Bài 16 : Thực hành: Tìm hiểu sự phân bố đất và sinh vật trên Trái Đất

Trên Trái Đất nước ngọt chỉ chiếm 2,5% nhưng có vai trò rất quan trọng. Trong đó, băng tuyết chiếm 68,7%; nước ngầm chiếm 30,1%, còn lại 1,2% là nước mặt và các nước khác.

Chế độ nước sông là sự thay đổi của lưu lượng nước sông có tính chu kì trong năm.

Chế độ nước sông phụ thuộc chủ yếu vào chế độ mưa và băng tuyết tan, do tính bất ổn định, ảnh hưởng bởi khí hậu. Nước ngầm ảnh hưởng không nhiều, do nguồn cung cấp này tương đối ổn định, điều hòa.

Lưu lượng nước là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang của sông trong thời gian 1 giây

(Đơn vị: m3/s)

Đặc điểm của sóng:

- Sóng được hình thành chủ yếu do gió.

- Vận động theo phương thẳng đứng

- Gió thổi càng to thì sóng càng lớn

- Các trận động đất dưới biển gây ra sóng lớn, gọi là sóng thần.

Sóng không phải sự dao động của nước biển theo phương nằm ngang.

Mùa lũ là khoảng thời gian trong năm, khi lưu lượng nước sông vượt qua giá trị lưu lượng trung bình năm.

Thực vật có vai trò rất lớn trong việc điều hòa dòng chảy. Những nơi có thực vật khi mưa lớn, nước rơi xuống được tán cây giữ lại, chảy từ từ và ngấm xuống đất qua rễ. Ở những vùng đồi núi trọc , không có cây, khi mưa lớn xảy ra nước liền chảy tràn trên mặt và tập trung trở lại lũ quét. Càng những vùng không có thực vật, lũ quét càng xảy ra nhanh hơn.

Tùy theo tương quan với nhiệt độ ở vùng nước biển xung quanh người ta chia ra thành dòng biển nóng và dòng biển lạnh.

Khi nhiệt độ xuống dưới 0oC, mưa chuyển từ trạng thái lỏng sang xốp gọi là tuyết.

Biển cung cấp cho con người các loại khoáng sản như: dầu mỏ, khí đốt, muối, ... Sắt không có nhiều trên biển để khai thác, chúng là những phần tử nhỏ bị hòa lẫn trong nước biển.

Nước băng tuyết bao phủ 10% diện tích lục địa, thường phân bố ở hai cực và trên các đỉnh núi cao.

Lượng nước tồn tại dưới bề mặt đất, trong tầng chứa nước là nước ngầm. Nước ngầm có nhiều vai trò như: điều hòa dòng chảy, cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất nước khoáng đóng chai, ... Tuy nhiên, nước ngầm không được sử dụng với mục đích nuôi trồng thủy sản.

Thủy quyển có thể xâm nhập tới giới hạn trên của tầng đối lưu trong khí quyển và tồn tại trong tầng nước ngầm của thạch quyển.

Đúng. Mọi sự sống đều cần đến nước dù nhiều hay ít, nước đảm bảo cho sự tồn tại, là môi trường sống không thể thiếu của nhiều loài sinh vật trên Trái Đất.

Các bộ phận của thủy quyển đều có vai trò quan trọng đối với Trái Đất, trong đó nước trong đại dương và nước băng tuyết có vai trò lớn trong việc giữ ổn định nhiệt độ bề mặt Trái Đất.

Ngày nước thế giới, với các hoạt động theo các chủ đề nhằm nhắc nhở mọi người hãy sử dụng nước tiết kiệm và không làm ô nhiễm nước được tổ chức vào ngày 22/3 hàng năm.

Chủ đề của Ngày nước thế giới qua từng năm là:

- Năm 2018: Nước với Thiên nhiên

- Năm 2019: Nước cho tất cả - Không để ai bị bỏ lại phía sau

- Năm 2020: Nước và Biến đổi khí hậu

- Năm 2021: Giá trị của nước

- Năm 2022: Nước ngầm – Biến nguồn tài nguyên vô hình thành hữu hình

Sông là dòng chảy thường xuyên tương đối lớn trên bề mặt lục địa và đảo.

Trong ba nguồn cung cấp nước, nước ngầm là nguồn cấp ít biến động nhất, có vai trò điều tiết nước trong năm. Trong khi nước mưa và băng tuyết tan phụ thuộc nhiều vào khí hậu.

Những vùng có cấu tạo bởi đá granit và đá biến chất thì có khả năng thấm nước, tạo nguồn nước ngầm phong phú, nên sông ngòi có lượng nước dồi dào.