Sự truyền tin qua xinap
Kỳ thi ĐGNL ĐHQG Hà Nội
Xinap là:
Xináp là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh (chùm tận cùng của nơron này với sợi nhánh của nơron khác) hoặc giữa tế bào thần kinh với cơ quan đáp ứng.
Xinap cấu tạo gồm các bộ phận
Cấu tạo xinap hóa học gồm 3 bộ phận: chùy xinap, khe xinap, màng sau xinap
Trong xináp, chất trung gian hóa học nằm ở
Trong chùy chứa ty thể và các bóng chứa chất trung gian hóa học (axêtincôlin, norađrênalin, đôpamin, serôtônin...).
Chất trung gian hóa học phổ biến nhất ở động vật có vú là
Chất trung gian hóa học phổ biến nhất ở thú là axêtincôlin và norađrênalin
Thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học nằm ở
Màng sau xinap có các thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.
Yếu tố không thuộc thành phân xináp là :
Các ion Ca2+ không thuộc thành phần của xinap, chúng luôn có ở trong dịch bào.
Vai trò của ion Ca2+ trong sự chuyển xung điện qua xináp:
Trong chùy xinap, Ca2+ tác dụng làm cho 1 số bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra
Quá trình truyền tin qua xináp hóa học diễn ra theo trật tự nào?
Quá trình truyền tin qua xinap diễn ra theo trật tự: Chuỳ xináp → màng trước xináp → khe xináp → màng sau xináp.
Do đâu các bóng chứa chất trung gian hóa học bị vỡ?
Trong chùy xinap, Ca2+ từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở bóng xi náp làm cho 1 số bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra
Khi các bóng xináp bị vỡ, các chất trung gian hóa học sẽ được giải phóng vào
Trong chùy xinap, Ca2+ tác dụng làm cho 1 số bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng chất trung gian hóa học vào khe xinap.
Khi nào xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau xináp?
Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau xinap gây hiện tượng mất phân cực (khử cực) ở màng sau
Sau khi điện thế hoạt động lan truyền tiếp ở màng sau, axêtincôlin phân hủy thành
Tại màng sau xinap, sau khi điện thế hoạt động được hình thành ở màng sau và lan truyền tiếp đi , enzim axêtincôlinesteraza phân hủy axêtincôlin thành axêtat và côlin.
Điều không đúng với axêtincôlin sau khi xuất hiện xung thần kinh là
Tại màng sau xinap, sau khi điện thế hoạt động được hình thành ở màng sau và lan truyền tiếp đi, enzim axêtincôlinesteraza phân hủy axêtincôlin thành axêtat và côlin.
Hai chất này quay trở lại màng trước xinap và được tái tổng hợp lại thành axêtincôlin chứa trong các bóng xinap.
Quá trình truyền tin qua xináp gồm các giai đoạn theo thứ tự:
Bước 1: Xung thần kinh lan truyền đến chùy xinap → tính thấm của màng chùy xinap biến đổi làm mở kênh Ca2+ = Ca2+ từ dịch ngoại bào đi vào trong chùy xinap.
Bước 2: Trong chùy xinap, Ca2+ tác dụng làm cho 1 số bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng chất trung gian hóa học vào khe xinap.
Bước 3: Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau xinap gây hiện tượng mất phân cực (khử cực) ở màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.
Đặc điểm không có trong quá trình tuyền tin qua xináp là
Trong quá trình tuyền tin qua xináp: xung thần kinh không lan truyền tiếp từ màng sau đến màng trước
Trong một cung phản xạ, xung thần kinh chỉ truyền theo một chiều từ cơ quan thụ cảm đến cơ quan đáp ứng vì
Sự chuyển giao xung thần kinh qua xináp nhờ chất trung gian hóa học chỉ theo một chiều.
Không có sự chuyển giao ngược lại do màng sau xinap không có các bóng xinap và màng trước xinap không có các thụ thể cho chất trung gian gắn vào.
Nguyên nhân làm cho tốc độ truyền tin qua xináp hóa học bị chậm hơn so với xináp điện là:
Xináp hóa học cần có thời gian để phá vỡ túi chứa và để chất môi giới khuếch tán qua khe xináp.
Tại sao tốc độ dẫn truyền của xinap hóa học chậm hơn xinap điện nhưng lại phổ biến hơn?
Xinap hóa học phổ biến hơn vì:
Việc truyền thông tin qua xinap hoá học dễ được điều chỉnh hơn nhờ vào sự điều chỉnh lượng chất trung gian giải phóng vào khe xinap và mức độ đáp ứng tín hiệu ở màng sau xinap.
Xinap hóa học dẫn truyền theo một chiều, giảm bớt việc dẫn truyền không cần thiết.
Xinap hóa học có nhiều chất trung gian khác nhau, mỗi chất gây ra một đáp ứng khác nhau, đa dạng các đáp ứng.
