Giáo án Sinh học 9 Bài 48: Quần thể người mới nhất

Hoạt động thầy và trũ

Nội dung kiến thức

Hoạt động 1

- GV y/c hs hoàn thành bảng 48.1sgk (T143)

- GV y/c đại diện các nhóm trình bày.

- GV thông báo: Đặc điểm chỉ có ở quần thể người là pháp luật, kinh tế, hôn nhân, gdục, vhóa, chính trị…

? ở quần thể ĐV hay có con đầu đàn & hđộng của bầy đàn theo con đầu đàn ¦ Vậy có phải là trong quần thể ĐV có pháp luật không?(hs: Sự cạnh tranh ngôi thứ ở ĐV khác với pháp luật những điều qui định)

? Tại sao có sự khác nhau giữa quần thể người và quần thể sinh vật khác.

? Sự khác nhau đó nói lên điều gì.

-Sự khác nhau giữa quần thể người với qthể SV khác thể hiện sự tiến hóa và hoàn thiện trong qthể người.

- Hoạt động 2

- GV y/c hs ng/cứu sgk

? Trong qthể người nhóm tuổi được phân chia ntn.(hs: 3 nhóm tuổi)

? Tại sao đặc trưng về N/tuổi trong QT người có vai trò quan trọng?

- Liên quan đến tỉ lệ sinh, tử, nguồn nhân lực lao động trong sản xuất.

- HS quan sát H48 SGK. GV giới thiệu như chú thích SGK

- HS thảo luận nhóm ¦hoàn thành bảng 48.2 SGK

- GV kẻ sẳn bảng 48.2 ¦ gọi hs lên chữa trên bảng

- GV đánh giá và treo bảng chuẩn.

? Hãy cho biết thế nào là 1 nước có dạng tháp DS trẻ và nước có dạng tháp DS già.

- Tháp DS trẻ: tỉ lệ tăng trưởng DS cao; Tháp DS già: tỉ lệ người già nhiều, tỉ lệ sơ sinh ít)

? Việc ng/cứu tháp tuổi ở quần thể người có ý nghĩa ntn?

-Để có kế hoạch điều chỉnh mức tăng giảm DS

GV mở rộng: Theo thống kê năm 2002 nước đang chiếm vị trí có dân số già nhất thế giới là Nhật bản( người già chiếm tỉ lệ: 36,5%) Tiếp đến là Tây Ban Nha(35 %) Tiếp theo là ý ( 34,4%) và Hà Lan( 33,2%)

- Đến năm 2050 Nhật Bản sẽ nhường ngôi cho Hàn Quốc( 40 % người già)

? Thế nào thì được gọi là 1 quốc gia có dân số già?

- Theo qui ước quốc tế một nước được xem là già nếu những người ở độ tuổi > 65 chiểm 14% d.số

Hoạt động 3

?Em hiểu tăng dân số là thế nào.

- GV y/c hs làm BTmục s sgk ( T 145)

- GV Gọi đại diện nhóm lên trình bày.

- GV thông baó đáp án đúng( từ a -> g)

- GV hỏi: ? Sự tăng DS có liên quan ntn đến chát lượng cuộc sống.(hs: Nguồn tài nguyên cạn kiệt, tài nguyên tái sinh không cung cấp đủ)

- GV khắc sâu bằng sơ đồ:

- GV liên hệ: VN đã có biện pháp gì để giảm sự gia tăng DS và nâng cao chất lượng cuộc sống.(hs: Tuyên truyền bằng tờ rơi, panô, gdục ssản vị thành niên…)

I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các quần thể sinh vật khác.

- Quần thể người có những đặc điểm sinh học giống quần thể sinh vật khác.

- Quần thể người có những đặc trưng khác với quần thể sinh vật khác: kinh tế, xã hội…

- Con người có lao động và tư duy có khả năng điều chỉnh đặc điểm sinh thái trong quần thể.

II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi quần thể người.

