Bài 14 : Đất trên Trái Đất

Sách kết nối tri thức với cuộc sống

Đổi lựa chọn

Câu 1 Trắc nghiệm

Cấu tạo của đất gồm những thành phần nào?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Nước

Chất hữu cơ

Không khí

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Nước

Chất hữu cơ

Không khí

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Nước

Chất hữu cơ

Không khí

Đất có cấu tạo gồm chất khoáng, chất hữu cơ, không khí và nước. Cấu tạo của đất không có ánh sáng.

Câu 2 Tự luận

Không khí chứa trong đất có những đặc điểm nào?

Chứa trong các lỗ hổng của đất

Là một trong những nhân tố tác động đến quá trình phong hoá đá

Góp phần hoà tan các chất dinh dưỡng có trong đất

Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

Chứa trong các lỗ hổng của đất

Là một trong những nhân tố tác động đến quá trình phong hoá đá

Góp phần hoà tan các chất dinh dưỡng có trong đất

Không khí trong đất được chứa trong các lỗ hổng của đất, là nhân tố quan trọng trong quá trình phong hoá đá, là điều kiện tất yếu cho sự tồn tại và phát triển của sinh vật trong đất. 

Không khí trong đất không thể hoà tan các chất dinh dưỡng có trong đất.

Câu 3 Trắc nghiệm

Đất và lớp vỏ phong hoá có sự khác nhau về?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Sự xuất hiện của tầng đá mẹ

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Sự xuất hiện của tầng đá mẹ

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Sự xuất hiện của tầng đá mẹ

Trong một phẫu diện đất:

- Đất gồm tầng đất mặt và tầng tích tụ.

- Lớp vỏ phong hoá gồm tầng đất mặt, tầng tích tụ và tầng đá mẹ.

Vậy sự khác nhau giữa đất và lớp vỏ phong hoá là sự xuất hiện của tầng đá mẹ.

Câu 4 Tự luận
Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

- Thổ nhưỡng là: lớp vật chất mỏng, vụn bở, bao phủ trên bề mặt các lục địa và đảo, được tạo thành do quá trình phong hóa các loại đá.

- Phẫu diện đất là: mặt thẳng đứng của đất, có các tầng đất khác nhau.

- Vỏ phong hoá là: sản phẩm phong hóa của đá gốc , nằm phía dưới lớp đất và trên cùng của tầng đá gốc.

Câu 5 Trắc nghiệm

Đặc điểm nào sau đây không phải đặc điểm của chất hữu cơ trong đất?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Câu 6 Trắc nghiệm

Đặc điểm nào sau đây không phải đặc điểm của chất hữu cơ trong đất?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Câu 7 Trắc nghiệm

Đặc điểm nào sau đây không phải đặc điểm của chất hữu cơ trong đất?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Là những hợp chất tự nhiên được hình thành do phong hoá đá

Giàu dinh dưỡng, chiếm thể tích lớn nhất trong thành phần đất

Câu 8 Trắc nghiệm

Lớp vỏ phong hoá chịu ảnh hưởng mạnh của những nhân tố nào từ môi trường

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Nhiệt độ và mưa

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Nhiệt độ và mưa

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Nhiệt độ và mưa

Lớp vỏ phong hoá được hình thành do tác động của nhiều nhân tố từ môi trường: nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, … Trong đó, nhiệt độ và lượng mưa là hai nhân tố chính ảnh hưởng tới quá trình phong hoá đất, hình thành nên lớp vỏ phong hoá.

Câu 9 Trắc nghiệm

Đặc điểm nào sau đây không phải đặc điểm của đá mẹ?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Tác động mạnh đến quá trình phong hoá và hình thành đất

Cung cấp chất hữu cơ cho đất, ngăn chặn xói mòn, rửa trôi đất

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Tác động mạnh đến quá trình phong hoá và hình thành đất

Cung cấp chất hữu cơ cho đất, ngăn chặn xói mòn, rửa trôi đất

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Tác động mạnh đến quá trình phong hoá và hình thành đất

Cung cấp chất hữu cơ cho đất, ngăn chặn xói mòn, rửa trôi đất

Đá mẹ là nhân tố khởi đầu của quá trình hình thành đất. Cung cấp các khoáng vật cho đất, tạo nên tính chất vật lí, hóa học của đất.

