Bức tranh thiên nhiên làng quê trong bài Lao xao 1
Đọc xong đoạn trích Lao Xao (Trích Tuổi thơ im lặng - Duy Khán), gấp sách lại, trước mặt ta vẫn hiện lên một bức tranh làng quê Việt Nam xiết bao thân thương trìu mến, nồng ấm tình người.
Qua những trang viết hồn hậu của Duy Khán, làng quê Việt Nam hiện lên thật bình dị và êm ả. Chính cuộc sống yên ả ở làng quê đã trở thành sức thu hút của loài chim tụ họp về đây, sống chan hoà thân ái với con người.
Mở đầu bài văn là một không gian làng quê lúc chớm hè. Nét đặc đã quyến rũ biết bao là bướm, là ong tìm đến hút mật. Âm thanh lao xao của tiếng ong bay, tiếng ong đánh lộn tranh nhau hút mật đem lại cho người đọc một rung cảm nhè nhẹ và dư vị man mác, khó quên.
Nổi bật trên bức tranh cảnh sắc mùa hè tươi đẹp là hình ảnh của các loài chim. Không biết cơ man nào là chim, tưởng như đây là khoảng trời của riêng chúng.
Đầu tiên là những loài chim quen thuộc với làng quê và cũng rất gắn bó với cuộc sống của con người: chim, lành. Chúng gồm đủ các chủng loài khác nhau: Từ con bồ các đến chim ri, rồi sáo sậu, sáo đen, tu hú, chim ngói, chim nhạn... Chúng họp thành một thế giới hồn hậu, đáng yêu với những âm thanh rộn rã, tưng bừng. Ta giật mình trước tiếng kêu váng tai của chú bồ các "các... các... các..." , nhưng cũng cười thú vị trước sự hốt hoảng "vừa bay vừa kêu cứ như bị ai đuổi đánh" của nó. Ta lâng lâng trước tiếng hót vui tai của chú sáo sậu, sáo đen, và thích thú trước âm thanh "tọc, tọc" học bắt chước tiếng người của con sáo nhà bác Vui. Rồi âm thanh náo động tưng bừng, da diết của tiếng chim tu hú như gọi về, như đánh thức trong ta bao hoài niệm, khiến lòng ta bồi hồi.
Tiếng chim tu hú trong bài văn gợi cho người đọc nhớ tới những mùa vải chín ngọt, gợi nhớ tới cả tiếng chim tu hú trong bài thơ của Bằng Việt.
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa
Hoà vào những âm thanh rộn rã trên những ngọn cây, những đồng lúa, văng vẳng tiếng chao cánh của lũ chim ngói sạt qua, tiếng "chéc, chéc" của mấy chú nhạn vùng vẫy tít tận mây xanh.
Rồi bỗng vang lên mấy tiếng "bìm bịp" của mấy con bìm bịp núp trong bụi cây. Những tiếng kêu thật não lòng. Có lẽ, bao nhiêu nỗi oan ức mà nhân gian gán cho nút không gột rửa được hoá thành nỗi niềm gửi vào cả mấy tiếng kêu u uất, nặng nề dó. Thật tội nghiệp cho con bìm bịp, nó cũng là một giống chim hiền mà suốt ngày đêm cứ phải âm thầm chui rúc trong mấy bụi cây, chẳng dám vui vầy cùng họ hàng nhà chim.
Gắn bó với cuộc sống của con người, những loài chim lành đã được nhà văn nhìn nhận bằng con mắt đầy thiện cảm, và mối thiện cảm ấy của ông truyền rất nhanh vào người đọc, khiến họ thấy gắn bó với các loài chim, với thiên nhiên, với làng quê.
Để tô thêm vào bức tranh thiên nhiên phong phú của làng quê, có hình ảnh của những con diều hâu đáng ghét chỉ biết rình trộm gà, hình ảnh của những con quạ xấu xí đáng khinh với cặp mắt "lia lia, láu láu" dòm ngó vào chuồng lợn, rồi lũ chim cắt ác độc đã xỉa chết bao nhiêu con bồ câu hiền lành. Chúng là những loài chim ác nhưng chúng là một phần của thế giới các loài chim, một phần của sự sống. Mặc dù chúng hiện lên qua cái nhìn đầy ác cảm của nhà văn nhưng thiết nghĩ cũng không thể thiếu được chúng. Bởi thiếu chúng, làm sao có những cảnh tượng vui mắt của trận đánh của lũ Chèo Bẻo trị lại chim ác. Những cảnh tượng ấy làm cho bức tranh sinh hoạt của thế giới các loài chim thêm sống động, hấp dẫn.
Thế giới các loài chim khiến cho cuộc sống thêm hương vị, nồng ấm. "Lao Xao" là một bức tranh thiên nhiên đồng quê muôn màu sắc, một phần của cuộc sống làng quê được cảm nhận bằng một tâm hồn nhạy cảm, và được phác hoạ lại bằng ngòi bút nghệ thuật tinh tế, tài hoa.