- Quần thể người gồm 3 nhóm tuổi:

+ Nhóm tuổi trước sinh sản

+ Nhóm tuổi lao động và sinh sản

+ Nhóm tuổi hết lao động nặng

- Có 2 dạng tháp dân số:

+ Tháp dân số trẻ ( dạng phát triển)

+ Tháp dân số già ( dạng ổn định)

- Tháp dân số ( tháp tuổi) thể hiện đặc trưng dân số của mỗi nước.

- Nghiên cứu tháp tuổi để điều chỉnh dân số.

III. Sự tăng dân số và phát triển xã hội.

- Tăng dân số tự nhiên là kết quả của số người sinh ra nhiều hơn số người tử vong.

- Phát triển DS hợp lí tạo được hài hòa giữa kinh tế và XH đảm bảo cuộc sống cho mỗi cá nhân, gia đình và xã hội.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1: GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 48.1 trang 143.

B2: GV nhận xét chung và thông báo đáp án đúng lần lượt từ trên xuống dưới.

B3: GV: Sự khác nhau giữa quần thể người với các quần thể sinh vật khác thể hiện sự tiến hoá và hoàn thiện trong quần thể người.

- HS vận dụng hiểu biết, thảo luận nhóm để hoàn thành bảng 48.1

Đại diện nhóm lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- HS nghiên cứu thông tin SGK trả lời các câu hỏi.

- HS khái quát thành nội dung kiến thức

I. Sự khác nhau giữa quần thể người với QTSV khác

* Kết luận:

- Quần thể người có những đặc điểm sinh học giống các quần thể sinh vật khác.

- Quần thể người có những đặc trưng khác với quần thể sinh vật khác: Kinh tế, xã hội ...

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1: Trong quần thể người nhóm tuổi được phân chia như thế nào?

? Tại sao đặc trưng về nhóm tuổi trong quần thể người có vai trò quan trọng

B2: GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 48.2 trang 144.

B3: GV nhận xét kết quả của các nhóm và đưa ra bảngkiến thức chuẩn.

? Hãy cho biết thế nào là một nước có dạng tháp dân số trẻ và nước có dạng tháp dân số già?

B4:GV nhận xét và đưa ra câu trả lời đúng.

- HS nghiên cứu thông tin SGK, trả lời câu hỏi. Nêu được: + 3 nhóm tuổi

+ Tỷ lệ sinh, tử và nguồn nhân lực sản xuất

- HS nghiên cứu hình 48 thảo luận nhóm hoàn thành bảng 48.2.

Đại diện nhóm trinh bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- HS dựa vào bảng đáp án đúng- bảng 48.2 để trả lời

II.Đăc trưng về thành phần nhóm tuổi của quần thể người:

* Kết luận:

Quần thể người gồm 3 nhóm tuổi:

+ Nhóm tuổi trước sinh sản

+ Nhóm tuổi lao động và sinh sản

+ Nhóm tuổi hết lao động nặng

- Nước có dạng tháp dân số trẻ là nước có tỷ lệ sinh ra hằng năm nhiều, tỷ lệ tử vong cao ở người trẻ, tỷ lệ tăng trưởng dân số cao(tháp a,b)

- Nước có dạng tháp dân số già có tỷ lệ trẻ em sinh ra hằngnăm ít, tỷ lệ người già nhiều(tháp c)

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

B1: GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm làm bài tập trang 145

B2: GV thông báo đáp án đúng.

? Tăng dân số là gì? Sự tăng dân số có ảnh hưởng như thế nào tới chất lượng cuộc sống?

dẫn chứng?

- Các nhóm thảo luận thống nhất ý kiến.

- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét bổ sung.

- Rút ra kết luận.

III: Tăng dân số và phát triển dân số:

* Kết luận:

Phát triển dân số hợp lý tạo được sự hài hoà giữa kinh tế và xã hội, đảm bảo cuộc sống cho mỗi cá nhân, gia đình và xã hội.