Giáo án Sinh học 6 Bài 24: Phần lớn nước vào cây đi đâu? mới nhất

Họat động của giáo viên

Họat động của học sinh

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu:Định hướng cho học sinh nội dung cần hướng tới của bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Chúng ta biết cây cần dùng nước để quang hợp và sử dụng cho một số hoạt động khác nên hàng ngày rễ phải hút rất nhiều nước. Nhưng theo nghiên cứu của các nhà khoa học cây chỉ giữ lại một phần nhỏ. Còn phần lớn nước đã đi đâu?

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: cách thiết kế 1 thí nghiệm chứng minh cho kết luận : Phần lớn nước do rễ hút vào cây đã được lá cây thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nước hoặc cấu tạo lỗ khí phù hợp chức năng thoát hơi nước.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

- GV cho HS nghiên cứu SGK tr. 80, trả lời câu hỏi:

1. Một số HS đã dự đoán điều gì?

2. Để chứng minh cho dự đoán đó, họ đã làm gì?

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm để lựa chọn thí nghiệm.

- GV ghi vào góc bảng sự lựa chọn của các nhóm-> yêu cầu đại diện nhóm trình bày thí nghiệm và giải thích lí do lựa chọn của nhóm.

GV gợi ý: cho HS nhắc lại dự đoán ban đầu ? Sau đó xem lại thí nghiệm của nhóm Dũng và Tú đã chứng minh được điều nào của dự đoán, còn nội dung nào chưa chứng minh được? Thí nghiệm của nhóm Tuấn, Hải chứng minh được nội dung nào? Giải thích?

- GV chốt lại đáp án sau khi lớp đã thảo luận:

+ Trong thí nghiệm các bạn đều phải sử dụng 1 cây tươi có rễ, thân mà đã ngắt bỏ lá để làm đối chứng với cây có đủ rễ, thân, lá. Làm như vậy sẽ chứng minh được vai trò của lá trong thí nghiệm.

+ Kết quả thí nghiệm của nhóm bạn Tuấn và Hải: Mức nước ở lọ A (cây có lá) đã bị giảm, chứng tỏ rễ của cây có lá đã hút một lượng nước, cán cân lệch về phía đĩa có lọ B (cây không lá), chứng tỏ chính lượng nước do rễ hút lên đã được thoát ra ngoài và qua lá. Mức nước ở lọ B (cây không có lá) gần như giữ nguyên, chứng tỏ cây không có lá không hút nước và cũng không có hiện tượng thoát hơi nước qua lá, kết quả là lượng nước ở lọ B vẫn giữ nguyên. Do vậy, đĩa cân có lọ B nặng hơn đĩa cân có lọ A.

+ Kết quả thí nghiệm của nhóm Dũng và Tú: Mới chỉ chứng minh được ở cây có lá đã có hiện tượng thoát hơi nước, cây không lá không có hiện tượng đó. Nhưng thí nghiệm chưa chứng minh được lượng nước thoát ra là do rễ hút lên, bởi vì trong hiện tượng hô hấp cây cũng thải ra hơi nước

-GV cho HS nghiên cứu hình 24.3

- HS nghiên cứu SGK tr. 80, trả lời câu hỏi đạt:

1. Phần lớn nước do rễ hút vào đã được lá thải ra ngoài.

2. Làm thí nghiệm chứng minh dự đoán.

- HS thảo luận nhóm để lựa chọn thí nghiệm

- Các nhóm trình bày kết quả thảo luận.

+ TN của Dũng và Tú: Chứng minh cây có sự thoát hơi nước qua lá: Vì ở cây bị ngắt hết lá thì thành túi vẫn trong suốt chứng tỏ cây hạn chế thoát hơi nước khi ngắt hết lá; chưa chứng minh rõ rễ cây hút một lượng lớn nước.

+ TN của Tuấn và Hải: Nhằm chứng minh rễ cây đã hút nước liên tục và hút nhiều nước, và lượng nước hút lên được thoát ra ngoài qua lá.

à HS trả lời: Nhóm Tuấn, Hải chứng minh được toàn bộ nội dung dự đoán.

- HS lắng nghe và ghi nhận.

- HS quan sát hình, chú ý chiều mũi tên đỏ để biết con đường mà nước thoát ra ngoài qua lá.

1: Thí nghiệm xác định phần lớn nước vào cây đi đâu?

Phần lớn nước do rễ hút vào cây đã được thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nước qua lá.

