Đeo nhạc cho mèo là truyện ngụ ngôn có ý nghĩa sâu sắc, phê phán xã hội lúc bấy giờ, đầy rẫy những bất công vô lí nhưng qua đó phê phán những kẻ không biết đứng lên đấu tranh để đòi lại quyền lợi cho mình, tạo ra cho người đọc những tiếng cười thoải mái thông qua câu chuyện về việc bàn kế hoạch bắt mèo của loài chuột.
Như chúng ta đã biết, từ xưa đến nay loài chuột luôn sợ loài mèo ngay từ khi sinh ra. Chuột là một loài động vật chuyên gặm nhấm, phá hoại mùa màng,… gây ra thiệt hại vô cùng to lớn đối với cuộc sống con người. Còn mèo là động vật bắt chuột.
Nội dung của truyện xoay quanh vấn đề họ hàng nhà chuột bày mưu tính kế để tránh sự nguy hiểm đang gặp phải từ loài mèo mang đến. Trong cuộc họp của họ hàng nhà chuột, từ chuột cống cho đến chuột chũi, chuột nhắt, tất cả đều tranh luận đưa ra ý kiến của mình và cuối cùng Chuột cống đưa ra ý kiến của mình là đeo nhạc cho mèo và tất cả đều đồng ý, hò reo tán thưởng cho ý kiến độc đáo của anh Chuột cống. Đây là một ý kiến vô cùng thông minh nhưng nói là thế, kết quả lại không được như mong muốn
Chuột chù là một loài chuột thấp cổ bé họng, bị họ nhà chuột đùn đẩy trách nhiệm cho việc đeo nhạc cho mèo. Đến mức đường cùng, không còn cách nào khác thì Chù cũng đồng ý làm nhiệm vụ khi cả Họ tin tưởng giao cho.
Nhưng cuối cùng, với bản tính muôn đời sợ mèo của loài chuột, Chuột chù khi nhìn thấy mèo đã sợ sệt và bỏ chạy, quên luôn nhiệm vụ của mình. Chi tiết trên làm cho người đọc không nhịn được cười.
Trong một xã hội luôn tồn tại sự bất công, kẻ mạnh luôn là người chiến thắng, đánh bại kẻ yếu, điều quan trọng là dám đứng lên nói ra suy nghĩ, quan điểm của mình, phải có nghị lực để làm nên những điều phi thường, không nên ba hoa, khoác loác. Nếu ai cũng như chuột chù thì sẽ không có ai bảo vệ được lợi ích đáng có của mình.
Truyện đã phản ánh sâu sắc, đưa ra nhiều khía cạnh xảy ra trong xã hội của chúng ta hiện nay. Tự lực gánh sinh luôn là phương án được đề cao, những người luôn ỷ lại vào người khác sẽ không bao giờ làm được bất cứ việc gì. Thực tế cho thấy, nhiều người chỉ biết lợi ích thuộc về mình, không chịu bắt tay vào làm việc, hưởng lợi trên sự hi sinh của người khác là việc không nên làm.
Thông qua truyện ngụ ngôn “Đeo nhạc cho mèo”, chúng ta có thể thấy một phần trong xã hội hiện nay, ai cũng có thể nói được nhưng không phải ai cũng làm tốt được những gì mình nghĩ là có thể làm được. Hãy vượt qua chính nỗi sợ hãi của mình, nếu cứ tiếp tục sống trong nỗi sợ hãi ấy thì chúng ta sẽ không bao giờ giải quyết được bất cứ một vấn đề gì. Phải biết đối diện và giải quyết khó khăn có như vậy con người ta mới trưởng thành và rèn luyện được tính cách của mình.
Quả thật, truyện ngụ ngôn “Đeo nhạc cho mèo” có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc làm thức tỉnh ý thức của con người, phải biết đấu tranh để bảo vệ lợi ích chính đáng của mình, cho dù công việc đó có khó khăn gian khổ đến nhường nào. Đừng bao giờ bỏ cuộc giữa chừng, nếu làm như vậy, bạn cũng như con chuột trong cuộc chuyện mà thôi, sẽ luôn luôn thất bại, không thực hiện được bất kì nhiệm vụ hay công việc gì.