Giáo án Sinh học 9 Bài 36: Các phương pháp chọn lọc mới nhất

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

Hoạt động 1:

- GV y/c các nhóm ng/cứu thông tin sgk ¦ thảo luận các câu hỏi sau:

? Hãy cho biết vai trò của chọn lọc trong chọn giống.

- HS: + Nhu cầu của con người.

+ Tránh thoái hóa.

- GV y/c đại diện các trình bày.

Hoạt động 2:

- GV y/c các nhóm ng/cứu thông tin phần II

Thảo luận nhóm để hoàn thành lệnh SGK

? Chọn lọc hàng loạt một lần và hai lần giống và khác nhau ntn?

-CLHL một lần bắt đầu thực hiện ở năm 1, trên đối tượng ban đầu; CLHL 2 lần bắt đầu ở năm 2trên đối tượng đã qua chọn lọc ở năm 1.

? Có 2 giống lúa......Giống A bắt đầu giảm đồng đều về độ cao, tgian sinh trưởng còn giống B có sự sai khác rõ rệt giữa các cá thể về 2 tính trạng nói trên? Sử dụng phương pháp và hình thức chọn lọc nào?

- CLHL 1 lần thích hợp với giống lúa A. Còn CLHL 2 lần hay nhiều lần thích hợp với giống lúa B.

Hoạt động 3:

- HS n/cứu thông tin III -> thảo luận nhóm để : So sánh chọn lọc hàng loạt với chọn lọc cá thể về: Khái niệm, cách tiến hành, ưu nhược điểm.( hoàn thành trên PHT)

- GV gọi hs lên bảng hoàn thành.

- HS khác bổ sung

- GV chốt lại đáp án đúng.

I. Vai trò của chọn lọc trong chọn giống.

- Chọn lọc giống phù hợp với nhu cầu nhiều mặt và luôn thay đổi của người tiêu ding.

- Tạo ra giống mới cải tạo giống cũ.

II. Chọn lọc hàng loạt

III. Chọn lọc cá thể.

Chọn lọc hàng loạt

Chọn lọc cá thể

Khái niệm

- Trong 1 quần thể vật nuôi hay cây trồng dựa vào kiểu hình người ta chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn lọc để làm giống.

- Trong quần thể khởi đầu chọn lấy 1 số ít cá thể tốt nhất rồi nhân lên 1 cách riêng lẻ theo từng dòng.

Tiến hành

- Gieo giống khởi đầu ¦ chọn những cây ưu tú và hạt thu hoạch chung để giống cho vụ sau rồi so sánh với giống ban đầu và giống đối chứng.

- Trên ruộng giống khởi đầu chọn những cá thể tốt nhất, hạt của cây được gieo riêng ¦ so sánh với giống đối chứng và giống khởi đầu ¦ chọn được dòng tốt nhất

Ưu điểm

- Đơn giản, dễ làm ít tốn kém

- Kết hợp được việc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen nhanh chóng đạt hiệu quả.

Nhược điểm

- Không kiểm tra được K.gen, không củng cố tích lũy được b. dị

- Theo dõi công phu, khó áp dụng rộng rải.

- GV y/c hs so sánh phương pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần với phương pháp chọn hàng loạt 2lần.

+ Chọn lọc hàng loạt (CLHL) và chọn lọc cá thể(CLCT) giống nhau ở điểm nào?

-Đều lựa chọn giống tốt .

-chọn một lần hoặc nhiều lần.

+ CLHL và CLCT khác nhau ntn?

* CLCT: Cá thể con cháu gieo riêng để đánh giá. Thích hợp với cây tự thụ phấn, nhân giống vô tính.

- Với cây giao phấn phải chọn lọc nhiều lần.

- Với vật nuôi dùng phương pháp kiểm tra đực giống qua đời sau.

* CLHL: Cá thể con cháu gieo chung, thích nghi với cây giao phấn, tự thụ phấn và cả vật nuôi

Nội dung

Thành tựu

Phương pháp

Ví dụ

Chọn giống vật nuôi

Chọn giống cây trồng

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1: GV hỏi:

? Hãy cho biết vai trò của chọn lọc trong chọn giống

B2: GV nhận xét và yêu cầu HS khái quát kiến thức

- HS nghiên cứu SGK trang 105 trả lời câu hỏi.

