Giáo án Sinh học 9 Bài Ôn tập học kì I mới nhất

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

Hoạt động 1

- GV phân chia lớp thành 10 nhóm: 2 nhóm nghiên cứu 1 bảng.( bảng 40.1 - 40.5 sgk)

- GV quan sát các nhóm ghi những kiến thức cơ bản.

- GV chữa bài cách: y/c các nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét.

- GV lấy kiến thức trong SGV làm chuẩn trong các bảng từ 40.1 - 40.5 sgk( T129- 131)

Hoạt động 2

- GV cho hs thảo luận toàn lớp theo câu hỏi sgk ( T 117) để hs được trao đổi bổ sung kiến thức cho nhau.

- GV viết sơ đồ:

ADN->mARN->Prôtêin->t.trạng

Y/c HS giải thích.

?Giải thích mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình/

? Vì sao n/c DT người cần có những phương pháp thích hợp

? Chức năng của DT y học tư vấn là gì?

? Trình bày những ưu thế của công nghệ tế bào?

? Vì sao kĩ thuật gen có tầm quan trọng trong SH hiện đại?

? Vì sao tự thụ phấn và giao phối gần đưa đến thoái hoá giống

? Vì sao ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F₁ sau đó giảm dần qua các thế hệ?

- GV nhận xét hoạt động của hs và giúp hs hoàn thiện kiến thức.

I. Hệ thống hoá kiến thức.

- Kiến thức chuẩn ( Bảng 40.1 - 40.5 sgk)

II. Câu hỏi ôn tập.

Câu 1: Sơ đồ thể hiện mối liên hệ giữa gen và tính trạng.

+ Cụ thể: Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN.

+ mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi aa cấu thành nên prôtêin.

+ P chịu tác động của môi trường biểu hiện thành tính trạng.

Câu 2: Kiểu hình là kết quả sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.

+ Vận dụng: Bất kì 1 giông nào( kiểu gen) muốn có năng suất( số lượng- kiểu hình) cần được chăm sóc tốt( ngoại cảnh)

Câu 3: Nghiên cứu di truyền người phải có phương pháp thích hợp vì:

+ ở người sinh sản muộn và đẻ ít con.

+ Không thể áp dụng các phương pháp lai và gây đột biến vì lí do XH.

Câu 4: Sự hiểu biết về DT y học tư vấn có tác dụng gì?

DT yhọc tư vấn giúp chuẩn đoán, cung cấp thông tin và cho lời khuyên liên quan đến các bệnh và tật di truyền.

Câu 5:Ưu thế của công nghệ TB.

+ Chỉ nuôi cấy TB, mô trên môi trường dinh dưỡng nhân tạo ¦ tạo ra cơ quan hoàn chỉnh.

+ Rút ngắn thời gian tạo giống.

+ Chủ động tạo các cơ quan thay thế các cơ quan bị hỏng ở người.

Câu 6: Vì sao nói kĩ thuật gen có tầm quan trọng trong Sinh học hiện đại:

- Kĩ thuật gen là tập hợp những phương pháp tác động định hướng lên ADN cho phép chuyển gen từ một cá thể của một loài sang cá thể loài khác.

Câu 7:Vì sao tự thụ phấn và giao phối gần đưa đến thoái hoá giống?

- Là do các gen lặn có hại chuyển từ trạng thái dị hợp sang trạng thái đồng hợp gây hại

Câu 8: Vì sao ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F₁ sau đó giảm dần qua các thế hệ?

- Vì có hiện tượng phân li tạo các cặp gen đồng hợp vì vậy số cặp gen dị hợp giảm.Trong các gen đồng hợp có đồng hợp gen lặn( có hại)

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

B1:GV chia lớp thành 10 nhóm nhỏ và yêu cầu:

+ 2 nhóm cùng nghiên cứu 1 nội dung.

+ Hoàn thành bảng kiến thức từ 40.1 đến 40.5

B2:GV quán sát, hướng dẫn các nhóm ghi kiến thức cơ bản.

B3:GV nhận xét, đánh giá giúp HS hoàn thiện kiến thức.

- Các nhóm kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK.

- Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến, hoàn thành nội dung các bảng.

- Đại diện nhóm trình bày trên máy chiếu, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- HS tự sửa chữa và ghi vào vở bài tập

Thông tin các bảng 40.1->40.5

Tên quy luật

Nội dung

Giải thích

Ý nghĩa

Phân li

Do sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong sự hình thành giao tử chỉ chứa một nhân tố trong cặp.

Các nhân tố di truyền không hoà trộn vào nhau.

- Phân li và tổ hợp của cặp gen tương ứng.

- Xác định tính trội (thường là tính trạng tốt).

Phân li độc lập

Phân li độc lập của các cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử.

F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.

Tạo biến dị tổ hợp.

Di truyền liên kết

Các tính trạng do nhóm nhóm gen liên kết quy định được di truyền cùng nhau.

Các gen liên kết cùng phân li với NST trong phân bào.

Tạo sự di truyền ổn định của cả nhóm tính trạng có lợi.

Di truyền liên kết với giới tính

ở các loài giao phối tỉ lệ đực; cái xấp xỉ 1:1

Phân li và tổ hợp của cặp NST giới tính.

Điều khiển tỉ lệ đực: cái.

Các kì

Nguyên phân

Giảm phân I

Giảm phân II

Kì đầu

NST kép co ngắn, đóng xoắn và đính vào sợi thoi phân bào ở tâm động.

NST kép co ngắn, đóng xoắn. Cặp NST kép tương đồng tiếp hợp theo chiều dọc và bắt chéo.

NST kép co ngắn lại thấy rõ số lượng NST kép (đơn bội).

Kì giữa

Các NST kép co ngắn cực đại và xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.

Từng cặp NST kép xếp thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.

Các NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.

Kì sau

Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế bào.

Các NST kép tương đồng phân li độc lập về 2 cực tế bào.

Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế bào.

Kì cuối

Các NST đơn nằm gọn trong nhân với số lượng bằng 2n như ở tế bào mẹ.

Các NST kép nằm gọn trong nhân với số lượng n (kép) bằng 1 nửa ở tế bào mẹ.

Các NST đơn nằm gọn trong nhân với số lượng bằng n (NST đơn).

Các quá trình

Bản chất

ý nghĩa

Nguyên phân

Giữ nguyên bộ NST, nghĩa là 2 tế bào con được tạo ra có 2n NST giống như mẹ.

Duy trì ổn định bộ NST trong sự lớn lên của cơ thể và ở loài sinh snả vô tính.

Giảm phân

Làm giảm số lượng NST đi 1 nửa, nghĩa là các tế bào con được tạo ra có số lượng NST (n) bằng 1/2 của tế bào mẹ.

Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua các thế hệ ở loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp.

Thụ tinh

Kết hợp 2 bộ nhân đơn bội (n) thành bộ nhân lưỡng bội (2n).

Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua các thế hệ ở loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp.

Các loại đột biến

Khái niệm

Các dạng đột biến

Đột biến gen

Những biến đổi trong cấu trúc cấu ADN thường tại 1 điểm nào đó

Mất, thêm, thay thé, đảo vị trí 1 cặp nuclêôtit.

Đột biến cấu trúc NST

Những biến đổi trong cấu trúc NST.

Mất, lặp, đảo đoạn.

Đột biến số lượng NST

Những biến đổi về số lượng NST.

Dị bội thể và đa bội thể.