Giáo án Sinh học 9 Bài 13: Di truyền liên kết mới nhất

Giáo án Sinh học 9 Bài 13: Di truyền liên kết – Mẫu giáo án số 1

Ngày soạn: ...............................................

Ngày giảng: .............................................

Tiết 13:

Di truyền liên kết

I. Mục tiêu: Sau khi học xong bài này học sinh cần nắm:

1. Kiến thức:

- HS hiểu được những ưu thế của ruồi giấm đối với nghiên cứu di truyền.

- Mô tả được và giải thích thí nghiệm của Moocgan.

- Nêu được ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống.

2. Kĩ năng:

- Rèn luyện cho học sinh kĩ năng hoạt động nhóm.

- Phát triển tư duy thực nghiệm qui nạp.

3. Thái độ:

- Giáo dục cho học sinh ý thức nghiên cứu khoa học

II. Chuẩn bị tài liệu và TBDH:

GV: Tranh hình 13 SGK (T₄₂)

HS: Tìm hiểu trước bài

III. Tiến trình tổ chức dạy và học:

1.ổn định tổ chức:

9A9C

9B9D

2.Kiểm tra bài cũ:

?Trình bày cơ chế sinh con trai con gái ở người? Quan niệm cho rằng người mẹ quyết định việc sinh con trai hay con gái đúng hay sai?

? Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường và NST giới tính?

GV bổ xung:

3. Dạy và học bài mới:

*Đặt vấn đề: ? Vì sao Moocgan chọn ruồi giấm làm đối tượng nghiên cứu di truyền ?(vì nó dễ nuôi trong ống nghiệm, đẻ nhiều, vòng đời ngắn, có nhiều biến dị dễ quan sát, số lượng NST ít).

4.Củng cố và luyện tập:

?Thế nào là di truyền liên kết .

? Hiệntượngnàođãbổ sung cho quy luật phân li độc lập của Menđen như thế nào?.

( Các gen nừm trên các cặp NST khác nhau thì DT PLĐL, còn các gen nằm trên 1 NST thì DT liên kết)

Hoàn thành bảng sau:

5. Hướng dẫn HS học ở nhà:

-Học bàitheo câu hỏi SGK và làm bài tập

-Ôn lại sự biến đổi hình thái NSTqua nguyên phân và giảm phân.

Giáo án Sinh học 9 Bài 13: Di truyền liên kết – Mẫu giáo án số 2

Ngày soạn: ...............................................

Ngày giảng: .............................................

Tiết 13:

Di truyền liên kết

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+Học sinh hiểu được những ưu thế của ruồi giấm đối với nghiên cứu di truyền

+ Mô tả và giải thích được thí nghiệm của Mooc gan và nhận xét kết quả TN đó

+ Nêu được ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Phát triển tư duy thực nghiệm qui nạp.

3. Thái độ:

- Yêu thích môn học, nghiêm túc trong học tập

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 13 ( SGK)

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày cơ chế sinh con trai, con gái ở người ?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV yêu cầu 1 HS lên viết sơ đồ lai theo những quy luật di truyền của Menđen đối với phép lai sau: “ cho ruồi giấm thân xám cánh dài tc la với ruồi giấm thân đen cánh cụt( xám trội so với đen, cánh dài trội so với cánh ngắn) thu được F1 toàn thân xám cánh dài. Đem F1 đi lai phân tích thu được ở F2 tỉ lệ 1 xám dài : 1 đen cụt”

- HS tiến hành viết phép lai theo quy luật menđen cho kết quả tỉ lệ ở F2 là 1 xám, dài : 1 xám, cụt : 1 đen, cụt. HS thắc mắc kết quả GV đưa ra là sai

B2: GV giải thích: trong thực tế có các phép lai không tuân theo quy luật di truyền của menđen mà tuân theo quy luật di truyền khác. Quy luật đó là gì chúng ta sẽ cùng nghiên cứu trong bài 13

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung:HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.Hoàn thành bảng sau:

3. Di truyền liên kết là hiện tượng:

a. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST khác nhau.

b. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng cùng nằm trên 1 cặp NST , cùng phân li trong quá trình phân bào.

c. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST khác nhau , cùng phân li trong quá trình phân bào.

d.Các cặp gen quy định các cặp tính trạng cùng nằm trên 1 cặp NST và phân li không phụ thuộc vào nhau trong quá trình phân bào.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Xác định các loại giao tử của cơ thể có các gen nằm trên cùng 1 cặp NST thường và liên kết hoàn toàn.

- Cơ thể đồng hợp về kiểu gen qua giảm phân cho 1 loại giao tử: Vd: AB/AB- >tạo 1 loại giao tử: AB

- Cơ thể có kiểu gen dị hợp (1 hay n cặp) qua giảm phân cho 2 loại giao tử , tỉ lệ mỗi loại là ½. Vd: AB/ab->Số loại giao tử là 2: AB, ab. Tỉ lệ mỗi loại là ½.

