha thiết yêu quê hương , đất nước, yêu nhân dân mình- phẩm chất tinh thần sâu sắc nhất của con người Việt Nam.

2. Kĩ năng

- Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.

3. Tư duy, thái độ

- Tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người Việt Nam.

B. Phương pháp: Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận nhóm...

C. Phương tiện:

GV: Thiết kế dạy học của GV, SGK, SGV...

HS: Sách giáo khoa, vở soạn, vở ghi.

D. Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp

Sĩ số: ………………………………….

2.Kiểm tra bài cũ

- Phân tích hình tượng cây xà nu.

- Phân tích hình tượng nhân vật Tnú.

3.Bài mới

Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm

Truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ sẽ cho chúng ta thấyđược tài trí và tinh thần dũng cảm tuyệt vời của người dân miền cực Nam đất nước đã đổ bao mồ hôi, cả máu nữa trong cuộc vật lộn với thiên nhiên để mở mang bờ cõi cho Tổ quốc.

HOẠT ĐỘNGCỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới

- Gọi hs đọc tiểu dẫn và rút ra những ý chính.

- Chú ý:

+ Sáng tác của Sơn Nam chia thành 3 giai đoạn: kháng chiến chống Pháp, 54 - 75, sau 75.

+ Tập truyện Hương rừng Cà Mau.

- Hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản văn bản vàbố cục.

- Tìm dẫn chứng"rừng tràm xanh biếc,những cỏ cây hoang dại, cá sấu nhiều như trái mù u"...

- Yêu cầu HS nêu hướng tìm hiểu.

- Hướng dẫn HS thảo luận và trả lời câu hỏi 1.

- Tìm dẫn chứng: bắt sấu bằng lưỡi sắt, rồi móc con vịt sống, Năm Hên bắt sấu rừng bằng tay không, Tư Hoạch là một tay ăn ong rất rành địa thế vùng Cái Tàu, những người trai tráng đã từng gài bẫy cọp, săn heo rừng...

- Chốt lại phần trả lời của hs.

- Hướng dẫn hs thảo luận và tìm

hiểu nhân vật Năm Hên.

Gợi ý: Tính cách,tài nghệ...?

- Bài hát củaNămHêngợi cho em những cảm nghĩ gì?

- Chốt lại phần trả lời câu hỏi 2

- Yêu cầu hs nêu những đặc điểm nghệ thuật nổi bật của tác phẩm

Cảm nhận về vùng đất và con người vùng cực nam Tổ quốc?

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả: Tên thật Phạm Minh Tài, sinh năm 1926 tại Kiên Giang.Ông tham gia cách mạng từ năm 1945 và hoạt động văn nghệ từ thời kháng chiến chống Pháp. Sau năm 1975 ông là hội viên Hội NVVN, Uỷ viên BCH Hội NVVN.

Tác phẩm: SGK

Tiêu biểu là tác phẩm Hương rừng Cà Mau gồm 18 truyện ngắn. Tác phẩm sẽ đưa người đọc vào thé giới của một bức tranh thiên nhiên kì thú và những người dân lao động mộc mạc, đôn hậu, dũng cảm...

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ

- Được rút ra từ tập Hương rừng Cà Mau.

b. Bố cục: 3 phần

- Phần1: Đầu đến"... ngoài Huế"

- Phần 2:" Sáng hôm sau... đi bộ về sau".

- Phần 3: Phần còn lại.

II. Đọc - hiểu văn bản

1. Hình ảnh thiên nhiên và con người vùng đất U Minh Hạ:

- Thiên nhiên vùng đất U Minh Hạ khá độc đáo và phong phú.

- Con người: gan góc, mưu trí, cần cù và sức sống mãnh liệt, giàu tình nghĩa...

2. Nhân vật Năm Hên

- Tính cách và tài nghệ của Năm Hên gây ấn tượng sâu sắc với người đọc.

+ Là người giàu tình thương người, rất mộc mạc, khiêm nhường và cũng rất mưu trí, gan góc, can trường.

+ Là "người thợ già chuyên bắt cá sấu ở Kiên Giang đạo".

- Ý nghĩa bài hát của Năm Hên:

+ Tưởng nhớ hương hồn những người đã bị cá sấu bắt, trong đó có người anh ruột của ông.

+ Bài hát gợi nhiều cảm nghĩ về một vùng đất khắc nghiệt, đồng thời cũng cho ta thấy tấm lòng của Năm Hên.

