Lý thuyết về Chuẩn mực sử dụng từ

1. Lý thuyết

- Khi sử dụng từ phải chú ý:

+ Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả;

+ Sử dụng từ đúng nghĩa;

+ Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của từ;

+ Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp với tình huống giao tiếp;

+ Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt.

2. Ví dụ

Những trường hợp sử dụng từ vi phạm chuẩn mực:

- Sử dụng từ chưa đúng âm, đúng chính tả:

Cậu ấy sẽ có một tương lai sáng lạng.

Sửa sáng lạng => xán lạn.

- Sử dụng từ chưa đúng nghĩa:

Sau nhà em là một vườn hoa tốt đẹp.

Sửa tốt đẹp => tươi đẹp.

- Sử dụng từ chưa đúng tính chất ngữ pháp của từ:

Nói chuyện của vị diễn giả ấy thật thu hút.

Sửa nói chuyện => cách nói chuyện

- Sử dụng từ chưa đúng sắc thái biểu cảm, hợp với tình huống giao tiếp:

Hôm nay, con mèo nhà tôi dùng những hai bát cơm.

Sửa dùng => ăn

- Lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt:

+ Lạm dụng từ địa phương trong tình huống giao tiếp trang trọng:

Trong bài thuyết trình công trình nghiên cứu khoa học, thí sinh sau khi kết thúc phần thứ nhất, chuẩn bị sang phần thứ hai: “Bây chừ, xin mời thầy cô và các bạn tới với phần tiếp theo!”.

Sửa bây chừ => bây giờ

              tới => đến

+ Lạm dụng từ Hán Việt trong tình huống giao tiếp hàng ngày:

“Chào mẫu thân, con vừa đi học về ạ!”

Sửa mẫu thân => mẹ