Bài 3 : Sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống, một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống

Bảng chú giải là nơi giải thích các kí hiệu có trên bản đồ, do vậy để hiểu các kí hiệu ta cần nhìn vào bảng chú giải.

Bảng chú giải là nơi giải thích các kí hiệu có trên bản đồ, do vậy để hiểu các kí hiệu ta cần nhìn vào bảng chú giải.

Bảng chú giải là nơi giải thích các kí hiệu có trên bản đồ, do vậy để hiểu các kí hiệu ta cần nhìn vào bảng chú giải.

Tỉ lệ bản đồ là yếu tố để xác định mức độ thu nhỏ khoảng cách khi chuyển từ thực tế sang thể hiện trên mặt phẳng bản đồ. Do vậy, để biết bản đồ thu nhỏ bao nhiêu lần so với thực tế ta cần quan sát tỉ lệ bản đồ.

Thông thường có 3 cách thể hiện tỉ lệ bản đồ là: tỉ lệ số, tỉ lệ thước, tỉ lệ chữ.

Bản đồ tỉ lệ 1: 3.000.000, có nghĩa 1 cm trên bản đồ tương đương với 3.000.000 cm trên thực tế.

Đổi 3.000.000 cm = 30 km.

Bản đồ tỉ lệ 1: 200.000, có nghĩa 1 cm trên bản đồ tương đương với 200.000 cm trên thực tế.

Đổi 200.000 cm = 2km.

Vậy 2,5cm trên bản đồ tương đương với: 2,5 x 2 = 5km (hoặc 5000m) trên thực tế.

Để sử dụng hiệu quả bản đồ, việc đầu tiên cần phải xác định rõ nội dung yêu cầu của việc đọc bản đồ.

Để sử dụng, khai thác bản đồ hiệu quả cao, cần lưu ý những điểm sau:

- Xác định rõ nội dung, yêu cầu của việc đọc bản đồ.

- Chọn bản đồ phù hợp

- Hiểu được các yếu tố cơ bản của bản đồ như: tỉ lệ bản đồ, kí hiệu bản đồ, phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ, ...

- Tìm hiểu kĩ bảng chú giải.

- Xác định mối quan hệ giữa các đối tượng địa lí trên bản đồ.

- Khi đọc bản đồ để giải thích một hiện tượng địa lí nào đó, cần phải đọc các bản đồ có nội dung liên quan để phân tích, so sánh và rút ra nhận định cần thiết.

Bản đồ giấy không có chức năng dự báo thời tiết.

- Để hiểu được nội dung thể hiện của một bản đồ, ta cần quan tâm đến tỉ lệ bản đồ, kí hiệu bản đồ, phương pháp biểu hiện bản đồ, tên bản đồ, ...

- Không cần chú trọng đến chất liệu làm ra bản đồ, vì chất liệu không tạo nên nội dung.

Đáp án:

• Tỉ lệ bản đồ
• Kí hiệu bản đồ
• Phương pháp biểu hiện bản đồ
• Tên bản đồ

Thông thường, tên bản đồ thường được đặt ở bên trên hoặc dưới của tờ bản đồ.

Đáp án:

• Bên trên
• Bên dưới

Dựa vào Atlat ta thấy, vùng Bắc Trung Bộ chịu ảnh hưởng của gió mùa tây nam, thổi đến Bắc Trung Bộ gặp dãy núi Trường Sơn, chạy theo hướng tây bắc – đông nam, vuông góc với hướng gió. Khi gió mùa tây nam vượt núi, mất đi độ ẩm trở nên nóng và khô nhiều, hình thành gió phơn.

Đáp án:

Để xác định được phương hướng trên bản đồ, cần dựa vào mũi tên chỉ phương Bắc và hệ thống kinh vĩ tuyến.

Đáp án:

• Mũi tên chỉ phương Bắc
• Hệ thống kinh vĩ tuyến

Vai trò của bản đồ trong các lĩnh vực:

- Đời sống hàng ngày: tìm đường giao thông

- Trong sản xuất: xây dựng các công trình thủy lợi

- Trong quân sự: xây dựng phương án tác chiến.

Các bước tìm đường đi trên bản đồ là:

- Bước 1: Chọn bản đồ hành chính hoặc bản đồ giao thông có địa danh bạn cần tìm

- Bước 2: Xác định vị trí xuất phát và điểm đến trên bản đồ

- Bước 3: Xác định lộ trình bằng cách chọn tuyến đường gần nhất nối vị trí xuất phát với điểm đến.

Các bước để tính khoảng cách thực tế giữa hai địa điểm trên bản đồ là:

- Bước 1: Đo khoảng cách giữa hai điểm trên bản đồ

- Bước 2: Dựa vào tỉ lệ bản đồ để tính khoảng cách thực tế

Không cần phải xác định vị trí dựa vào kinh vĩ tuyến

Đáp án:

• Đo khoảng cách giữa hai điểm trên bản đồ
• Dựa vào tỉ lệ bản đồ để tính khoảng cách thực tế

Khoảng cách ta đo được trên bản bản và tính toán dựa vào tỉ lệ, là khoảng cách thực tế giữa A và B. Tuy nhiên đây là quãng đường đi từ A đến B theo đường chim bay (tức theo đường thẳng), trên thực tế để đi từ A đến B không thẳng như vậy do các yếu tố địa hình chi phối.

Do vậy khoảng cách đó, không phải quãng đường thực tế để đi từ A đến B

Đáp án: Sai

Bảng chú giải là nơi giải thích các kí hiệu có trên bản đồ, do vậy để hiểu các kí hiệu ta cần nhìn vào bảng chú giải.

Việc xây dựng các đập thủy điện, do xây dựng ở khu vực đồi núi nên cần nghiên cứu đến mức độ rủi ro khi vỡ đập nên cần sử dụng đồng thời hai bản đồ địa hình và bản đồ địa chất.