Tính chất cơ bản của phân số

Sách kết nối tri thức với cuộc sống

Đổi lựa chọn

Câu 1 Trắc nghiệm

Phân số nào sau đây là kết quả của biểu thức \(\dfrac{{\left( { - 9} \right).5.\left( { - 21} \right)}}{{6.84}}\) sau khi rút gọn đến tối giản?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

\(\dfrac{{\left( { - 9} \right).5.\left( { - 21} \right)}}{{6.84}} = \dfrac{{ - {{(3)}^3}.5.( - 7)}}{{{3^2}{{.7.2}^3}}} = \dfrac{{ - 3.5.( - 1)}}{{{2^3}}} = \dfrac{{15}}{8}\)

Câu 2 Trắc nghiệm

Biểu thức \(\dfrac{{{3^9}{{.3}^{20}}{{.2}^9}}}{{{3^{24}}{{.243.2}^7}}}\) sau khi đã rút gọn đến tối giản có mẫu số dương là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

\(\dfrac{{{3^9}{{.3}^{20}}{{.2}^9}}}{{{3^{24}}{{.243.2}^7}}} = \dfrac{{{3^9}{{.3}^{20}}{{.2}^9}}}{{{3^{24}}{{.3}^5}{{.2}^7}}} = \dfrac{{{3^{29}}{{.2}^9}}}{{{3^{29}}{{.2}^7}}} = \dfrac{{{2^9}}}{{{2^7}}} = {2^2} = 4\)

Vậy mẫu số của phân số đó là \(1\)

Câu 3 Trắc nghiệm

Sau khi rút gọn biểu thức \(\dfrac{{{3^{13}}{{.5}^{11}} + {3^{12}}{{.5}^{11}}}}{{{3^{12}}{{.5}^{11}} + {3^{13}}{{.5}^{12}}}}\) ta được phân số \(\dfrac{a}{b}.\) Tính tổng \(a + b.\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

\(\dfrac{{{3^{13}}{{.5}^{11}} + {3^{12}}{{.5}^{11}}}}{{{3^{12}}{{.5}^{11}} + {3^{13}}{{.5}^{12}}}} = \dfrac{{{3^{12}}{{.5}^{11}}(3 + 1)}}{{{3^{12}}{{.5}^{11}}(1 + 3.5)}} = \dfrac{4}{{16}} = \dfrac{1}{4}\)

Do đó \(a = 1, b = 4\) nên \(a + b = 5\)

Câu 4 Trắc nghiệm

Rút gọn phân số \(\dfrac{{{2^{15}}{{.5}^3}{{.2}^6}{{.3}^4}}}{{{{8.2}^{18}}.81.5}}\) ta được

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

\(\dfrac{{{2^{15}}{{.5}^3}{{.2}^6}{{.3}^4}}}{{{{8.2}^{18}}.81.5}}\\ = \dfrac{{{2^{21}}{{.5}^3}{{.3}^4}}}{{{2^3}{{.2}^{18}}{{.3}^4}.5}} \\= \dfrac{{{2^{21}}{{.5}^2}}}{{{2^{21}}}} = 25\)

Câu 5 Trắc nghiệm

Viết dạng tổng quát của các phân số bằng với phân số \(\dfrac{{24}}{{75}}\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

- Rút gọn phân số: \(\dfrac{{24}}{{75}} = \dfrac{{24:3}}{{75:3}} = \dfrac{8}{{25}}\)

- Dạng tổng quát của phân số đã cho là: \(\dfrac{{8k}}{{25k}}\)với \(k \in Z,k \ne 0\)

Câu 6 Trắc nghiệm

Tìm phân số bằng với phân số \(\dfrac{{42}}{{66}}\) mà có tổng của tử và mẫu bằng \(378.\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: \(\dfrac{{42}}{{66}} = \dfrac{7}{{11}}\) nên có dạng tổng quát là \(\dfrac{{7k}}{{11k}}\left( {k \in Z,k \ne 0} \right)\)

Do tổng và tử và mẫu của phân số cần tìm bằng \(378\) nên:

\(\begin{array}{l}7k + 11k = 378\\18k = 378\\k = 378:18\\k = 21\end{array}\)

Vậy phân số cần tìm là \(\dfrac{{7.21}}{{11.21}} = \dfrac{{147}}{{231}}\)

Câu 7 Trắc nghiệm

Rút gọn phân số \(\dfrac{{ - 25a}}{{15}}\) , \(a \in \mathbb{Z}\) ta được:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có: \(\dfrac{{ - 25a}}{{15}} = \dfrac{{\left( { - 5} \right).5.a}}{{3.5}} = \dfrac{{ - 5a}}{3}\).

Câu 8 Trắc nghiệm

Rút gọn phân số \(\dfrac{{ - 36a}}{{15}}\) , \(a \in \mathbb{Z}\) ta được:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: \(\dfrac{{ - 36a}}{{15}} = \dfrac{{3.\left( { - 12} \right).a}}{{3.5}} = \dfrac{{ - 12a}}{5}\).

Câu 9 Trắc nghiệm

Phân số \(\dfrac{m}{{ - n}};\,\,n,m \in \mathbb{Z};n \ne 0\) bằng phân số nào sau đây

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có: \(\dfrac{m}{{ - n}} = \dfrac{{ - m}}{n}\)

Câu 10 Trắc nghiệm

Phân số \(\dfrac{{ - m}}{n};\,\,n,m \in \mathbb{Z};n \ne 0\) bằng phân số nào sau đây

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có: \(\dfrac{{ - m}}{n} = \dfrac{m}{{ - n}}\)

Câu 11 Trắc nghiệm

“ Nếu ta chia cả tử và mẫu của một phân số cho cùng một … của chúng thì ta được một phân số mới … phân số đã cho”. Các cụm từ thích hợp vào chỗ trống lần lượt là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Dựa vào tính chất cơ bản của phân số:

Nếu ta chia cả tử và mẫu của một phân số cho cùng một ước chung của chúng thì ta được một phân số mới bằng phân số đã cho.

