Hoạt động của thầy & trò

Hoạt động 1:

- GV Y/C HS nêu tỉ lệ các loại tổ hợp ở F₂ trong TN_o của Menđen.

- GV Y/c 2 hS lên bảng viết sơ đồ lai

- HS dự đoán kết quả:

? Kết quả lai như thế nào thì kết luận đậu đỏ F₂ là thuần chủng?

? Trường hợp không thuần chủng kết quả lai như thế nào?

- GV Y/C HS các nhóm thực hiện lệnh 3 SGK (T₁₁). HS các nhóm thảo luậntrả lời

- GV chốt lại và nêu vấn đề: Hoa đỏ có 2 kiểu gen AA và Aa

? Kiểu gen là gì?

? Thể đồng hợp là gì? Thể dị hợp là gì?

? Làm thế nào để xác định được kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội.

- HS trả lời: Đem lai với cá thể mang tính trạng lặn=> đó là phép lai phân tích

- GV Y/C HS làm bài tập điền từ

- HS điều từ: 1: trội; 2: kiểu gen; 3: lặn; 4: đồng hợp;5: dị hợp.

- GV nhận xét, chốt lại kiến thức, minh họa bằng sơ đồ ( Như SGK)

- GV nhấn mạnh: ? Tại sao trong phép lai phân tích nếu kết quả lai có hiện tượng đồng tính thì cơ thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp (hoặc ngược lại....)

- Con lai đồng tính tức là có một kiểu hình -> cơ thể mang tính trạng trội chỉ cho một loại giao tử-> có kiểu gen đồng hợp tử -> Thuần chủng

Hoạt động 2

- GV Y/C HS nghiên cứu thông tin SGK, các nhóm thảo luận trả lời câu hỏi:

? Nêu tương quan trội lặn trong tự nhiên.

? Xác định tính trạng trội& tính trạng lặn nhằm mục đích gì.

? Việc xác định độ thuần chủng của giống có ý nghĩa gì trong sản xuất.

? Muốn xác định giống có thuần chủng hay không cần thực hiện phép lai nào.

- HS đại diện nhóm trả lời, bổ sung

- GV chốt lại kiến thức

Hoạt động 3:

- GV Y/C HS quan sát hình 3 SGK & thực hiện lệnh SGK cho biết:

? Em hiểu thế nào là trội không hoàn toàn.

- HS trội không hoàn toàn có kiểu hình:

-F₁: Tính trạng trung gian

-F₂: 1 trội: 2 trội trung gian: 1 lặn.

- Từ cần điền “ tính trạng trung gian”

- GV chốt lại kiến thức.

* GV gọi HS đọc kết luận cuối bài.

Nội dung

III. Lai phân tích.

1. Một số khái niệm.

- Kiểu gen: Là tổ hợp toàn bộ các gen trong TB của cơ thể.

- Thể đồng hợp: Kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau.

- Thể dị hợp: Kiểu gen chứa cặp gen khác nhau

2. Lai phân tích.

- Lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn.

- Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp (AA)

- Nếu kết quả phép lai phân tích theo tỉ lệ 1: 1 thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị hợp(Aa)

IV.Ýnghĩa của tương quan trội - lăn.

- Trong tự nhiên mối tương quan trội lặn là phổ biến

- Tính trạng trội thường là tính trạng tốt, cần xác định tính trạng trội và tập trung nhiều gen trội quý vào một kểu gen tạo giống có ý nghĩa kinh tế.

- Trong chọn giống để tránh sự phân li tính trạnh phải kiểm tra độ thuần chủng của giống.

V. Trội không hoàn toàn.

- Trội không hoàn toàn là hiện tượng di truyền trong đó kiểu hình của F₁ biểu hiện tính trạng trung gian giữa bố và mẹ, còn tỉ lệ kiểu hình F₂ là: 1:2:1

Hoạt động của GV và HS

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Lai phân tích

Mục tiêu: Trình bày được nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai phân tích.

B1: GV y/c HS nêu tỉ lệ các loạihợp tử ở F₂ trong thí nghiệm của Men Đen.

- 1 HS nêu kết quả hợp tử ở F₂ có tỉ lệ : 1 AA : 2 Aa : 1 aa

- Từ kết quả trên GV phân tích các khái niệm : kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp

- HS ghi nhớ khái niệm

- Các nhóm thảo luậnviết sơ đồ lai của 2 trường hợp và nêu kết quả của từng trường hợp

B2: - GV yêu cầu HS xác định

kết quả của các phép lai:

+ P: hoa đỏ x hoa trắng

AAxaa

+ P: hoa đỏ x hoa trắng

Aaxaa

- Đại diện 2 nhóm lên viết 2 sơ đồ lai. Các nhóm khác bổ sung hoàn thiện đáp án

GV chốt lại kiến thức và nêu vấn đề: hoa đỏ có 2 kiểu genAA ; Aa

- Làm thế nào để xác định được kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội?

- HS căn cứ vào 2 sơ đồ lai thảo luận và nêu được:

+ Muốn xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trộiđem lai với cá thể mang tính trạng lặn

B3:GV thông báo cho HS phép lai đó gọi là phép lai phân tích và y/c HS làm tiếp bài tập điền từ (trang 11)

- HS lần lượt đền các cụm từ vào các khoảng trống theo thứ tự:

1: Trội ; 2: kiểu gen

3: lặn ; 4: đồng hợp ;

5: dị hợp

- GV gọi 1 HS nhắc lại khái niệm phép lai phân tích

B4: GV đưa thêm thông tin để HS phân biệt được khái niệm lai phân tích với mục đích của lai phân tích là nhằm xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội.

+ 1 đến 2 HS đọc lại khái niệm lai phân tích

Hoạt động 2:Ý nghĩa của tương quan trội - lặn

Mục tiêu: Nêu được vai trò của quy luật phân li đối với sản xuất.

B1: GV y/c các nhóm HS nghiên cứu thông tin SGKthảo luận

+ Nêu tương quan trội – lặn trong tự nhiên?

+ Xác định tính trạng trội và tính trạng lặn nhằm mục đích gì?

+ Việc xác định độ thuần chủng của giống có ý nghĩa gì trong sản xuất ?

+ Muốn xác định giống có thuần chủng hay không cần phải thực hiện phép lai nào?

- Đại diện nhóm trình bày ý kiến

- Các nhóm khác bổ sung

B2: Vậy quy luật phân li có ý nghĩa gì?

Xác định được tương quan trội lặn.

III.LAI PHÂN TÍCH

- Kiểu gen: là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào của cơ thể

- Thể đồng hợp: kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau

- Thể dị hợp: kiểu gen chứa cặp gen tương ứng khác nhau

- Là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn

+ Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp.

+ Nếu kết quả phép lai phân tích theo tỉ lệ 1 : 1 thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị hợp

IV.Ý NGHĨA CỦA TƯƠNG QUAN TRỘILẶN

- Trong tự nhiên mối tương quan trội – lặn là phổ biến

- Tính trạng trội thường là tính trạng tốtcần xác định tính trạng trội và tập trung nhiều gen trội quí vào một kiểu gen tạo giống có ý nghĩa kinh tế

- Trong chọn giống để tránh sự phân li tính trạng phải kiểm tra độ thuần chủng của giống