Đá mẹ không tác động đến quá trình phong hoá, cũng không cung cấp chất hữu cơ cho đất, ngăn chặn xói mòn, rửa trôi đất.

Câu 10 Tự luận
Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

Nếu đất được hình thành từ các loại đá mẹ có tính chất chua như đá granit, đá thạch anh, … thì đất sẽ chua.

Nếu đất được hình thành trên các loại đá mẹ có tính kiềm như gabrô, đá badan, … thì đất mang tính kiềm.

Câu 11 Tự luận

Khí hậu của địa phương ảnh hưởng như thế nào đến độ dày của tầng đất?

Khí hậu nóng, độ ẩm lớn, tầng đất dày

Khí hậu lạnh giá quanh năm, tầng đất dày

Khí hậu lạnh giá quanh năm, tầng đất mỏng

Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

Khí hậu nóng, độ ẩm lớn, tầng đất dày

Khí hậu lạnh giá quanh năm, tầng đất dày

Khí hậu lạnh giá quanh năm, tầng đất mỏng

- Khí hậu nóng, nhiệt độ cao, độ ẩm lớn, quá trình phong hoá diễn ra mạnh, tầng đất dày.

- Khí hậu lạnh, nhiệt độ thấp, quá trình phong hoá diễn ra chậm, tầng đất mỏng.

Câu 12 Trắc nghiệm

Loại đất chính được hình thành trên lãnh thổ Việt Nam là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Đất feralit

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Đất feralit

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Đất feralit

Căn cứ vào đặc điểm khí hậu (nhiệt đới ẩm gió mùa) và địa hình (chủ yếu là đồi núi), ta thấy loại đất chính được hình thành trên lãnh thổ Việt Nam là: đất feralit đỏ vàng.

Câu 13 Tự luận

Độ cao của địa hình có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hình thành đất?

Độ cao càng lớn, quá trình hình thành đất diễn ra càng nhan

Những nơi có độ cao thấp quá trình hình thành đất diễn ra nhanh hơn những nơi có độ cao lớn

Càng lên cao, các quá trình hình thành đất diễn ra càng chậm

Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

Độ cao càng lớn, quá trình hình thành đất diễn ra càng nhan

Những nơi có độ cao thấp quá trình hình thành đất diễn ra nhanh hơn những nơi có độ cao lớn

Càng lên cao, các quá trình hình thành đất diễn ra càng chậm

Độ cao của địa hình tác động đến quá trình hình thành đất như sau: càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm, quá trình phong hóa diễn ra chậm, dẫn đến quá trình hình thành đất yếu. Vậy:

- Độ cao càng lớn, quá trình hình thành đất diễn ra càng nhanh (Sai)

- Những nơi có độ cao thấp quá trình hình thành đất diễn ra nhanh hơn những nơi có độ cao lớn (Đúng)

- Càng lên cao, các quá trình hình thành đất diễn ra càng chậm (Đúng)

Câu 14 Tự luận
Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

- Đất feralit: hình thành chủ yếu ở miền nhiệt đới, trong điều kiện tích tụ Fe, Al nên đất có màu đỏ vàng.

- Đất thảo nguyên ôn đới: giàu mùn, có màu đen đặc trưng và là loại đất tốt nhất thế giới.

- Đất badan: được hình thành từ quá trình phong hoá đá badan, một loại đá macma được hình thành do quá trình phun trào lớp vật chất ở sâu trong lòng đất. Loại đất này có màu nâu đỏ hoặc nâu tím.

Câu 15 Trắc nghiệm

“Đá mẹ là nhân tố khởi đầu nhưng khí hậu mới là nhân tố quyết định đến quá trình hình thành đất”. Đúng hay sai?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:
Đúng
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:
Đúng
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:
Đúng

Đúng, vì đá mẹ là nhân tố tạo ra đất, có đá mẹ mới có đất. Tuy nhiên, nếu đá mẹ không chịu ảnh hưởng của các điều kiện khí hậu (nhiệt độ, lượng mưa), không bị phong hoá thì không thể trở thành đất.