Yêu cầu:

+ Nhu cầu của con người

+ Tránh thoái hoá

- HS tả lời – Lớp bổ sung.

I Vai trò của chọn lọc:

* Kết luận :

- Chọn lọc giống phù hợp với nhu cầu nhiều mặt và luôn thay đổi của người tiêu dùng.

- Tạo ra giống mới, cải tạo giống cũ.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1:GV đưa câu hỏi:

? Thế nào là chọn lọc hàng loạt ? Tiến hành như thế nào ? Cho biết ưu, nhược điểm của phương pháp này

B2: GV cho HS trình bày bằng H 36.1 SGK

- GV nhận xét đánh giá.

- GV cho học sinh trả lời câu hỏi mục  SGK trang 106.

B3: GV nêu câu hỏi:

? Thế nào là chọn lọc cá thể ? Tiến hành như thế nào ?

? Cho biết ưu, nhược điểm của phương pháp này.

- GV đánh giá hoạt động của nhóm và yêu cầu HS tổng hợp kiến thức.

B4: GV yêu cầu HS

? Nêu điểm giống nhau và khác nhau giữa phương pháp chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể.

- HS nghiên cứu SGK trang 105 và 106 kết hợp với hình vẽ trả lời câu hỏi.

Yêu cầu nêu được:

+ Định nghĩa

+ Ưu điểm: đơn giản

+ Nhược điểm: không kiểm tra được kiểu gen

- Một vài HS trình bày – lớp bổ sung.

- HS tổng hợp kiến thức

- HS trao đổi nhóm dựa vào kiến thức mới có ở mục trên  thống nhất ý kiến

Yêu cầu nêu được:

- Sự sai khác giữa chọn lọc lần 1 và lần 2

+ Chọn lần 1 trên đối tượng ban đầu

+ Chọn lần 2 trên đối tượng đã qua chọn lọc ở năm 1.

- Giống lúa A: chọn lọc lần 1. Giống lúa B chọn lọc lần 2.

- HS nghiên cứu SGK và hình 36.2 ghi nhớ kiến thức

- Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến.

- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét bổ sung.

- HS lấy Ví dụ SGK và tư liệu sưu tầm

- HS trao đổi nhóm dựa trên kiến thức ở các hoạt động trên, yêu cầu :

+ Giống nhau: đều chọn lựa giống tốt, chọn 1 lần hay nhiều lần

+ Khác nhau: cá thể con cháu được gieo riêng để đánh giá đối với chọn lọc cá thể, còn chọn lọc hàng loạt cá thể con cháu gieo chung.

II. Phương pháp chọn lọc:

1) Chọn lọc hàng loạt

* Kết luận :

- Trong một quần thể vật nuôi hay cây trồng dựa vào kiểu hình người ta chọn một nhóm cá thể phù hợp với Mức độ chọn lọc để làm giống.

- Tiến hành: gieo giống khởi đầu  chọn những cây ưu tú và hạt thu hoạch chung để giống cho vụ sau  so sánh với giống ban đầu và giống đối chứng.

+ Ưu điểm: đơn giản, dễ làm ít tốn kém.

+ Nhược điểm: không kiểm tra được kiểu gen, không cũng cố tích luỹ được biến dị.

b) Chọn lọc cá thể.

* Kết luận :

- Trong quần thể khởi đầu chọn lấy 1 số ít cá thể tốt nhất rồi nhân lên 1 cách riêng rẽ theo từng dòng.

- Tiến hành: Trên ruộng giống khởi đầu chọn những cá thể tốt nhất hạt của mỗi cây được gieo riêng  so sánh với giống đối chứng và giống khởi đầu  chọn dòng tốt nhất.

+ Ưu điểm: Kết hợp được việc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen nhanh chóng đạt hiệu quả.

+ Nhược điểm: theo dõi công phu, khó áp dụng rộng rãi.

Nội dung

Thành tựu

Phương pháp

Ví dụ

Chọn giống cây trồng

Chọn giống vật nuôi