Bài 3 : Sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống, một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống

Các bước tìm đường đi trên bản đồ là:

- Bước 1: Chọn bản đồ hành chính hoặc bản đồ giao thông có địa danh bạn cần tìm

- Bước 2: Xác định vị trí xuất phát và điểm đến trên bản đồ

- Bước 3: Xác định lộ trình bằng cách chọn tuyến đường gần nhất nối vị trí xuất phát với điểm đến.

Không cần phải đo khoảng cách giữa hai địa điểm.

Trên Atlat trang 13, ta đo được khoảng cách giữa hai đỉnh núi là 8,5 cm. Bản đồ có tỉ lệ là 1: 3.000.000. Vậy trên thực tế, khoảng cách giữa hai đỉnh núi là?

8,5 x 3.000.000 = 25.500.000 (cm) = 255 (km)

GPS (Global Positioning System) hay còn gọi là hệ thống định vị toàn cầu

Hệ thống định vị toàn cầu là hệ thống xác định vị trí của bất kì đối tượng nào trên bề mặt Trái Đất thông qua hệ thống vệ tinh.

Khi ở ngoài không gian, các vệ tinh nhân tạo bay vòng quanh Trái Đất theo quỹ đạo chính xác và phát tín hiệu có thông tin xuống Trái Đất.

Bộ phận không gian gồm nhiều vệ tinh hợp lại, truyền tín hiệu và thông tin đến người sử dụng.

Bộ phận điều khiển gồm các trạm theo dõi, giám sát hoạt động của GPS.

Các trạm thu GPS nhận các thông tin để tính chính xác vị trí của đối tượng. Sau đó, trạm thu GPS có thể tính các thông tin khác như: tốc độ di chuyển, hướng chuyển động, khoảng cách tới điểm đến, ...

GPS không thể tính được tốc độ truyền âm thanh.

Đáp án:

• Tốc độ di chuyển
• Hướng chuyển động
• Khoảng cách tới điểm đến

- Các thiết bị cần sử dụng tín hiệu từ vệ tinh để xác định vị trí, khoảng cách di chuyển, ... có sử dụng GPS như: máy bay, điện thoại thông minh, ô tô, tàu biển,...

- Các thiết bị gia dụng, không có chức năng tìm kiếm, xác định vị trí, ... không sử dụng GPS như: lò vi sóng, điều hòa, tủ lạnh, máy giặt, ...

Đáp án:

Ứng dụng của GPS trong các lĩnh vực:

- Giao thông: tìm đường, lưu trữ lộ trình di chuyển

- Du lịch: định vị các điểm du lịch

- Khí tượng: (quan sát bầu khí quyển) hỗ trợ công tác dự báo thời tiết.

* Tìm lỗi sai:

Bản đồ số là loại bản đồ được thành lập dưới dạng thông tin máy tính trên cơ sở xử lí số liệu nhận được từ các thiết bị quét chuyên dụng, ảnh hàng không, ảnh vệ tinh, ảnh viễn thám hoặc số hóa các bản đồ truyền thống. Toàn bộ thông tin về các đối tượng địa lí trong bản đồ số được mã hóa thành dữ liệu chữ và lưu trữ. So với bản đồ truyền thống, bản đồ số kém linh hoạt hơn.

* Sửa lỗi:

Bản đồ số là loại bản đồ được thành lập dưới dạng dữ liệu máy tính trên cơ sở xử lí số liệu nhận được từ các thiết bị quét chuyên dụng, ảnh hàng không, ảnh vệ tinh, ảnh viễn thám hoặc số hóa các bản đồ truyền thống. Toàn bộ thông tin về các đối tượng địa lí trong bản đồ số được mã hóa thành dữ liệu số và lưu trữ. So với bản đồ truyền thống, bản đồ số linh hoạt hơn.

So với bản đồ truyền thống, bản đồ số có nhiều ưu điểm như có thể thường xuyên cập nhật và hiệu chỉnh, in ra các tỉ lệ khác nhau, chế biến thành một bản đồ mới, ...

Tuy nhiên, không phải ai cũng có khả năng để thành lập một bản đồ số.

Đáp án:

• thường xuyên cập nhật và hiệu chỉnh
• in ra các tỉ lệ khác nhau
• chế biến thành một bản đồ mới

Bản đồ số có rất nhiều tính năng độc đáo như: chia sẻ vị trí, sử dụng giọng nói để điều hướng, ....

Khả năng mô phỏng bề mặt Trái Đất lên mặt phẳng tờ giấy, không phải tính năng độc đáo của bản đồ số.

Đáp án:

Bản đồ số là một tập hợp có tổ chức, lưu trữ các dữ liệu bản đồ trên thiết bị có khả năng đọc như máy tính, điện thoại thông minh và được thể hiện dưới dạng hình ảnh bản đồ.

Bản đồ số có thể in ra nhiều tỉ lệ khác nhau và không chỉ thể hiện bằng các con số, nên đây là nhận định sai.

Đáp án: Sai

- GPS của Hoa Kỳ

- NAVLC của Ấn Độ

- GALILEO của Châu Âu

- GLONASS của Liên Bang Nga

GPS có thể cảnh báo trước các địa điểm có thể xảy ra thiên tai như động đất, sóng thần, ... Định vị các điểm du lịch, các khu vui chơi giải trí, khách sạn, nhà hàng, ... Tìm kiếm lại đồ vật bị thất lạc, giám sát trẻ tự kỉ, người già, ...

GPS không thể thu phóng bản đồ, xem bản đồ ngoại tuyến, sử dụng giọng nói để điều hướng. Đây là chức năng của bản đồ số.

Đáp án:

• Cảnh báo trước các địa điểm có thể xảy ra thiên tai như động đất, sóng thần, ...
• Định vị các điểm du lịch, các khu vui chơi giải trí, khách sạn, nhà hàng, ...
• Tìm kiếm lại đồ vật bị thất lạc, giám sát trẻ tự kỉ, người già, ...

Thiết bị có thể chỉ đường bằng giọng nói khi tham gia giao thông là bản đồ số.