Bài tập về lipit

Cách 1:

TH1: 3 gốc axit béo giống nhau $\left\{ \begin{array}{l}{(RCOO)_3}{C_3}{H_5}\\{(R'COO)_3}{C_3}{H_5}\end{array} \right.$

TH2: 2 gốc axit béo giống nhau $\left[ \begin{array}{l}2R + R'\\2R' + R\end{array} \right.$ mỗi trường hợp có 2 cách lựa chọn

     RCOO        RCOO                 RCOO        R'COO                  

RCOO         R'COO                R’COO      RCOO                          

     R’COO        RCOO                 R'COO       R'COO   

Vậy có tất cả 6 CTCT            

Cách 2: Áp dụng công thức giải nhanh        

Số đồng phân: \(\dfrac{{{n^2}(n + 1)}}{2} = 6\)

Chất béo  + H₂O → C₃H₅(OH)₃ + 2 axit

=> Chất béo chứa 2 gốc axit => Trong phân tử chứa 2 loại gốc axit béo

=> $\left[ \begin{array}{l}2R + R'(2dp)\\2R' + R(2dp)\end{array} \right.$

M = C₃H₅ + (oleic – H) + 2.(stearic – H) = 41 + (282 – 1) + 2.(284 – 1) = 888g

n _glixerol = n _este = 0,1 mol

=> m _glixerol = 0,1. 92 = 9,2  gam

\(\begin{array}{l}n{{\rm{ }}_{triolein{\rm{ }}}} = {\rm{ }}n{{\rm{ }}_{glixerol}} = \dfrac{{5,88}}{{92}}(kmol)\\m{{\rm{ }}_{ly\,\,thuyet\,\,\,triolein{\rm{ }}}} = \dfrac{{5,88}}{{92}}.884(kg)\\{m_{thuc\,\,te}}\,{\,_{triolein}} = \dfrac{{5,88}}{{92}}.884.\dfrac{{100}}{{85}} \approx 66,47kg\end{array}\)

Tristearin có 3 gốc stearat (C₁₇H₃₅COO) kết hợp với gốc hidrocacbon của glixerol là C₃H₅

=> Công thức của Tristearin (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

=> CTPT: C₅₇H₁₁₀O₆

Công thức một số chất béo thường gặp:

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅: Tristearoylglixerol ( Tristearin)

(C₁₇H33COO)₃C₃H₅: Trioleorylglixerol ( Triolein)

C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅: Tripanmitoylglixerol ( Tripanmitin)

(C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅: Trilinoleorylglixerol ( Trilinolein)

${({C_{17}}{H_{35}}COO)_3}{C_3}{H_5} + 3NaOH \to 3{C_{17}}{H_{35}}COONa + {C_3}{H_5}{(OH)_3}$

R₁ – R₁ – R₂ ; R₁ – R₂ – R₁

R₂ – R₂ – R₁ ; R₂ – R₁ – R₂

R₁ – R₁ – R₁ ; R₂ – R₂ – R₂

\(\begin{array}{l}  {n_{glixerol}} = 0,1mol\\{n_{muoi}} = 3\,{n_{glixerol}} = 0,06mol\\ =  > {M_{muoi}} = \dfrac{{83,4}}{{0,3}} = 278\\ =  > {M_R} + {\rm{ }}44{\rm{ }} + {\rm{ }}23{\rm{ }} = {\rm{ }}278\\ =  > {M_R} = 211: - {C_{15}}{H_{31}}\\{({C_{15}}{H_{31}}{\rm{COO}})_3}{C_3}{H_5}:tripanmitin\end{array}\)

Chỉ có 2 axit tạo được chất béo (trừ axit axetic)

=> tạo được 6

n _NaOH = 3 n _glixerol => n _glixerol = 0,02 mol

BTKL: m _{xà phòng} = m _{chất béo} + m _NaOH – m _glixerol

                          = 17,24 + 0,06. 40 – 0,02. 92= 17,8 gam

Dầu mỡ đề lâu dễ bị ôi thiu là do nối đôi C = C của gốc axit béo không no bị oxi hóa chậm bởi oxi trong không khí tạo thành peoxit, chất này bị thủy phân thành các sản phẩm có mùi khó chịu.

\(\begin{array}{l}{m_{NaOH}} = \dfrac{{40.15}}{{100}} = 6(kg)\\{n_{NaOH}} = 0,15(kmol)\\{n_{NaOH}} = 3{n_{glixerol}} =  > {n_{glixerol}} = 0,15:3 = 0,05(kmol)\\{m_{glixerol}} = 0,05.92 = 4,6(kg)\end{array}\)

c) Sai: Chất béo no: thường là chất rắn (mỡ): mỡ bò, mỡ heo,...

e) Sai: Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng 1 chiều.

Các phát biểu đúng là: a, b, d, f.

\(\begin{align}  & {{n}_{c.beo}}=\dfrac{10}{792,8}(kmol) \\  & {{n}_{NaOH}}=3{{n}_{c.beo}}=3.\dfrac{10}{792,8}=>{{m}_{NaOH}}=3.\dfrac{10.40}{792,8}(kg) \\  & {{n}_{glixerol}}={{n}_{c.beo}}=\dfrac{10}{792,8}=>{{m}_{glixerol}}=\dfrac{10}{792,8}.92(kg) \\  & \xrightarrow{BTKL}{{m}_{c.beo}}+{{m}_{NaOH}}={{m}_{xa\,phong}}+{{m}_{glixerol}} \\  & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,=>{{m}_{xa\,phong}}=10+3.\dfrac{10.40}{792,8}-\frac{10.92}{792,8}=10,35kg \\\end{align}\)

Do xà phòng natri có 28% phụ gia=> khối lượng xà phòng cần tìm là:

\(10,35.\dfrac{{100}}{{100 - 28}} = 14,375 \approx 14,38kg\)

Chất béo có dùng trong công nghiệp để sản xuất xà phòng và glixerol

Tổng quát : n_CO2 – n_H2O = (tổng số liên kết pi – 1) . n_béo

=> tổng số liên kết pi= 8

Trong đó có 3 pi của COO không thể tham gia phản ứng với Br₂

=> n_Br2 = (8 – 3).n_béo => a = 0,16 mol

X' no, thủy phân trong môi trường kiềm sinh ra Y' và Z

=> Y' và Z no. (1)

Mặt khác, X thủy phân trong môi trường kiềm sinh ra Y và Z (2)

Trong X có chưa 2 liên kết pi (tác dụng với H₂ theo tỉ lệ 1:2)

Từ (1) và (2) => Y ko no, trong CTPT có chứa 2 liên kết pi

Y là muối của axit linoleic. 

CTPT của Y là C₁₇H₃₁COONa

Phân tử khối của Y là 302.

A. Triolein thủy phân trong môi trường axit cho sp là axit oleic và glixerol

C. Triolein phản ứng với dd NaOH (xà phòng hóa) cho sp là muối natri của axit oleic và glixerol.

D. Trong phân tử triolein có chứa liên kết pi nên có phản ứng với H₂(xt Ni, t⁰)

B. Triolein không phản ứng với Cu(OH)₂ ở điều kiện thường.