Giáo án Sinh học 9 Bài 30: Di truyền học với con người mới nhất

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức.

Hoạt động 1

- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk và làm BTs( T86)

- HS: + Đây là bệnh di truyền

+ Bệnh do gen lặn qui định và có người trong gia đình đã mắc bệnh.

+ Không nên sinh con vì ở họ có gen gây bệnh( vì cả 2 người đều có gen lặn gây bệnh câm điếc bẩm sinh ở trạng thái dị hợp)

- GV y/c đại diện nhóm trình bày.

- GV hoàn chỉnh đáp án, tổ chức thảo luận toàn lớp.

? Di truyền học tư vấn là gì?

? Theo em DT y học tư vấn khác DT y học ở điểm nào?( DT y học chuẩn đoán phát hiện bệnh DT, tìm ra nguyên nhân gây bệnh, cách phòng và phần nào chữa một số bệnh DT; DT y học tư vấn: Chẩn đoán, phát hiện bệnh và cho lời khuyên đối với người nghi ngờ bị bệnh D. Y học tư vấn ra đời dựa trên cơ sở phát triển cao của DT y học)

? DT tư vấn gồm những nội dung nào?

HĐ 2: (16’)

- GV y/c hs đọc thông tin sgk ¦ thảo luận vấn đề 1 theo lệnh s sgk ( T86)

? Kết hôn gần là gì?( Kết hôn với những người có quan hệ huyết thống trong vòng 5 đời trở lại)

? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống?Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ 5 đời trở lên thì được phép kết hôn?

+ Kết hôn gần làm suy thoái nòi giống vì làm đột biến gen

lặn , có hại biểu hiện ¦ dị tật bẩm sinh tăng.

+ Từ đời thứ 5 ¦ có sự sai khác về mặt di truyền.

- GV y/c đại diện phát biểu.

- GV y/c hs phân tích bảng 30.1 và thảo luận vấn đề 2 BT SGK phần 1 ( T87)

+ Luật hôn nhân và gia đình qui định: Hôn nhân 1 vợ 1 chồng vì tỉ lệ nam: nữ tuổi trưởng thành là 1: 1.

+ Cấm chẩn đoán giới tính thai nhi để hạn chế việc sinh con trai theo tư tưởng “ trọng nam kinh nữ”làm mất cân bằng tỉ lệ nam:nữ ở tuổi trưởng thành.

- GV chốt lại kiến thức.

- GV HD hs ng/cứu thông tin sgk và bảng 30.2 và trả lời câu hỏi:

? Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi quá áơm và ngoài tuổi 35.

-Phụ nữ sinh con quá sớm--> chưa đủ điều kiện vật chất cũng như tâm sinh lí để nuôi con khoẻ dạy con ngoan.

-Phụ nữ sinh sau tuổi 35-> TB đã bắt đầu lão hoá, quá trình sinh lí sinh hoá bị rối loạn -> con dễ mắc bệnh Đao

GV mở rộng: Ngoài ra khi PN sinh con quá muôn có thể gây thể 3 nhiễm ở cặp NST 13-> Gây chết sơ sinh, gây teo não, mất trí và nhiều dị hình khác....

? Phụ nữ nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác.(hs: từ 25-34)

- GV y/c các nhóm báo cáo kết quả .

- GV chốt lại đáp án.

Hoạt động 3:

- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk và thông tin mục: “ Em có biết” sgk( T85)

? Các tác nhân nào gây ô nhiễm môi trường? Nêu tác hạicủa ô nhiễm môi trường đối với cơ sở vật chất di truyền

- Chất đồng vị phóng xạ do các vụ nổ vũ khí hạt nhân hoặc do có trong tự nhiên -> qua thức ăn nước uống vào cơ thể người-> gây ung thư hoắc các bệnh tật di truyền.

- Các tác nhân vật lí, hoá học đặc là chất phóng xạ, chất độc hoá học rải trong chiến tranh, thuốc trừ sâu, thuộc diệt cỏ sử dụng quá mức ¦ gây đột biến gen, đột biến NST.

? Cần làm gì để bảo vệ môi trường?

- GV tổng kết kiến thức.

I. Di truyền học tư vấn.

- Di truyền y học tư vấn là 1 lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp phương pháp nghiên cứu phả hệ.

- Nội dung: + Chuẩn đoán

+ Cung cấp thông tin

+ Cho lời khuyên liên quan đến bệnh, tật di truyền.

II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình.

a. Di truyền học với hôn nhân.

- Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui đinh:

+ Hôn nhân: 1 vợ 1 chồng

+ Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn.