- Xác định kiểu gen của P dựa vào kiểu hình của P trong trường hợp các gen di truyền liên kết hoàn toàn( nằm trên cùng 1 NST).

- Xác định kết quả đời con cũng theo các bước như di truyền độc lập của MĐ.

1. Hiện tượng di truyền liên kết đã bổ sung cho quy luật phân li độc lập của MĐ như thế nào?

- Là sự hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp hay không tạo ra biến dị tổ hợp. Có thể chọn được tính trạng tốt luôn được di truyền kèm với nhau.

2. Giải thích thí nghiệm của Moocgan về sự di truyền liên kết dựa trên cơ sở tế bào học:

Ở ruồi giấm gen, B quy định thân xám.

Ở ruồi giấm gen, b quy định thân xám.

Ở ruồi giấm gen, V quy định thân xám.

Ở ruồi giấm gen, v quy định thân xám.

Ở thế hệ P:

+ Ruồi thân xám, cánh dài BV/bv có gen B và V cùng nằm trên một NST. Khi cặp NST tương đồng phân li, B và V cùng phân li trong giảm phân, tạo 1 loại giao tử BV.

+ Ruồi thân đen, cánh cụt bv/bv có gen b và v cùng nằm trên một NST. Khi cặp NST tương đồng phân li, B và V cùng phân li trong giảm phân, tạo 1 loại giao tử bv.

Trong thụ tinh tạo F₁ : Do sự kết hợp 2 loại giao tử trên -> các NST đơn tổ hợp lại thành cặp NST tương đồng(gồm 1 NST mang gen B và V; 1 NSt mang gen b và v) tạo hợp tử BV/bv.

Trong phép lai phép lai phân tích:

+Ở ruồi đực F₁: thân xám, cánh dài BV/bv.Khi giảm phân cặp NST tương đồng bị phân li tạo 2 loại giao tử có gen liên kết là BV và bv.

+Ở ruồi cái thân đen, cánh cụt bv/bv. Chỉ sinh ra 1 loại giao tử có gen liên kết là bv.

2 loại giao tử của ruồi đực kết hợp với 1 giao tử của ruồi cái tạo ra 2 tổ hợp: 1BV/bv; 1bv/bv.

3. Cho 2 thứ đậu thuần chủng hạt trơn, không có tua cuốn và hạt nhăn có tua cuốn giao phấn với nhau được F₁ toàn hạt trơn, có tua cuốn. Cho F₁ tiếp tục giao phấn với nhau được F₂ có tỉ lệ:

1 hạt trơn, không tua cuốn: 2 hạt trơn ,có tua cuốn: 1 hạt nhăn, có tua cuốn .

Kết quả phép lai được giải thích như thế nào? Hãy lựa chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu trả lời sau:

a. Từng cặp tính trạng đều phân li theo tỉ lệ 3 :1

b.Hai cặp tính trạng di truyền độc lập với nhau.

c.Hai cặp tính trạng di truyền liên kết

d.Sự tổ hợp lại các tính trạng của P

Giải: F₁ toàn hạt trơn, có tua cuốn-> là những tính trạng trội .

Gọi gen A quy định tính trạng hạt trơn

Gọi gen B quy định tính trạng có tua cuốn

Gọi gen a quy định tính trạng hạt nhăn

Gọi gen b quy định tính trạng không tua cuốn

P_{thuần chủng:} Hạt trơn, không tua cuốn x hạt nhăn , có tua cuốn

Ab/AbaB/aB

G_p:Ab aB

F_1:Ab/aB

F₁ x F₁:Ab/aBxAb/aB

G_F1:Ab,aBAb,aB

F₂:1Ab/Ab:2Ab/aB:1aB/aB

KH:1ht, ko tc:2ht,có tc:1hn, có tc

4.Moogan (1866-1945) đã tìm ra hiện tượng di truyền liên kết khi tiến hành nghiên cứu trên đối tượng:

a. Chuột bạch

b. Ruồi giấm

c. Đậu Hà Lan

d. Ếch

5.Ở 1 loài thực vật, gen A qđ thân cao; a qđ thân thấp; B qđ quả tròn; b qđ quả dài. 2 cặp gen này cùng nằm trên 1 cặp NST và liên kết hoàn toàn. Phép lai: Ab/aB x Ab/aB cho F₁ có tỉ lệ phân li kiểu hình :

a.9:3:3:1

b.1:1:1:1

c.1:2:1

d.3:1

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dungSGK

Làm câu hỏi 1, 3 vào vở bài tập .

Ôn lại sự biến đổi hình thái NST qua nguyên phân và giảm phân.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………