Trong truyện cổ tích Sọ Dừa ngoài nhân vật chính là Sọ Dừa thì nhân vật cô Út cũng là một nhân vật đáng được nhắc đến hơn cả. Cô Út là hiện thân cho hình mẫu phụ nữ tiêu biểu của thời kỳ phong kiến, hiền lành, dịu dàng, công dung ngôn hạnh, tài đức có đủ.
Trong truyện cô Út xuất hiện lần đầu bằng những dòng rất vắn tắt “hiền lành, tính hay thương người, đối đãi với Sọ Dừa rất tử tế”, người ta không đề cập đến nhan sắc của cô, nhưng có lẽ đây là một người con gái có vẻ đẹp dịu dàng. Sọ Dừa vốn mang một hình hài quái dị, trong thực tế nếu là ai thì cũng có phần kiêng dè, nhưng chỉ có riêng mình cô Út lại không như thế, hẳn cô ấy phải có một tấm lòng nhân hậu và một tình thương vô bờ bến, cảm thông sâu sắc trước cảnh tội nghiệp của chàng, càng vì thế cô lại càng dặn lòng phải đối xử tử tế với Sọ Dừa. Người tốt thì thường được trời thương, cô Út may mắn thấy được hình dáng thực sự của Sọ Dừa, chàng vốn chẳng phải người phàm trần, mà là một chàng trai khôi ngô, tuấn tú, lâu nay vẫn ẩn núp trong cái sọ dừa, lại có tiếng sáo làm say lòng người. Trái tim của cô gái hiền lành, tốt bụng ấy chẳng biết từ lúc nào đã âm thầm cảm mến chàng trai, yêu thương chàng mà không cầu mong điều chi, chỉ lặng lẽ chăm sóc “có của ngon vật lạ đều giấu đem hết cho chàng”.
Cô Út không biết được rằng Sọ Dừa vốn đã nhìn thấu tâm tư của cô nàng qua sự ân cần chăm sóc, chàng hỏi cưới con gái của phú ông, nhưng không chỉ rõ là ai, mục đích là muốn xác nhận xem cô Út có muốn là người đi cùng chàng suốt đời hay không. Lẽ dĩ nhiên, một người con gái như Út, bỗng được người mình thầm yêu bấy lâu ngỏ ý cầu hôn, thì bụng bảo dạ “e lệ, cúi mặt xuống, tỏ ý bằng lòng”. Chi tiết này cho thấy cô Út là người rất ngoan hiền, ở cô có sự e ấp, ngượng ngùng đúng kiểu thiếu nữ thời xưa. Có câu “tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu”, cô Út rất vâng lời cha, cô chưa bao giờ cãi lời hay tỏ thái độ không bằng lòng, vô cùng nhu mì và đúng mực, không giống như hai cô chị vừa chanh chua lại chỉ biết coi thường người khác. Và với những đức tính tốt đẹp cùng lòng yêu thương, cô đã có một cuộc hôn nhân viên mãn, bên cạnh một chàng trai tài giỏi.
Sóng gió ập đến khi, Sọ Dừa nay đã trở thành trạng nguyên và được cử đi sứ, cô Út ở nhà một mình cùng với hòn đá lửa, hai quả trứng và con dao găm mà chồng cho. Hai cô chị bộc lộ dã tâm muốn làm bà trạng, bèn hợp mưu giết cô em, đẩy cô xuống biển cho chết đuối. May thay dù bị cá kình nuốt chửng nhưng cô Út vẫn đủ sự bình tĩnh và dũng cảm, lấy ra con dao găm chồng cho để rạch bụng cá chui ra và bơi vào bờ, rồi lại cực kỳ thông minh, sáng tạo khi tận dụng luôn thịt con cá Kình để làm nguồn thức ăn duy trì sự sống, hòn đá lửa chính là công cụ để cô nấu chín thức ăn. Tuy không nhắc nhiều đến cuộc sống của cô trên đảo nhưng có thể thấy được rằng cô Út là một người phụ nữ kiên cường, ở cô có sự lạc quan, yêu đời, cô sống rất thong dong, thậm chí còn ấp được một đôi gà đẹp để vui vầy làm bạn, và hàng ngày cô vẫn tìm cách để trở về, chưa bao giờ nản chí. Nếu như đặt vào một người phụ nữ khác chưa chắc đã có đủ bình tĩnh và bản lĩnh như cô Út, một thân một mình trên đảo hoang, mà có lẽ đã chết ngay từ trong bụng cá rồi cũng nên.
Sau bao trắc trở cuối cùng cô Út cũng gặp lại chồng, hai người lại sống một cuộc sống êm đềm hạnh phúc, còn kẻ gây tội ác thì mãi mãi phải đi biệt xứ. Ở đây không thấy nhắc đến chi tiết trả thù của cô Út, có lẽ xuất phát từ tấm lòng nhân hậu, bao dung của cô, nể tình chị em cô Út đã bỏ qua, dù trước kia hai cô chị toan giết mình. Điều đó lại càng làm cho hai cô chị cảm thấy tội lỗi chồng chất, bèn bỏ đi biệt tích, không quay lại. Chi tiết này đề cao tính nhân văn, triết lý của câu chuyện, cách trả thù tốt nhất là sự tha thứ xuất phát từ lòng khoan dung.
Như bao câu chuyện cổ tích khác, Sọ Dừa đem đến cho chúng ta một câu chuyện hấp dẫn và đặc sắc, với chi tiết cái sọ dừa hóa thành chàng trai tài giỏi. Đồng thời đây cũng là một bài học đáng giá trong cuộc sống, giáo dục cho chúng ta những triết lý nhân sinh sâu sắc, ở hiền thì gặp lành, ở ác thì không bao giờ có được kết cục tốt đẹp. Ngoài ra còn cho chúng ta thấy lòng nhân hậu sẽ đem đến cho chúng ta nhiều điều tuyệt vời, trong truyện là nhân vật cô Út với tấm lòng thiện lương cuối cùng có một người chồng tài giỏi lại yêu thương cô hết mực, cuộc sống viên mãn đủ đầy.