+ Cấm chẩn đoán giới tính thai nhi sớm.

b. Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình.

- Phụ nữ sinh con trong độ tuổi 25 đến 34 là hợp lí.

- Khoảng cách giữa các lần sinh không quá gần nhau.

- Chỉ sinh từ 1 – 2 con.

- Từ độ tuổi trên 35 tỉ lệ trẻ sơ sinh bị bệnh Đao tăng rõ.

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường

- Các tác nhân vật lí, hoá học đặc biệt là chất phóng xạ, thuốc trừ sâu thuốc diệt cỏ... sử dụng quá mức ->gây ô nhiễm môi trường -> làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền.

- Cần đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học, chống gây ô nhiễm môi trường.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1: GV y/c HS làm bài tập mục(trang 86)

B2: GV hoàn chỉnh đáp án, tổ chức thảo luận toàn lớp.

+ Di truyền y học tư vấn là gì? Gồm những nội dung nào?

B3:GV hoàn thiện kiến thức

- HS nghiên cứu ví dụ

- Thảo luận nhóm, thống nhất câu trả lời.

+ Đây là bệnh di truyền

+ Bệnh do gen lặn qui định vì có người trong gia đình đã mắc bệnh

+ Không nên sinh con vì ở họ có gen gây bệnh

- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung.

- HS phát biểu

I. Di truyền y học tư vấn:

là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp nghiên cứu phả hệ.

- Nội dung:

+ Chuẩn đoán

+ Cung cấp thông tin

+ Cho lời khuyên liên quan đến bệnh, tật di truyền

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1:GV y/c HS đọc thông tin SGKthảo luận vấn đề 1:

? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống

? Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi được phép kết hôn

B2:GV chốt lại đáp án đúng

B3:GV y/c học sinh tiếp tục phân tích bảng 30.1thảo luận vấn đề 2:

? Giải thích qui định “Hôn nhân một vợ một chồng” bằng cơ sở sinh học

? Vì sao nên cấm chuẩn đoán giới tính thai nhi

 GV tổng kết lại kiến thức

- Các nhóm phân tích thông tinnêu được :

+ Kết hôn gần làm đột biến lặn, có hại biểu hiệndị tật bẩm sinh tăng

+ Từ đời thứ 5có sự sai khác về mặt di truyền .

- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung.

- HS phân tích số liệu về sự thay đổi tỉ lệ nam/nữ theo độ tuổi, lưu ý tỉ lệ nam/nữ ở độ tuổi từ 18 – 35.

Giải thích cơ sở khoa học:

- Không chuẩn đoán giới tính thai nhi sớmhạn chế việc mất cân đối tỉ lệ nam/nữ.

II.DI TRUYỀN HỌC VỚI HÔN NHÂN VÀ KẾ HOẠCH HOÁ GIA ĐÌNH:

a) Di truyền học với hôn nhân:

- Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui định:

+ Hôn nhân một vợ một chồng

+ Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn(vì kết hôn gần dẫn đến suy thoái nòi giống)

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1:GV hướng dẫn HS nghiên cứu bảng 30.2trả lời câu hỏi.

? Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi ngoài 35

? Phụ nữ nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác.

B2:GV chốt lại đáp án đúng

- HS tự phân tích số liệu trong bảng để trả lời

+ Phụ nữ sinh con sau tuổi 35con dễ mắc bệnh đao

+ nên sinh con ở tuổi từ 2534 là hợp lí.

- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung.

b) Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình:

- Phụ nữ sinh con trong độ tuổi 25 đến 34 là hợp lí

- Từ độ tuổi > 35 tỉ lệ trẻ sơ sinh bị bệnh đao tăng rõ.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1:GV y/c HS nghiên cứu thông tin SGK và thông tin mục “em có biết” trang 85.

Nêu tác hại của ô nhiễm môi trường đối với cơ sở vật chất di truyền ? ví dụ thực tế mà em biết? Trong đời sống hằng ngày chúng ta cần phải làm gì để hạn chế ô nhiễm môi trường?

B2:GV tổng kết lại kiến thức

- HS tự thu nhận và xử lí thông tin nêu được:

+ Các tác nhân vật lí, hoá học gây ô nhiễm môi trường đặc biệt là chất phóng xạ, chất độc hoá học rải trong chiến tranh, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ sử dụng quá mứcgây đột biến gen, đột biến NST.

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:

- Các tác nhân vật lí, hoá học gây ô nhiễm môi trường làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền.

- Trong đời sống hằng ngày chúng ta cần tích cực hạn chế ô nhiễm môi trường