Bài 34 : Địa lí ngành giao thông vận tải
Sách kết nối tri thức với cuộc sống
Đường sắt có ưu điểm nào sau đây?
Vận chuyển được các hàng nặng trên những tuyến đường xa với tốc độ nhanh, ổn định và giá rẻ là ưu điểm của ngành giao thông vận tải đường sắt.
Sự phân bố mạng lưới đường sắt trên thế giới phản ánh sự phân cố của ngành:
Sự phân bố mạng lưới đường sắt trên thế giới phản ánh khá rõ sự phân bố của ngành công nghiệp ở các nước ta và châu lục.
Đường sắt có nhược điểm nào sau đây?
Nhược điểm chính của ngành vận tải đường sắt là có tính cơ động thấp, chỉ hoạt động được trên các tuyến đường cố định có đặt sẵn đường ray.
Ngành vận tải đường ô tô có ưu điểm nào sau đây?
Ưu điểm nổi bật của ngành vận tải ô tô so với các loại hình vận tải khác là sự tiện lợi, tính cơ động và thích nghi cao với điều kiện địa hình và hiệu quả kinh tế cao trên các cự li vận chuyển ngắn và trung bình. Các loại hình vận tải khác như hàng không, đường sắt, đường sông, đường biển, đường ống chỉ phát triển được ở những nơi có điều kiện phù hợp, thuận lợi nhất, không có tính cơ động cao như vận tải ô tô. (ví dụ đường sắt chỉ chạy trên các tuyến ray cố định, vận tải đường sông chỉ phát triển trên hệ thống các dòng sông).
Vận tải đường ống gắn liền với hoạt động nào sau đây?
Vận tải đường ống là ngành trẻ, chiều dài đường tăng liên tục, sự phát triển các tuyến đường ống gắn liền với nhu cầu vận chuyển dầu khí.
Các hải cảng lớn trên thế giới nối liền các trung tâm kinh tế:
Trên thế giới, các cảng biển phát triển nhất ở Hai bờ Đại Tây Dương, nối hai trung tâm kinh tế lớn là Bắc Mĩ (Hoa Kỳ) và Tây Âu.
Các quốc gia phát triển mạnh đường sông, hồ là:
Đường sông phát triển mạnh ở Hoa Kì, Nga, Canada, châu Âu (sông Rai-nơ, sông Đa-nuýp) => Hai tuyến đường sông quan trọng nhất ở châu Âu hiện nay là: Rai-nơ, Đa – nuýp.
Ngành vận tải đường ô tô không có ưu điểm:
- Ưu điểm của vận tải ô tô là:
+ Tiện lợi, cơ động, thích nghi cao với các điều kiện địa hình.
+ Hiệu quả kinh tế cao trên các cự li vận chuyển ngắn và trung bình.
+ Phối hợp được với các phương tiện vận tải khác.
- Vận chuyển được hàng nặng, cồng kềnh, giá rẻ không phải ưu điểm của đường ô tô mà là ưu điểm của đường sắt.
Sự khác nhau cơ bản giữa vận tải đường sắt và đường ô tô là:
- Ưu điểm nổi bật của vận tải đường ô tô là tính cơ động cao, có khả năng thích nghi với nhiều dạng địa hình (miền núi, đồng bằng, địa hình dốc hiểm trở; có thể di chuyển vào các tuyến đường nằm sâu bên trong…)
- Trong khi đó vận tải đường sắt lại có tính cơ động thấp, chỉ hoạt động được trên những tuyến đường ray cố định.
=> Đây là điểm khác biệt cơ bản của hai ngành này.
Ngành vận tải nào sau đây có khối lượng luân chuyển hàng hóa lớn nhất?
Khối lượng luân chuyển hàng hóa bằng quãng đường di chuyển nhân với khối lượng (tấn.km). Ưu điểm của vận tải đường biển là vận chuyển được hàng hóa nặng cồng kềnh trên những tuyến đường xa (cự li dài)
=> Vì vậy ngành giao thông đường biển có khối lượng hàng hóa luân chuyển rất lớn là do cự li dài.
Vận tải đường biển có lợi thế hơn vận tải đường không về:
- Vận tải đường biển có ưu điểm nổi bật là vận chuyển được hàng hóa nặng cồng kềnh trên những tuyến đường xa -> vì vậy ngành này có khối lượng luân chuyển hàng hóa rất lớn (tấn.km)
- Ngành hàng không mặc có trọng tải thấp, khối lượng vận chuyển nhỏ, chủ yếu dùng để chuyên chở người -> vì vậy khối lượng luân chuyển hàng hóa nhỏ.
=> So với ngành hàng không, ngành đường biển có lợi thế hơn về khối lượng luân chuyển hàng hóa lớn.
Ở Việt Nam, tuyến đường bộ Quốc lộ 1A bắt đầu và kết thúc lần lượt ở tỉnh nào dưới đây?
Quốc lộ 1A chạy dọc lãnh thổ từ Bắc vào Nam (chạy từ Lạng Sơn đến Hà Tiên) là tuyến giao thông huyết mạch của nước ta, có vai trò nối liền các vùng kinh tế và các trung tâm kinh tế -> thúc đẩy sự phát triển giao lưu trao đổi hàng hóa, đảm bảo nhu cầu đi lại theo chiều Bắc - Nam.
