Bài 13 : Nước biển và đại dương

Nhiệt độ trung bình trên mặt của nước biển và đại dương thế giới khoảng: 17oC

Vùng biển Đông nước ta có nhiệt độ trung bình khoảng 23oC.

Nhiệt độ nước biển chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố như: độ sâu, vĩ độ, theo mùa.

Không chịu ảnh hưởng của độ muối.

Biên độ nhiệt năm của nước biển và đại dương không lớn, đặc biệt là khu vực ngoài khơi và vùng vĩ độ thấp.

- Các nhân tố ảnh hưởng đến độ muối: lượng bốc hơi, lượng mưa và lượng nước sông đổ vào, vĩ độ, độ sâu.

- Dòng biển không ảnh hưởng đến độ muối.

Đặc điểm của sóng:

- Sóng được hình thành chủ yếu do gió.

- Vận động theo phương thẳng đứng

- Gió thổi càng to thì sóng càng lớn

- Các trận động đất dưới biển gây ra sóng lớn, gọi là sóng thần.

Sóng không phải sự dao động của nước biển theo phương nằm ngang.

Một dạng thảm họa thiên nhiên tàn khốc hoạt động do các trận động đất, núi lửa ngầm dưới đại dương, gây phá hủy mạnh nhà cửa và thiệt hại về người ở khu vực ven biển là sóng thần

Các quốc gia thường xảy ra sóng thần là Nhật Bản, Indonexia vì xung quanh được bao bọc bởi biển và đại dương và đều nằm trên vành đai lửa Thái Bình Dương.

Thủy triều xuất hiện vào mọi ngày trong năm, khi mặt nước biển trên Trái Đất chịu lực hút từ Mặt Trăng và Mặt Trời.

- Nguyên nhân hình thành dòng biển: Được hình thành chủ yếu do tác động của các loại gió thổi thường xuyên trên bề mặt Trái Đất. Hoặc sự chênh lệch nhiệt độ, độ muối, ... giữa các vùng biển khác nhau.

Tùy theo tương quan với nhiệt độ ở vùng nước biển xung quanh người ta chia ra thành dòng biển nóng và dòng biển lạnh.

Hoang mạc Namip hình thành ở bờ tây của châu Phi, do ảnh hưởng của dòng biển lạnh Ben-ghê-la

Các nguyên nhân khiến Tây  u mát mẻ và mưa nhiều hơn Đông  u là: vị trí giáp Đại Tây Dương, ảnh hưởng của dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương, ảnh hưởng của gió Tây Ôn Đới.

Không phải do ảnh hưởng của dòng biển nóng Gơn-xtrim.

Biển cung cấp cho con người các loại khoáng sản như: dầu mỏ, khí đốt, muối, ... Sắt không có nhiều trên biển để khai thác, chúng là những phần tử nhỏ bị hòa lẫn trong nước biển.

* Tìm lỗi: 

Độ muối là một trong những thành phần vật lí quan trọng của nước biển. Nước biển và đại dương có độ muối trung bình là 35%. Độ muối là do nước sông hòa tan các loại muối từ đất, đá trong lục địa đưa ra. Độ muối của nước biển thay đổi tùy thuộc vào lượng nước sông chảy vào biển, độ bốc hơi, lượng mưa và hoàn lưu gió mùa.

* Sửa lỗi: 

Độ muối là một trong những thành phần hóa học quan trọng của nước biển. Nước biển và đại dương có độ muối trung bình là 35o/oo. Độ muối là do nước sông hòa tan các loại muối từ đất, đá trong lục địa đưa ra. Độ muối của nước biển thay đổi tùy thuộc vào lượng nước sông chảy vào biển, độ bốc hơi, lượng mưa và hoàn lưu gió mùa (bỏ).

Nhiệt độ của nước biển giảm dần theo vĩ độ, từ xích đạo về hai cực:

- Đới nóng: Nhiệt độ trung bình từ 27 – 28oC

- Đới ôn hòa: Nhiệt độ trung bình từ 15 – 16oC

- Đới lạnh: Nhiệt độ thấp, dưới 1oC

Độ muối của nước biển thay đổi dần theo vĩ độ, từ xích đạo về hai cực:

- Vùng biển xích đạo: Độ muối là 34,5o/oo 

- Vùng biển chí tuyến: Độ muối là 36,8o/oo

- Vùng biển ôn đới: Độ muối là 35o/oo

- Vùng biển gần cực: Độ muối là 34o/oo

Khu vực xích đạo mặc dù có nhiệt độ cao quanh năm nhưng khí hậu tương đối điều hòa. Mưa nhiều quanh năm, lượng mưa lớn, làm cho mạng lưới sông ngòi dày, nhiều sông lớn, đổ một lượng nước dồi dào ra biển. 

Trong khi đó, vùng chí tuyến cũng có góc nhập xạ lớn nhưng là vùng có khí hậu khô hạn, nóng nên quá trình bốc hơi mạnh, sông ngòi ít nước, mạng lưới sông ít nên độ mặn của các vùng biển chí tuyến luôn cao hơn các vùng vĩ độ khác, kể cả vùng xích đạo.

- Sóng là sự dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng.

- Thủy triều là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỳ của các khối nước trong các biển và đại dương.

- Dòng biển là dòng nước trên các biển và đại dương tạo thành các dòng chảy tương tự như các dòng sông trên lục địa.

Sóng thần là loại thiên tai khủng khiếp và gây thiệt hại nặng nề nhất cho vùng ven biển. Được hình thành từ các trận động đất và núi lửa dưới đáy đại dương.