Phải gắn bó sâu sắc với làng quê, với thiên nhiên làng quê đến thế nào, phải yêu mến và trân trọng thiên nhiên và cuộc sống làng quê đến nhường nào, Duy Khánh mới có thể viết được những trang văn đặc sắc như thế.
Lao Xao sẽ mãi xao động trong tâm hồn người đọc!
Như vậy chúng tôi đã gợi ý Cảm nhận khi đọc Lòng yêu nước của l-li-a Ê-ren-bua bài tiếp theo, các em chuẩn bị trả lời câu hỏi SGK, Từ bài văn Lao xao của Duy Khán, em hãy tả lại khu vườn trong một buổi sáng đẹp trời.và cùng với phần Cảm nhận về bài văn Lao xao của Duy Khán để học tốt môn Ngữ Văn lớp 6 hơn.
Bức tranh thiên nhiên làng quê trong bài Lao xao 2
Bức tranh thiên nhiên làng quê qua "Lao xao" của Duy Khán gợi lên một nước Việt Nam thanh bình, êm dịu. Chính cuộc sống này đã hút các loài chim đến trú ngụ và sống chung với loài người.
Cảnh chớm hè vào một buổi sáng trên làng quê được tác giả mô tả đa dạng, phong phú. Từ sự quyến rũ của bướm, ong tìm mật ngọt đem đến cho người đọc cảm giác thoải mái, mê mệt. Không chỉ dừng lại ở đó, bức tranh còn nổi bật hơn khi có các loài chim góp phần. Đủ các loại chim từ quen thuộc, gần gũi đến lạ, hiền và ác: chim ri, sáo sậu, sáo đen, tu hú, chim ngói, chim nhạn,.... Tiếng kêu, tiếng hót của các loài chim đã tạo nên âm thanh nhộn nhịp phá vỡ nét yên tĩnh vốn có của làng quê. Đưa chúng ta về thời thơ ấu với cảnh cũ ngày xưa, bồi hồi da diết nhớ về những kỉ niệm ở miền quê thân thương.
Chim sáo: đậu trên lưng trâu hót, tọ tọe học nói rồi bay đi ăn mãi đến chiều mới về.
Chim tu hú thì đứng trên ngọn cây mà gọi mùa tu hú chín. Gọi một mùa vải chín ngọt, tiếng kêu thật da diết lòng người.
Những loại chim đặc trưng cho mùa hè cũng được nhắc đến kết hợp các từ lấy: các các, chéc chéc, bịp bịp,... Nghệ thuật nhân hóa cũng được dùng tới: em tu hú đã mang đến cho chúng ta một bức tranh sinh động thế giới loài chim hiền. Tác giả còn sử dụng thêm câu đồng dao quen thuộc. Tác giả còn kể thêm việc bìm bịp ghét sự dối trá, ác độc, gian giảo để nói rõ hơn đặc tính hiền lành của loài chim này.
Đâu đó có tiếng chéc chéc của những chú nhạn vùng vẫy tít tận chân mây.
Ở những ngọn cây, đồng lúa thấp thoáng cánh của lũ chim ngói sạt qua.
Tiếng kêu não lòng của chim bìm bịp núp trong lùm cây như chẳng dám vui vầy cùng họ nhà chim.
Cái nhìn thiện cảm của ông đã được mọi người tiếp nhận nhanh chóng và thấy gần gũi hơn với thiên nhiên, làng quê và hiểu rõ hơn về các loài chim, biết được nỗi khổ cũng như công việc của chúng.
Nhưng cái gì cũng có hai mặt thiện và ác, chánh và tà thì câu chuyện mới trở nên hấp dẫn, lôi cuốn người xem được, không gây nhàm chán. Chính vì thế mà tác giả đã tả thêm một số loại chim ác nữa.
Con diều hâu đáng ghét hay rình trộm gà. Tác giả tả ngoại hình của chúng để ta thấy được sự độc ác của chúng: cái mũi khoằm cứ đánh hơi là xà xuống bắt một chú gà con cho rồi vút lên không trung mà vừa bay vừa ăn được.
Con quạ xấu xí, đáng khinh với cặp mắt lia lia, láu láu dòm ngó vào chuồng lợn, lén lút ăn trộm trứng, bắt gà con.
Lũ chim cắt ác độc đã xỉa xói bao nhiêu con chim bồ câu hiền lành. Chim cắt: nhanh nhẹn, có cái cánh như con dao bầu chọc tiết lợn, khi giao chiến chúng thường thoắt ẩn thoắt hiện.
Chúng ta có thể thấy được từ hình dáng đến tính tình của chúng đều là những loài hung dữ, hung hăng, gây hại. Dù để lại nhiều ác cảm nhưng cuộc sống này cũng không thể thiếu chúng. Nếu không có chúng thì làm sao xuất hiện những loài chim tiêu diệt loài chim ác.