Câu 16 Trắc nghiệm

Địa hình không tác động đến giai đoạn nào trong quá trình hình thành đất?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Sự phá huỷ đá và khoáng vật

Cung cấp chất hữu cơ cho đất

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Sự phá huỷ đá và khoáng vật

Cung cấp chất hữu cơ cho đất

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Sự phá huỷ đá và khoáng vật

Cung cấp chất hữu cơ cho đất

Địa hình tác động chủ yếu đến sự phân phối nhiệt độ và độ ẩm theo độ cao, theo hướng sườn và sự tích tụ vật liệu phá huỷ theo độ dốc.

Địa hình không tác động đến sự phá huỷ đá và khoáng vật, không cung cấp chất hữu cơ cho đất.

Câu 17 Tự luận
Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

Khí hậu ảnh hưởng gián tiếp đến:

- Địa hình: nước mưa chảy trên bề mặt dốc làm rửa trôi đất

- Đá mẹ: nhiệt độ chênh lệch làm cho các loại đá vỡ vụn, phong hoá nhanh và hình thành đất.

- Sinh vật: điều kiện khí hậu tốt, thực vật phong phú, giúp giữ đất, cung cấp chất dinh dưỡng cho đất 

Câu 18 Tự luận
Câu hỏi tự luận
Bạn chưa làm câu này

Đặc điểm của lớp thổ nhưỡng ở các địa điểm :

- Vùng nhiệt đới ẩm: tầng đất rất dày, xuống sâu gần đá gốc.

- Vùng hoang mạc: tầng đất mỏng, nông, chủ yếu là cát

- Vùng ôn đới: tầng đất tương đối dày, đất màu mỡ

- Vùng cực: tầng đất rất mỏng, có nơi không hình thành đất.

Câu 19 Trắc nghiệm

Tại sao khu vực gần cực có tầng đất rất mỏng?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:

Do nhiệt độ thấp quanh năm, không làm phá huỷ đá

Do địa hình chủ yếu là băng, làm quá trình phong hoá chậm

Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:

Do nhiệt độ thấp quanh năm, không làm phá huỷ đá

Do địa hình chủ yếu là băng, làm quá trình phong hoá chậm

Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:

Do nhiệt độ thấp quanh năm, không làm phá huỷ đá

Do địa hình chủ yếu là băng, làm quá trình phong hoá chậm

Trong đá có ít nhiều lỗ hổng và khe nứt, nơi có thể lưu giữ nước và hơi nước. Khi nhiệt độ hạ thấp tới 00C, nước trong khe nứt hóa băng, thể tích của nó tăng thêm, tác động lên thành khe nứt những áp lực rất lớn. Vì vậy, sau mỗi lần nước trong khe nứt hóa băng, bản thân khe nứt lại giãn thêm một ít. Nếu hiện tượng đóng băng – tan băng xảy ra nhiều lần, khối đá sẽ bị vỡ thành những tảng và mảnh vụn. 

Tuy nhiên vùng cực có nhiệt độ thấp quanh năm, quá trình đóng băng xảy ra nhanh nhưng quá trình tan băng rất chậm, lớp băng tích tụ dày hàng năm khiến cho các nhân tố tự nhiên không ảnh hưởng được đến quá trình hình thành đất nên đất thường mỏng.

Câu 20 Trắc nghiệm

“ Con người tham gia vào quá trình biến đổi đất, nhưng không tham gia vào quá trình hình thành đất”. Đúng hay sai?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng:
Đúng
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng:
Đúng
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng:
Đúng

Đúng, vì các quá trình hình thành đất chịu tác động của các nhân tố đá mẹ, địa hình, khí hậu, sinh vật và thời gian. Trong đó, đá mẹ là nguồn gốc hình thành đất, quyết định tính chất vật lí, hoá học của đất; khí hậu, địa hình, sinh vật, thời gian liên quan đến các quá trình phong hoá, rửa trôi, phá huỷ đá, cung cấp chất hữu cơ cho đất.

Con người dựa vào tài nguyên đất, chỉ góp phần làm biến đổi chúng, theo một trong hai chiều hướng tốt hơn hoặc tệ đi.