Bài tập Cơ cấu dân số

Cơ cấu dân số theo giới là tương quan giữa giới nam so với giới nữ hoặc so với tổng số dân.

Cơ cấu dân số theo độ tuổi có ý nghĩa quan trọng vì thể hiện tình hình sinh, tử, tuổi thọ, khả năng phát triển của dân số và nguồn lao động của một nước.

Dân số già có độ tuổi 0 - 14 dưới 25%, tuổi 60 trở lên trên 15%.

Dân số trẻ: độ tuổi 0 - 14 trên 35%. Tuổi 60 trở lên dưới 10%.

Nguồn lao động là dân số trong tuổi lao động có khả năng tham gia lao động.

Nguồn lao động được phân làm hai nhóm: nhóm dân số hoạt động kinh tế và nhóm dân số không hoạt động kinh tế.

Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa phản ánh trình độ dân trí và học vấn của dân cư, một tiêu chí để đánh giá chất lượng cuộc sống của một quốc gia.

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế  -> Cơ cấu dân số hoạt động theo khu vực kinh tế có sự thay đổi theo hướng tăng tỉ trọng lao động khu vực II và III.

Cơ cấu dân số già: Tỉ suất sinh giảm, tuổi thọ trung bình cao, số người trong độ tuổi lao động thấp, đặc biệt là số trẻ em ít hơn => giảm bớt sức ép lên các vấn đề y tế, giáo dục, việc làm…

=> Tỉ lệ phụ thuộc cao (số người dưới độ tuổi lao động và trên độ tuổi lao động cao), gia tăng tự nhiên tăng không phải là đặc trưng các nước có cơ cấu dân số già.

Dân số trẻ, tỉ lệ trẻ em (0 – 14) và người già lớn cao -> tỉ lệ dân số phụ thuộc nhiều; nguồn lao động dự trữ dồi dào

=> Tỉ lệ dân số dưới 15 tuổi thấp không phải là đặc trưng các nước có cơ cấu dân số trẻ

Kết cấu dân số theo khu vực kinh tế là tỉ trọng lao động trong các khu vục kinh tế (nông -lâm - ngư nghiệp, công nghiệp – xây dựng, dịch vụ).

=> Vì vậy, dựa vào tỉ trọng lao động phân bổ ở các khu vực kinh tế có thể biết được trình độ phát triển kinh tế của quốc gia đó

Ví dụ:

- Lao động khu vực nông – lâm – ngư- nghiệp cao,công nghiệp xây dựng và dịch vụ thấp chứng tỏ nền kinh tế phát triển ở trình độ thấp.

- Lao động khu vực công nghiệp – xây dựng và dịch vụ cao thể hiện trình độ phát triển kinh tế cao.

Nhận xét:

- Năm 1999: nước ta có kết cấu dân số trẻ: nhóm tuổi 0 – 14 chiếm 35,1%, (trên 35%) trên 60 tuổi chiếm 5,8% (dưới 10%)

- Tuy nhiên dân số nước ta đang có xu hướng già hóa: năm 2014 nhóm tuổi 0 -14 tuổi giảm xuống còn 23,5%; nhóm tuổi trên 60 tăng lên 7,1%

=> Kết cấu dân số nước ta trẻ nhưng đang có xu hướng già hóa

Qua bảng số liệu, rút ra nhận xét sau:

- Khu vực II, III của Pháp cao hơn Việt Nam => Ý A, D sai.

- Khu vực III của Pháp cao gấp 2,3 lần khu vực III của Việt Nam => Ý B sai.

- Khu vực I của Việt Nam cao gấp 12,3 lần khu vực I của Pháp => Ý C đúng.

- Công thức tính tỉ số giới tính

             T_{nn =  x 100 (%)}

Trong đó:          T_nn: Tỉ số giới tính.

                           Dnam: Dân số nam.

                           Dnữ: Dân số nữ.

- Áp dụng công thức:

 Tỉ số giới tính = (985 / 872) x 100 = 113 %.

=> Tỉ lệ giới tính là 113%, nghĩa là cứ 113 nam có 100 nữ.

Các nước Trung Quốc, Việt Nam chịu ảnh hưởng lâu dài của hệ tư tưởng phong kiến lạc hậu (Nho giáo), trọng nam khinh nữ; mặt khác cùng với sự phát triển của công nghệ -> con người ngày nay có thể phát hiện sớm và lựa chọn giới tính ngay từ trong bụng mẹ.

=> Dẫn đến tỉ lệ nam cao hơn nữ ở các quốc gia này.

Cơ cấu dân số theo giới là tương quan giữa giới nam so với giới nữ hoặc so với tổng số dân.

Cơ cấu dân số theo độ tuổi có ý nghĩa quan trọng vì thể hiện tình hình sinh, tử, tuổi thọ, khả năng phát triển của dân số và nguồn lao động của một nước.

Dân số già có độ tuổi 0 - 14 dưới 25%, tuổi 60 trở lên trên 15%.

Dân số trẻ: độ tuổi 0 - 14 trên 35%. Tuổi 60 trở lên dưới 10%.

Nguồn lao động là dân số trong tuổi lao động có khả năng tham gia lao động.