Những cô nàng chèo bẻo, gan dạ chống lại những loài chim ác đó, giống như những mũi tên đen hình đuôi cá. Cheo bẻo đã lao vào đánh diều hâu túi bụi khiến diều hâu phải bỏ con mồi. Vây tứ phía đánh quạ bị rục xương, cả đàn vây vào đánh cắt khiến cho cắt ngấp ngoái.
Tác giả miêu tả cực kì tinh tế về thế giới loài chim vào dịp hè về trên làng quê, đồng ruộng ở Việt Nam và nêu cao sự dũng cảm của chim chèo bẻo.
Với sự trải nghiệm thời thơ ấu, sự nhạy cảm, tinh tế của tác giả đã đưa chúng ta về với thiên nhiên, biết hơn về các loài chim của đất nước. Thể hiện rõ bức tranh nhiều màu sắc quê hương, đậm chất dân gian. Chứng tỏ tác giả rất am hiểu về thiên nhiên làng quê Việt Nam.
Bức tranh thiên nhiên làng quê trong bài Lao xao 3
Thiên nhiên ở những vùng quê bình yên qua "Lao xao" của Duy Khán cho chúng ta thấy một nước Việt bình yên, êm ái. Chính cuộc sống bình yên này đã thu hút rất nhiều các loài động vật tới định cư làm tổ như cá loài chim, thú quý hiếm.
Trong cảnh thiên nhiên đầu hè vào một buổi sáng trong veo trên làng quê được tác giả diễn tả vô cùng đặc sắc, phong phú. Từ những cánh bướm xinh đẹp quyến rũ khoe những màu sắc rực rỡ từ bộ cánh lung linh của mình. Rồi nhưng chú ông thợ, những cô ong chúa lang thang đi tìm hoa, làm mật dâng hương cho đời.
Rồi bầy đàn các loài chim từ chim sáo sậu, chim ri, chim nhạn, chim ngói… những con vật thiện có ác có đều tụ hợp nhau về đây làm tổ tạo ra một bức tranh thiên nhiên tại vùng quê yên bình vô cùng đặc sắc thú vị. Những miêu tả của tác giả làm cho con người cảm thấy như mình đang được hòa mình với thiên nhiên, được sống chung trong bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp đó.
Bức tranh của tác giả Duy Khán làm cho nhiều người gợi nhớ về tuổi thơ của mình, những ai đã từng sinh ra từ những miền quê sẽ không bao giờ quên những ngày tháng bắn chim, thả diều, hái hoa bắt bướm.… Một tuổi thơ trong veo những ước mơ và hồn nhiên như cây cỏ.
Qua những miêu tả của mình Duy Khán cho người đọc thấy những cảm nhận vô cùng tinh tế của mình với thiên nhiên. Phải vô cùng hiểu rõ về thiên nhiên, hiểu về làng quê Việt Nam thì mới có thể có những miêu tả sinh động, tinh tế tới như vậy. Những cái nhìn của ông miêu tả giữa cái thiện và cái ác, giữa chính và tà khiến cho câu chuyện trở nên bi kịch, hấp dẫn lôi cuốn người đọc người xem, không gây nhàm chán.
Những con diều hâu lúc nào cũng hay trộm gà. Duy Khán đã tả hình dạng bên ngoài của chúng rất rõ nét để người đọc thấy được sự độc ác của loài diều hâu như thế nào: Cái mũi khoằm xuống cứ đánh hơi được mùi thức ăn là xa ngay xuống cắp một chú gà rồi bay vút lên cao. Thể hiện sự nhanh nhẹn, nhưng cũng vô cùng gian xảo, độc ác của loài Diều Hâu.
Những con quạ đen xấu xí, chuyên rình ăn xác thối, đáng ghê tởm với cặp mắt lâu lâu dòm ngó vào chuồng lợn, rồi lén lút bắt trộm trứng gà. Những con chim cắt thì vô cùng nhanh nhẹn, loài bồ câu thì hiền lành, thủy chung.
Bọn chim cắt nhanh nhẹn ác độc lúc nào cũng bắt nạt những chú bồ câu hiền lành. Thông qua những miêu tả của mình tác giả Duy Khán cũng cho người đọc thấy bức tranh thiên nhiên về miền quê mà ông vẽ lên là một bức tranh vô cùng đẹp, nhưng cũng vô cùng chân thực. Nó chân thực như cuộc sống của con người vậy có những loài thiện và có những loài ác. Cái ác lúc nào cũng rình rập tìm cách hãm hại cái thiện.
Sự miêu tả của tác giả vô cùng tinh tế, khéo léo đi vào thế giới của loài chim trên cánh đồng Việt Nam trong những ngày hè oi ả. Thể hiện sự trải nghiệm vô cùng kỳ thú về những cảnh đẹp trên khắp non sông đất nước ta.
Nó là một sự trải nghiệm quý báu. Một kỉ niệm đáng nhớ của tác giả, thông qua trải nghiệm của mình tác giả Duy Khán đã giúp cho những bạn trẻ không có dịp được trải nghiệm thiên nhiên đồng quê Việt Nam được mở rộng tầm mắt thông qua những trang viết của mình.
