Phong trào cách mạng 1930 - 1935

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những hạn chế của Luận cương chính trị (10-1930) là do hạn chế về nhận thức thực tiễn: Luận cương chưa thấy được mâu thuẫn chủ yếu của xã hội thuộc địa là mâu thuẫn giữa các dân tộc bị áp bức với đế quốc xâm lược và nhiệm vụ hàng đầu là giải phóng dân tộc.

Phong trào cách mạng 1930-1931 là phong trào cách mạng đầu tiên đặt dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản. Đây là điểm khác biệt cơ bản của phong trào cách mạng 1930-1931 so với các phong trào đấu tranh ở các giai đoạn trước. Vì sự khác biệt này quy định đến sự khác biệt về đường lối, phương pháp đấu tranh và tính triệt để của phong trào.

Phong trào 1930 – 1931 chỉ mới xây dựng được liên minh công – nông mà chưa xây dựng được mặt trận dân tộc thống nhất => Bài học đặt ra là cần xây dựng được mặt trận dân tộc thống nhất để đoàn kết tất cả các tầng lớp nhân dân trong một khối chung để tạo nên sức mạnh lớn lao đánh đổ đế quốc Pháp. Nhân tố đoàn kết toàn dân luôn đóng vai trò quan trọng, thể hiện tư tưởng “chiến tranh nhân dân”.

Từ tháng 9-1930 trở đi, phong trào cách mạng 1930 -1931 đạt đến đỉnh cao ở Nghệ An, Hà Tĩnh do:

- Phong trào đã sử dụng hình thức đấu tranh vũ trang: Cuộc biểu tình của nông dân có vũ trang tự vệ với hàng nghìn người tham gia kéo đến huyện lị, tỉnh lị đòi giảm sưu thuế. => Hệ thống chính quyền thực dân, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều thôn, xã.

- Chính quyền địch tan rã ở nhiều thôn xã, chính quyền Xô viết được thành lập: Nhiều cấp ủy Đảng ở thôn xã đã lãnh đạo nhân dân đứng lên tự quản lí đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương, làm chức năng của chính quyền gọi là “Xô viết”, thực hiện quyền làm chủ mọi mặt đời sống xã hội. Những chính sách cụ thể của chính quyền Xô viết Nghệ - Tĩnh thể hiện đây là chính quyền của dân, do dân và vì dân.

Suốt trong tháng 9 và tháng 10.1930, nhân dân các huyện ở Nghệ - Tĩnh đã vũ trang khởi nghĩa, kéo đến đốt phá huyện lỵ, phá nhà giam, ga xe lửa… Khí thế đấu tranh mạnh mẽ của quần chúng đã làm cho bộ máy chính quyền của thực dân và phong kiến tay sai ở nhiều huyện khiếp sợ, tê liệt và tan rã. Các ban chấp hành Nông hội xã đứng ra quản lý mọi mặt đời sống chính trị, xã hội ở nông thôn và làm nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo hình thức Xô viết. Đây là lần đầu tiên nhân dân ta thực sự nắm chính quyền ở nhiều địa phương cấp xã.

Sang tháng 9-1930, phong trào 1930 – 1931 phát triển đến đỉnh cao, tiêu biểu là ở Nghệ An và Hà Tĩnh.

Từ năm 1929, kinh tế Việt Nam bước vào thời kì suy thoái, khủng hoảng bắt đầu từ nông nghiệp. Cuộc khủng hoảng kinh tế ở Việt Nam xảy ra nặng nề hơn so với các thuộc địa khác của Pháp cũng như đối với các nước trong khu vực.  

Luận cương chính trị (tháng 10-1930) của đồng chí Trần Phú nêu động lực của cách mạng là công nhân và nông dân.

- Ngày 1/9, 2 vạn nông dân huyện Thanh Chương biểu tình đòi bỏ thuế, thả tù chính trị. Lính Pháp nổ súng nhưng những người biểu tình vẫn tiến vào huyện đường, phá nhà giam, thả tù nhân, đốt hồ sơ, sổ sách,…

- Trước sự tấn công ồ ạt của nhân dân, hào lí địa phương phải bỏ chạy. Hầu hết các thôn thuộc huyện Thanh Chương rơi vào tình thế không có chính quyền quản lí. Nhân dân xã Võ Liệt đã tự động đứng ra tổ chức điều hành các công việc trong xã.

Tháng 5 trên phạm vi cả nước đã bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh nhân ngày Quốc tế lao động 1-5. Các cuộc đấu tranh này là bước ngoặt của phong trào cách mạng. Lần đầu tiên giai cấp công nhân Việt Nam biểu tình kỉ niệm ngày Quốc tế Lao động, đấu tranh đòi quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước và thể hiện tình đoàn kết với công nhân thế giới. Đây là ý nghĩa quan trọng của phong trào.

Từ phong trào 1930 – 1931, lần đầu tiên công nhân và nông dân liên minh với nhau trong cuộc đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Công nhân và nông dân đã đoàn kết trong đấu tranh cách mạng, làm cơ sở cho sự ra đời của Mặt trận dân tộc thống nhất sau này. Đây được xem là thành quả lớn nhất của phong trào 1930 – 1931.

Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam (10-1930) đã thông qua Luận cương chính trị của đảng.

Cuộc đấu tranh nhân ngày Quốc tế lao động 1-5 đã đánh dấu bước ngoặt của phong trào cách mạng. Lần đầu tiên, công nhân Việt Nam biểu tình kỉ niệm ngày Quốc tế Lao động, đấu tranh đòi quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước và thể hiện tinh thần đoàn kết với nhân dân lao động thế giới.

Phong trào cách mạng 1930 - 1931 so với giai đoạn trước có đặc điểm nổi bật:

- Phong trào đầu tiên do Đảng lãnh đạo từ khi thành lập.

- Phong trào đã hình thành liên minh công - nông là nòng cốt cho mặt trận dân tộc thống nhất sau này, công nhân và nông dân đã đoàn kết trong đấu tranh cách mạng.

A chọn vì mặc dù phong trào 1930-1931 để lại nhiều ý nghĩa lịch sử to lớn và quý báu nhưng diễn ra trong thời gian ngắn, quy mô chưa thật sự rộng rãi lại bị thực dân Pháp khủng bố dã man nên phong trào này chưa thể mở ra kỷ nguyên giải phóng dân tộc được.

A, C loại vì trong phong trào 1930-1931 giải quyết song song hai mâu thuẫn là dân tộc và giai cấp.

B chọn vì thành lập mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi sẽ phát huy được tối đa sức người sức của, sự đoàn kết của toàn Đảng, toàn dân.

D loại bì yếu tố quyết định thắng lợi của một cuộc khởi nghĩa là yếu tố chủ quan, đem sức ta giải phóng cho ta chứ không trông đợi vào sự ủng hộ từ bên ngoài.