- GV gọi HS đọc SGK tr.81, trả lời câu hỏi: Vì sao sự thoát hơi nước qua lá có ý nghĩa rất quan trọng đối với đời sống của cây?

- GV tổng kết lại ý kiến -> yêu cầu HS rút ra kết luận.

- HS đọc SGK tr.81, trả lời:

+ Tạo sức hút -> vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ -> lá.

+ Làm dịu mát cho lá

- HS rút ra kết luận

2: Ý nghĩa củasự thoát hơi nước qua lá - Tạo ra sức hút làm nước và MK hòa tan vận chuyển được từ rễ lên lá.

- Làm lá dịu mát để cây khỏi bị ánh nắng và nhiết độ cao đốt nóng.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi SGK tr.82

- GV gợi ý: Khi nào lá cây thoát hơi nước nhiều? Nếu cây thiếu nước sẽ xảy ra hiện tượng gì?

- GV giúp HS hoàn thiện đáp án:

+ Người ta phải tưới nhiều nước cho cây trong những ngày nắng nóng, khô hanh hoặc có gió mạnh vì trong những ngày đó cây bị mất nhiều nước. Khi cây bị thiếu nước, lá không quang hợp được, các hoạt động sống khác cũng bị ngừng, cây khô héo, có thể bị chết.

+ Điều đó chứng tỏ sự thoát hơi nước qua lá phụ thuộc vào những diều kiện bên ngoài như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm của không khí.

- GV nhận xét -> yêu cầu HS rút ra kết luận.

- HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi SGK tr.82

- HS lắng nghe.

- HS rút ra kết luận.

3: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước qua lá

Các điều kiện bên ngoài như: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, không khí, ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước của lá.

HOẠT ĐỘNG 3:Hoạt động luyện tập (10')

Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

GV giao nhiệm vụ cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1. Phần lớn nước do rễ hút vào cây được thải ra ngoài môi trường nhờ hiện tượng

A. ra hoa, tạo quả.     B. thoát hơi nước qua lá.

C. hô hấp ở rễ.          D. quang hợp ở lá.

Câu 2. Lượng nước thoát ra từ tất cả thực vật trên Trái Đất trung bình mỗi năm là

A. 55 000 tỉ tấn.     B. 45 000 tỉ tấn.     C. 75 000 tỉ tấn.     D. 95 000 tỉ tấn.

Câu 3. Thoát hơi nước ở lá có vai trò nào dưới đây ?

A. Điều hoà không khí

B. Giữ cho lá khỏi bị đốt nóng dưới ánh nắng mặt trời

C. Giúp vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 4. Quá trình thoát hơi nước sẽ diễn ra mạnh mẽ trong điều kiện nào sau đây ?

A. Tất cả các phương án đưa ra       B. Thời tiết nắng nóng

C. Không khí khô hanh                   D. Có gió thổi mạnh

Câu 5. Khi đưa cây đi trồng nơi khác, để tránh cho cây không bị mất nước, người ta thường làm gì ?

A. Nhúng ngập cây vào nước       B. Tỉa bớt lá

C. Cắt ngắn rễ                           D. Tưới đẫm nước cho cây

Câu 6. Quá trình thoát hơi nước diễn ra chủ yếu ở bộ phận nào của cây ?

A. Quả      B. Rễ     C. Lá      D. Thân

Câu 7. Ở thực vật, thoát hơi nước thường diễn ra chủ yếu ở

A. mặt dưới của lá.     B. mặt trên của lá.

C. lông hút ở rễ.         D. miền chóp rễ.

Câu 8. Ở cây nào dưới đây, thoát hơi nước chỉ diễn ra ở mặt trên của lá ?

A. Thược dược    B. Ngô     C. Lúa      D. Nong tằm

Câu 9. Phần lớn nước thất thoát ra ngoài môi trường qua bộ phận nào của lá ?

A. Mép lá      B. Gân lá     C. Lỗ khí      D. Lớp cutin

Câu 10. Cây nào dưới đây thường chỉ thoát hơi nước vào ban đêm ?

A. Mồng tơi      B. Xương rồng     C. Đậu xanh      D. Cải ngồng

Đáp án

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

Ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá

Vì sao sự thoát hơi nước có vai trò quan trọng với cây ?

2. Báo cáo kết quả hoạtđộng và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Tại sao khi đánh cây đi trồng cần chọn ngày râm mát hoặc tỉa bớt lá phải chọn ngày râm mát và phải tỉa bớt lá hoặc cắt ngắn ngọn?