I. CÁC LỖI THƯỜNG GẶP VỀ QUAN HỆ TỪ
1. Thiếu quan hệ từ
- Thiếu quan hệ từ “mà”
Sửa: Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kẻ khác.
- Thiếu quan hệ từ “với”
Sửa: Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa
Hai câu dùng sai quan hệ từ “và, để”, sửa lại như sau:
- Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
- Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
3. Thừa quan hệ từ
Các câu thiếu chủ ngữ vì quan hệ từ đã biến chủ ngữ của câu thành trạng ngữ. Chữa lại:
- Câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
- Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
4. Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết
Các câu dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết, có thể chữa lại như sau:
- Bạn Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Bạn không những giỏi về môn Toán mà còn giỏi cả môn Văn.
- Nó thích tâm sự với mẹ nhưng không thích tâm sự với chị.
II. LUYỆN TẬP
Trả lời câu 1 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Thêm quan hệ từ:
- Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
- Con xin báo một tin vui để cha mẹ mừng.
Trả lời câu 2 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Thay quan hệ từ sai:
- Thay “với” => “như”
- Thay “tuy” => “dù”
- Thay “bằng” => “về”
Trả lời câu 3 (trang 108, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Chữa lại các câu văn:
- Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.
- Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách “ cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.
- Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
Trả lời câu 4 (trang 108, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
a) Đúng
b) Đúng
c) Sai (sửa: bỏ từ cho)
d) Đúng
e) Sai (sửa: “bản thân của mình” thành “của bản thân mình”).
g) Sai (sửa: bỏ từ của)
h) Đúng
i) Sai (sửa: Trời mà mưa, con đường này sẽ rất trơn).
