Giáo án Sinh học 9 Bài 2: Lai một cặp tính trạng mới nhất

Hoạt động của thầy & trò

Hoạt động 1:

- GV hướng dẫn HS quan sát H 2.1SGK

-GV giới thiệu sự thụ phấn nhân tạo trên hoa đậu Hà Lan

- GV sử dụng bảng 2 để phân tích các khái niệm kiểu hình, tính trạng trội, tính trạng lặn.

- GV Y/C HS nghiên cứu bảng 2 SGK

- HS các nhóm thảo luận theo câu hỏi:

? Nhận xét kiểu hình ở F₁.

? Xác định tỉ lệ kiểu hình ở F₂ trong từng trường hợp.

- HS đại diện nhóm trả lời, bổ sung.

-F₁ mang tính trạng trội (bố hoặc mẹ)

-Tỉ lệ kiểu hình F2:

=> Từ kết quả trên yêu cầu HS nhận xét về tỷ lệ F2?

- GV chốt lại kiến thức

- Y/C học sinh trình bày TN của Menđen?

- GV nhấn mạnh: sự thay đổi giống làm mẹ thì kết quả thu được không thay đổi ->Vai trò di truyền như nhau của bố và mẹ

- Y/C HS làm bài tập điền từ (T₉)

- HS đại diện nhóm trả lời, bổ sung

? Nêu qui luật phân li.

Hoạt động 2:

- GV giải thích quan niệm đương thời của Menđen về di truyền hoà hợp( SGK)

- Nêu quan niệm của Menđen về giao tử thuần khiết

- GV Y/C HS quan sát hình 2.3 SGK và làm bài tập lệnh SGK (T₉)

? Do đâu mà tất cả các cây F₁ đều cho hoa đỏ?

- Do F₁ có NTDT trội A lấn át hoàn toàn NTDT a.

- GV nhấn mạnh:

Trong cặp NTDT Aa cho dù A đi cạnh a nhưng vẫn biểu hiện tính trạng của a.....Chúng tồn tại cạnh nhau nhưng không hoà trộn vào nhau.

? Tỉ lệ các loại g.tử ở F₁ và tỉ lệ các loại hợp tử ở F2?

? Tại sao F₂ lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng?

HS đại diện nhóm trả lời, bổ sung

+ G.tử F1: 1A; 1a

+ H.tử F2: 1AA: 2Aa: 1aa

+ Vì tỉ lệ H.tử Aa biểu hiện kiểu hình trội giống H.tử AA

-GV chốt lại kiến thức và yêu cầu HS giải thích kết quả TN_o của Menđen.

- GV giải thích kết quả: Là sự phân li mỗi nhân tố di truyền về một giao tử và giữ nguyên bản chất như cơ thể thuần chủng của P.

- GV yêu cầu HS viết sơ đồ lai

- GV yêu cầu HS đọc kết luận SGK

Nội dung

I. Thí nghiệm của menđen:

1. Các khái niệm:

- Kiểu hình: Là tổ hợp cáctính trạng của cơ thể.

- Tính trạng trội: Là tính trạng biểu hiện ở F1

- Tính trạng lặn: Là tính trạng đến F₂ mới được biểu hiện

2. Thí nghiệm:

Lai hai giống đậu Hà Lan khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản.

VD: P:Hoa đỏXHoa trắng

F₁: Hoa đỏ

F₂: 3 hoa đỏ; 1 hoa trắng

(Kiểu hình có tỉ lệ 3 trội: 1 lặn)

3. Quy luật phân li:

Khi lai 2 bố mẹ khác nhau về 1 cặp trính trạng thuần chủng tương phản thì F₁ đồng tính về cặp tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F₂ có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội: 1 lặn.

II. Menđen giải thích kết quả thí nghiệm:

- Mỗi tính trạng do cặp nhân tố di truyền quy định.

- Trong quá trình phát sinh giao tử có sự phân licủa cặp nhân tố di truyền. Các nhân tố di truyền vẫn giữ nguyên như ở cơ thể thuần chủng.

