Bài 24 : Địa lí một số ngành công nghiệp

Công nghiệp năng lượng có vai trò là ngành quan trọng, cơ bản của nền kinh tế, cơ sở để phát triển  công nghiệp hiện đại và là tiền đề của tiến bộ khoa học kĩ thuật.

Công nghiệp năng lượng bao gồm: Công nghiệp khai thác than, dầu khí, công nghiệp điện lực.

Vai trò của ngành khai thác than: cung cấp nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện (đốt cháy than để tạo ra nhiệt lượng), luyện kim (than được cốc hóa).

Vai trò của ngành công nghiệp điện tử - tin học: là một ngành công nghiệp trẻ, bùng nổ mạnh mẽ từ năm 1990 trở lại đây và được coi là một ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều nước, đồng thời là thước đo trình độ phát triển kinh tế- kĩ thuật của mọi quốc gia trên thế giới.

Công nghiệp điện tử - tin học phân bố chủ yếu ở các nước phát triển: Hoa Kì, Nhật Bản, EU,..

Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng có khả năng xuất khẩu, cần nhiều nhân lực, nguồn nguyên liệu và thị trường tiêu thụ lớn.

Nguyên liệu chủ yếu của ngành công nghiệp thực phẩm là sản phẩm của ngành trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, nên tiêu thụ sản phẩm của nông nghiệp thúc đẩy nông nghiệp phát triển.

Công nghiệp thực phẩm phân bố ở mọi các quốc gia trên thế giới.

            + Các nước phát triển: tiêu thụ nhiều, yêu cầu sản phẩm có chất lượng, mẫu mã đẹp, tiện lợi khi sử dụng.

            + Các nước đang phát triển: đóng vai trò chủ đạo trong cơ cấu, giá trị sản phẩm công nghiệp.

Công nghiệp điện tử - tin học phát triển mạnh ở Hoa Kì, Nhật Bản, EU….
Công nghiệp luyện kim phát triển ở một số nước: Chi Lê, Nga, Trung Quốc,…
Công nghiệp năng lượng: Nga, Trung Quốc, Ba Lan,…

Sản phẩm của công nghiệp điện lực là nguồn năng lượng -> cung cấp điện cho hoạt động của máy móc thiết bị kĩ thuật, đảm bảo cho quá trình vận hành của sản xuất công nghiệp.

- Vai trò của ngành công nghiệp điện lực:  là cơ sở phát triển nền công nghiệp hiện đại, đẩy mạnh khoa học kĩ thuật và nâng cao đời sống văn hóa, văn minh của con người.

Đặc điểm của ngành công nghiệp điện tử - tin học

- Ít gây ô nhiễm môi trường, không tiêu thụ nhiều kim loại, điện, nước

- Không chiếm diện tích rộng

- Yêu cầu cao về lao động, trình độ chuyên môn kĩ thuật.

=> Nhận xét: Gây ô nhiễm môi trường không khí là sai

Công nghiệp chế biến thực phẩm sử dụng sản phẩm của ngành trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản.

=> Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm thường gắn chặt với nông nghiệp

Công nghiệp dệt may sử dụng nhiều hóa chất trong ngành nhuộm.

=> Phát triển công nghiệp dệt - may sẽ có tác động mạnh tới ngành công nghiệp hóa chất.  

Vùng thềm lục địa phía Nam nước ta tập trung nhiều bể trầm tích dầu khí lớn => Đông Nam Bộ là vùng có hoạt động khai thác dầu khí phát triển nhất ở nước ta (các mỏ Bạch Hổ, Rạng Đông, Hồng Ngọc, Đại Hùng…).

- Nhờ cuộc cách mạng khoa học và kĩ thuật hiện đại, con người đã có khả năng biến đổi năng lượng mặt trời và năng lượng gió để sử dụng và phục vụ cho sản xuất sinh hoạt (đây là nguồn năng lượng sạch, có khả năng tái tạo).

- Ngoài ra, sự phát triển của khoa học nguyên tử tạo ra năng lượng hạt nhân (từ các phản ứng hạt nhân) -> cung cấp nguồn năng lượng vô cùng lớn trên thế giới (Ví dụ: các lò phản ứng hạt nhân ở Nhật Bản).

- So với các nguồn năng lượng cũ như than đá, củi, dầu khí là những nguồn năng lượng có hạn và mất nhiều thời gian để tái tạo, gây ô nhiễm môi trường thì các nguồn năng lượng mới (Mặt Trời, gió, nguyên tử) có nhiều ưu điểm (năng lượng sạch, có thể tái tạo dễ dàng, cung cấp nhiều năng lượng).

Tỉ trọng khí tự nhiên không thay đổi

Tỉ trọng dầu, năng lượng nguyên tử giảm

Tỉ trọng thủy điện, than đá, năng lượng tái tạo tăng

Công nghiệp năng lượng có vai trò là ngành quan trọng, cơ bản của nền kinh tế, cơ sở để phát triển  công nghiệp hiện đại và là tiền đề của tiến bộ khoa học kĩ thuật.

Công nghiệp năng lượng bao gồm: Công nghiệp khai thác than, dầu khí, công nghiệp điện lực.

Vai trò của ngành khai thác than: cung cấp nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện (đốt cháy than để tạo ra nhiệt lượng), luyện kim (than được cốc hóa).

Công nghiệp điện tử - tin học chế tạo ra những sản phẩm công nghệ hiện đại, tinh vi như các vi mạch điện tử, chip, máy tính điện thoại, các sản phẩm công nghệ số khác....đòi hỏi khoa học kĩ thuật hiện đại, hàm lượng chất xám lớn => do vậy công nghiệp điện tử - tin học được xem là thước đo trình độ phát triển kinh tế- kĩ thuật của mọi quốc gia trên thế giới.

Công nghiệp điện tử - tin học phân bố chủ yếu ở các nước phát triển: Hoa Kì, Nhật Bản, EU,..