2/3 cảng biển nằm ở hai bên bờ Đại Tây Dương là do:
Các cảng biển có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giao lưu trao đổi hàng hóa quốc tế, cụ thể là hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa => Hai bên bờ Đại Tây Dương là hai trung tâm kinh tế lớn hàng đầu trên thế giới: Tây Âu và Hoa Kỳ, có nền kinh tế năng động. Do vậy, nhu cầu trao đổi hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa nặng cồng kềnh là rất lớn.
Để rút ngắn khoảng cách vận chuyển hàng hóa từ châu Á sang châu Âu, người ta đã xây dựng kênh đào nào dưới đây?
Kênh biển được xây dựng có vai trò quan trọng trong việc rút ngắn khoảng cách vận tải trên biển.
- Kênh Pa-na-ma (ở Trung Mĩ ) nối liến Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, giúp rút ngắn quảng đường vận chuyển từ khu vực bờ Đông châu Mĩ sang các nước Đông Á, Đông Nam Á.
- Kênh đào Xuy-ê nối liền Địa Trung Hải và Biển Đỏ, Đại Tây Dương với Ấn Độ Dương, có vai trò rút ngắn quãng đường vận chuyển hàng hóa từ các nước Châu Á sang châu Âu (trước đây phải vòng xuống phía Nam đi qua mũi Hảo Vọng của châu Phi) làm xích gần khu vực công nghiệp Tây Âu với khu vực Đông Á và Nam Á giàu tài nguyên khoáng sản và các loại nguyên liệu nông nghiệp.
=> Việc rút ngắn khoảng cách vận chuyển sẽ kéo theo nhiều thuận lợi khác như: giảm được chi phí vận chuyển, thuận lợi hơn trong giao lưu trao đổi hàng hóa giữa các nền kinh tế trên thế giới, đồng thời hạn chế được tại nạn tàu thuyền khi di chuyển đường xa.
- Bering là eo biển nối liền Thái Bình Dương và Bắc Băng Dương, phân cách Châu Á và Bắc Mỹ và Ma-lac-ca là eo biển nối Biển Đông với Ấn Độ Dương.
Ưu điểm nổi bật của ngành vận tải ô tô so với các loại hình vận tải khác là
Ưu điểm nổi bật của ngành vận tải ô tô so với các loại hình vận tải khác là sự tiện lợi, tính cơ động và thích nghi cao với điều kiện địa hình. Các loại hình vận tải khác như hàng không, đường sắt, đường sông, đường biển, đường ống chỉ phát triển được ở những nơi có điều kiện phù hợp, thuận lợi nhất, không có tính cơ động cao như vận tải ô tô. (ví dụ đường sắt chỉ chạy trên các tuyến ray cố định, vận tải đường sông chỉ phát triển trên hệ thống các dòng sông).
Sự phát triển của ngành vận tải đường ống gắn liền với nhu cầu vận chuyển
Vận tải đường ống là ngành trẻ, chiều dài đường tăng liên tục, sự phát triển các tuyến đường ống gắn liền với nhu cầu vận chuyển dầu khí.
Phần lớn số hải cảng trên thế giới phân bố ở
Trên thế giới, các cảng biển phát triển nhất ở Hai bờ Đại Tây Dương, nối hai trung tâm kinh tế lớn là Bắc Mĩ (Hoa Kỳ) và Tây Âu.
Hai tuyến đường sông quan trọng nhất ở châu Âu hiện nay là:
Đường sông phát triển mạnh ở Hoa Kì, Nga, Canada, châu Âu (sông Rai-nơ, sông Đa-nuýp).
=> Hai tuyến đường sông quan trọng nhất ở châu Âu hiện nay là: Rai-nơ, Đa - nuýp
Đâu không phải là ưu điểm của vận tải đường ô tô?
- Ưu điểm của vận tải ô tô là:
+ Tiện lợi, cơ động, thích nghi cao với các điều kiện địa hình.
+ Hiệu quả kinh tế cao trên các cự li vận chuyển ngắn và trung bình.
+ Phối hợp được với các phương tiện vận tải khác.
=> Loại đáp án B, C, D
- Vận tải ô tô tuy có tính cơ động cao nhưng hạn chế trong vận chuyển hàng nặng, cồng kềnh và trên các tuyến đường dài (hiệu quả cao trên các cự li ngắn và trung bình).
=> Đây không phải là ưu điểm của vận tải đường ô tô.
Điểm khác biệt cơ bản của ngành vận tải ô tô và vận tải đường sắt là
- Ưu điểm nổi bật của vận tải đường ô tô là tính cơ động cao, có khả năng thích nghi với nhiều dạng địa hình (miền núi, đồng bằng, địa hình dốc hiểm trở; có thể di chuyển vào các tuyến đường nằm sâu bên trong…)
- Trong khi đó vận tải đường sắt lại có tính cơ động thấp, chỉ hoạt động được trên những tuyến đường ray cố định.
=> Đây là điểm khác biệt cơ bản của hai ngành này.