- Các nhân tố di truyền được tổ hợp lại trong thụ tinh.Tạo ra tỉ lệ kiểu genF2:1AA : 2Aa : 1aa

- Tỉ lệ kiểu hình: 3 trội: 1 lặn

( Sơ đồ lai như hình 2.3 SGK)

Hoạt động của GV và HS

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Thí nghiệm của Menđen

Mục tiêu:

- Hiểu và trình bày được thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen.

- Phát biểu được nội dung quy luật phân li.

B1: GV hướng dẫn HS quan sát H 2.1giới thiệu sự thụ phấn nhân tạo trên hoa đậu Hà Lan

- HS quan sát tranh, theo dõi và ghi nhớ cách tiến hành

B2: GV sử dụng bảng 2 để phân tích các khái niệm: kiểu hình, tính trạng trội, tính trạng lặn.

- HS ghi nhớ khái niệm

- HS phân tích bảng số liệu, thảo luận trong nhómnêu được :

+ Kiểu hình F₁ mang tính trạng trội (của bố hoặc mẹ)

+ Tỉ lệ kiểu hình ở F₂

B3: GV yêu cầu các nhóm HS nghiên cứu bảng 2 SGKThảo luận

+ Nhận xét kiểu hình ở F₁?

+ Xác định tỉ lệ kiểu hình ở F₂ trong từng trường hợp?

Từ kết quả đã tính toán GVy/c HS rút ra tỉ lệ KH ở F₂

B4: GV y/c HS trình bày thí nghiệm của Men Đen?

- GV nhấn mạnh về sự thay đổi giống làm mẹ thì kết quả thu được không thay đổivai trò di truyền như nhau của bố và mẹ

- GV y/c HS làm bài tập điền từ (trang 9)

- GV y/c HS nhắc lại nội dung thí nghiệm qui luật phân li.

- HS dựa vào H 2.2 trình bày thí nghiệm , lớp nhận xét bổ sung.

P:hoa đỏxhoa trắng

F₁ :hoa đỏ

F₂ : 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng

(Kiểu hình có tỉ lệ:3 trội:1lặn)

- HS lựa chọn cụm từ điền vào chỗ trống

1: đồng tính

2: 3 trội : 1 lặn

Hoạt động 2:Men đen giải thích kết quả thí nghiệm

Mục tiêu: HS giải thích được kết quả thí nghiệm theo quan niệm của Menđen.

B1: GV giải thích quan niệm đương thời của Men Đen về di truyền hoà hợp

- HS ghi nhớ kiến thức

B2: GV nêu quan niệm của Men Đen về giao tử thuần khiết

- HS quan sát H 2.3 thảo luận nhóm xác định được :

+ G :F₁ :1A : 1a

Hợp tử F₂ có tỉ lệ: 1 AA : 2 Aa : 1 aa

B3: GV y/ccác nhóm HS làm bài tậpmuc(trang 9)

+ Tỉ lệ giao tử ở F₁ và tỉ lệ các loại hợp tử ở F₂

+ Tại sao ở F₂ lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ : 1 hoa trắng

HS: Vì hợp tử Aa biểu hiện kiểu hình trội giống hợp tử AA

- GV hoàn thiện kiến thứcyêu cầu HS giải thích kết quả thí nghiệm theo Men Đen

B4: GV chốt lại cách giải thích kết quả là sự phân li mỗi nhân tố di truyền về một giao tử và giữ nguyên bản chất như cơ thể thuần chủng của P

I . THÍ NGHIỆM CỦA MEN ĐEN

a) Các khái niệm

- Kiểu hình: là tổ hợp các cặp tính trạng của cơ thể

- Tính trạng trội: là tính trạng biểu hiện ở F₁

- Tính trạng lặn: là tính trạng đến F₂mới được biểu hiện

b) Thí nghiệm

- Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F₁ đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F₂ có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội: 1 lặn

II. MEN ĐEN GIẢI THÍCH KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM

a. Theo Men Đen:

+ Mỗi tính trạng do cặp nhân tố di truyền qui định

+ Trong quá trình phát sinh giao tử có sự phân li của cặp nhân tố di truyền

+ Các nhân tố di truyền được tổ hợp lại trong thụ tinh và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.

- Đây là cơ chế di truyền của các tính trạng

b. Nd quy luật phân li

Trong quá trình phát sinh giao tử , mỗi nhân tố di truyền trong cặp ntdt phân li về 1 giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng P.