Câu 12 Trắc nghiệm

“Nếu ta chia cả tử và mẫu của phân số cho ước chung lớn nhất của chúng, ta sẽ được…”. Cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

“Nếu ta chia cả tử và mẫu của phân số cho ước chung lớn nhất của chúng, ta sẽ được một phân số tối giản”. 

Câu 13 Trắc nghiệm

Tìm số \(x;y\) biết  \(\dfrac{{ - 3}}{6} = \dfrac{x}{{ - 2}} = \dfrac{{ - 18}}{y}\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có:

\(\dfrac{{ - 3}}{{ 6}} = \dfrac{{ - 3:3}}{{ 6:3}} = \dfrac{{ - 1}}{{ 2}} = \dfrac{x}{{ - 2}} \Rightarrow x =  1\)

\(\dfrac{{ - 1}}{2} = \dfrac{{ - 1.18}}{{2.18}} = \dfrac{{ - 18}}{{36}} = \dfrac{{ - 18}}{y} \Rightarrow y = 36\)

Vậy \(x = 1, y = 36\)

Câu 14 Trắc nghiệm

Phân số nào dưới đây là phân số tối giản?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Cách giải:

Đáp án A: \(UCLN\left( {5;15} \right) = 5 \ne 1\) nên loại.

Đáp án B: \(UCLN\left( {22;132} \right) = 22 \ne 1\) nên loại.

Đáp án C: \(UCLN\left( {21;35} \right) = 7 \ne 1\) nên loại

Đáp án D: \(UCLN\left( {12;77} \right) = 1\) nên D đúng

Câu 15 Trắc nghiệm

Nhân cả tử số và mẫu số của phân số \(\dfrac{{16}}{{ - 25}}\) với số nào để được phân số \(\dfrac{{ - 176}}{{275}}?\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: \(( - 176):16 = - 11\) và \(275:( - 25) = - 11\) nên số cần tìm là \( - 11\)

Câu 16 Trắc nghiệm

Rút gọn phân số \(\dfrac{{ - 125}}{{1000}}\) về dạng phân số tối giản ta được:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có: \(UCLN\left( {125,1000} \right) = 125\) nên:

\(\dfrac{{ - 125}}{{1000}} = \dfrac{{ - 125:125}}{{1000:125}} = \dfrac{{ - 1}}{8}\)

Câu 17 Trắc nghiệm

Rút gọn phân số \(\dfrac{{\left( { - 5} \right).11 + 75}}{{5.12}}\) về dạng phân số tối giản ta được phân số có tử số là

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có:

\(\dfrac{{\left( { - 5} \right).11 + 75}}{{5.12}} = \dfrac{{ - 55 + 75}}{{60}} = \dfrac{{20}}{{60}} = \dfrac{{20:20}}{{60:20}} = \dfrac{1}{3}\)

Vậy tử số của phân số cần tìm là \(1\)

Câu 18 Trắc nghiệm

Tìm \(x\) biết \(\dfrac{x}{{25}} = \dfrac{{121212}}{{252525}}\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có: \(\dfrac{{121212}}{{252525}} = \dfrac{{121212:10101}}{{252525:10101}} = \dfrac{{12}}{{25}}\)

\(\dfrac{{12}}{{25}} = \dfrac{x}{{25}}\) nên \(x = 12\)

Câu 19 Trắc nghiệm

Hãy chọn phân số không bằng phân số \(\dfrac{4}{{ - 7}}\) trong các phân số dưới đây?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Đáp án A: \(\dfrac{{ - 8}}{{14}} = \dfrac{8}{{ - 14}} = \dfrac{{8:2}}{{ - 14:2}} = \dfrac{4}{{ - 7}}\) nên A đúng.

Đáp án B: \(\dfrac{{12}}{{ - 21}} = \dfrac{{12:3}}{{ - 21:3}} = \dfrac{4}{{ - 7}}\) nên B đúng.

Đáp án C: \(\dfrac{{ - 20}}{{35}} = \dfrac{{20}}{{ - 35}} = \dfrac{{20:5}}{{ - 35:5}} = \dfrac{4}{{ - 7}}\) nên C đúng

Đáp án D: \(\dfrac{{ - 24}}{{ - 42}} = \dfrac{{24}}{{42}} = \dfrac{{24:6}}{{42:6}} = \dfrac{4}{7} \ne \dfrac{4}{{ - 7}}\) nên D sai

Câu 20 Trắc nghiệm

Phân số bằng phân số \(\dfrac{{389}}{{367}}\) mà có tử số và mẫu số đều là số âm, có ba chữ số là phân số nào?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có:

\( + )\dfrac{{389}}{{367}} = \dfrac{{389.( - 2)}}{{367.( - 2)}} = \dfrac{{ - 778}}{{ - 734}}\left( {TM} \right)\)

\( + )\dfrac{{389}}{{367}} = \dfrac{{389.( - 3)}}{{367.( - 3)}} = \dfrac{{ - 1167}}{{ - 1101}}\left( L \right)\)

Do đó ở các trường hợp nhân cả tử và mẫu với một số nguyên nhỏ hơn \( - 3\) ta cũng đều loại được.

Ngoài ra phân số \(\dfrac{{389}}{{367}}\) tối giản nên không thể rút gọn được.

Vậy phân số cần tìm là \(\dfrac{{ - 778}}{{ - 734}}\)