Bài 19 : Quy mô dân số, gia tăng dân số và cơ cấu dân số thế giới

Dân số thế giới nửa sau năm 2022 là trên 8 tỉ người.

Nước có số dân đông nhất thế giới hiện nay là Trung quốc.

Dân số trên thế giới tăng lên hay giảm đi là do sinh đẻ và tử vong.

Tỉ suất sinh thô không phụ thuộc vào yếu tố biến đổi tự nhiên. Biến đổi của tự nhiên chứ không liên quan nhiều đến con người.

Tỉ suất tử thô phụ thuộc chủ yếu vào trình độ phát triển kinh tế. Khi trình độ kinh tế phát triển tử thô giảm , trình độ kinh tế kém phát triển thì tử thô nhiều.

Dân số thế giới có 33 vùng lãnh thổ chỉ có số dân dưới 0,1 triệu người mỗi nước (chiếm khoảng 0,017% dân số thế giới)

Trong số 200 quốc gia và vùng lãnh thổ thì có 11 quốc gia dân số trên 100 triệu là không đúng vì tính đến năm 2020 có đến 14 nước đông dân với trên 100 triệu

Tỉ suất sinh thô là tương quan giữa số trẻ em được sinh ra với số dân trung bình cùng thời điểm.

Hiệu số giữa tỉ suất sinh thô và tỉ suất từ thô được gọi là tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên.

Sự chênh lệch giữa số người xuất cư và số người nhập cư được gọi là gia tăng cơ học.

Tổng số giữa tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên và tỉ suất gia tăng cơ học của một quốc gia , một vùng được gọi là gi tăng dân số. thực tế

Tiến bộ về mặt y tế và khoa học kĩ thuật  sẽ cứu được nhiều người giúp cho tỉ lệ tử vong giảm đi.

Chỉ số phản ánh trình độ nuôi dưỡng và sức khỏe của trẻ em là Tỉ lệ tử vong của trẻ sơ sinh (dưới 1 tuổi).

Thông thường, mức sống của dân cư ngày càng cao thì tỉ suất tử thô càng thấp . Mức sống nâng cao tuổi thọ được kéo dài tỉ lệ tử giảm.

Nhân tố Phong tục tập quán lạc hậu làm cho tỉ suất sinh cao đặc biệt là các quốc gia kém phát triển.

- Ta có công thức:  Dân số năm sau = A * (1+ r)ⁿ

Trong đó:   A là dân số năm trước.

                     r là gia tăng tự nhiên (r = 1% = 0,01)

                     n là hiệu số năm sau với năm trước.

Năm 2015 là 93,4 triệu người, hiệu số năm 2016 với 2015 = 1 năm

Áp dụng công thức : Dân số năm 2015 = 93,4 *(1+0,01)¹ = 94,334 triệu người

Tình hình gia tăng dân số thế giới hiện nay là tốc độ gia tăng dân số nhanh, quy mô dân số thế giới ngày càng lớn đặc biệt sau nửa thế kỉ XX là do tỉ lệ tử vong giảm nhờ những thành tựu từ y tế, chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng,…

Tỉ suất sinh thô là tương quan giữa số trẻ em được sinh ra trong năm so với số dân trung bình ở cùng thời điểm (đơn vị: ‰).

Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (Tg) là sự chênh lệch giữa tỉ suất sinh thô và tử thô (đơn vị: %). Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên được coi là động lực phát triển dân số.

Sự chênh lệch giữa số người xuất cư và số người nhập cư được gọi là gia tăng cơ học. Gia tăng cơ học có ý nghĩa với từng khu vực, vùng, quốc gia trên phạm vi toàn thế giới nhưng không ảnh hưởng đến qui mô dân số.