3. Nghệ thuật

- Kể chuyện: mộc mạc, tự nhiên, gọn gàng, sáng rõ, chỉ cần một vài nét đơn sơ cảnh vật và con người hiện lên rõ nét.

- Sử dụng ngôn ngữ, mang đậm phong vị Nam Bộ

4. Cảm nhận về vùng đất và con người vùng cực nam Tổ quốc qua truyện ngắn

Đọc truyện ta như thám hiểm những vùng đất xa lạ với bao điều bí ẩn của thiên nhiên và con người. Xa lạ nhưng rất đỗi thân thuộc, đó vẫn là quê hương mình cần cù, dũng cảm, tài trí và lạc quan yêu đời trong đấu tranh sinh tồn và mở mang, xây dựng đất nước. Qua đó người đọc thêm yêu quý nhân dân, đất nước mình.

Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung

4. Củng cố

- Đôi nét về phong cách sáng tác, tấm lòng yêu quê hương tha thiết của nhà văn Sơn Nam.

- Bức tranh thiên nhiên độc đáo và con người cần cù, tài trí, dũng cảm của vùng đất mũi Cà Mau.

5. Dặn dò

- Học bài cũ.

- Chuẩn bị bài Những đứa con trong gia đình ( Nguyễn Thi).

************************************

Giáo án Ngữ văn 12 Bài 48: Đọc thêm: Bắt sấu rừng U Minh Hạ (Sơn Nam) – Mẫu giáo án số 2

Tiết thứ: 66

Đọc thêm:

BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠ

(Trích " Hương rừng Cà Mau ")

(Sơn Nam)

A. MỤC TIÊU:

Giúp dẫn học sinh:

- Cảm nhận được nét riêng của thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ.

- Phân tích tính cách, tài nghệ của nhân vật Năm Hên.

- Chú ý những đặc điểm kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ đậm đà màu sắc Nam Bộ của Sơn Nam.

B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:

-Nêu vấn đề Gợi mở.

C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

* Giáo viên: Soạn giáo án.

* Học sinh: Soạn bài.

D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổnđịnh lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:Tóm tắt ngắn gọn truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành. Nêu chủ đề của tác phẩm?

3. Nội dung bài mới:

a. Đặt vấn đề:

b. Triển khai bài dạy:

Hoạt động thầy và trò

Nội dung kiến thức

-Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu về nhà văn Sơn Nam và đoạn trích.

-Học sinh đọc tiểu dẫn và tóm lược những ý cơ bản.

-Tập truyện "Hương rừng cà Mau" đề cập đến nội dung gì?

Hướng dẫn đọc hiểu nội dung-nghệ thuật đoạn trích.

- Qua đoạn trích, anh (chị)nhận thấy thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh Hạ có những đặc điểm nổi bật nào?

- Nêu những thành công về mặt nghệ thuật của đoạn trích?

I. Vài nét chung:

1. Nhà văn Sơn Nam.

- Tên khai sinh: Phạm Minh Tài.

- Quê: Kiên Giang.

-Tham gia Cách mạng từ năm 1945 và hoạt động văn nghệ thời kháng chiến chống Pháp ở khu 9.

2. Tập truyện "Hương rừng Cà Mau".

- Nội dung: Viết về thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh với những con người lao động có sức sống mãnh liệt, sâu đậm ân nghĩa và tài ba can trường.

- Nghệ thuật: Dựng truyện li kì, chi tiết gợi cảm, nhân vật và ngôn ngữ đậm màu sắc Nam Bộ.

II. Hướng dẫn đọc hiểu nội dung và nghệ thuật đoạn trích:

1. Thiên nhiên và con người U Minh Hạ.

a. Thiên nhiên: bao lakì thú …

b. Con người: Có sức sống mãnh liệt, đậm sâu ân nghĩa và cũng đầy tài ba dũng trí, gan góc can trường.

+ Tất cả những điều đó tập trung ở hình ảnh ông Năm Hên, một con người sống phóng khoáng giữa thiên nhiên bao la kì. Tài năng đặc biệt của ông là bắt sấu. Tính cách và tài nghệ của ông tiêu biểu cho tính cách của con người vùng U Minh Hạ.

3. Những nét đặc sắc về nghệ thuật:

- Nghệ thuật kể chuyện: dựng chuyện li kỳ, nhiều chi tiết gợi cảm.

- Nhân vật giàu sức sống.

- Ngôn ngữ đậm màu sắc địa phương Nam Bộ.

4. Củng cố: Nắm: Nội dung và nghệ thuật tác phẩm.

5. Dặn dò: Tiết sau học Đọc văn "Những đứa con trong gia đình".