1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
- Truyện ngắn “Cuộc chia tay của những con búp bê” được trao giải Nhì, cuộc thi thơ – văn viết về quyền trẻ em, do Viện Khoa học Giáo dục và Tổ chức cứu trợ trẻ em Rát-đa Bác-nen Thụy Điển tổ chức năm 1992.
b. Bố cục: 3 đoạn
- Đoạn 1 (Từ đầu … đến “hiếu thảo như vậy”): Cảnh hai anh em chia đồ chơi.
- Đoạn 2 (Tiếp theo … đến “trùm lên cảnh vật”): Thủy chia tay lớp học.
- Đoạn 3 (Còn lại): Hai anh em chia tay nhau.
c. Tóm tắt văn bản
Vì bố mẹ chia tay nhau, hai anh em Thành và Thuỷ cũng phải mỗi người một ngả: Thuỷ về quê với mẹ còn Thành ở lại với bố. Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau, Thuỷ đau đớn chia tay thầy cô, khi chia tay còn quyến luyến anh không muốn rời,... Ba cuộc chia tay gợi lên ở bạn đọc những xúc cảm mạnh mẽ cùng nỗi xót thương cho cảnh ngộ mà lẽ ra những người bạn nhỏ không phải gánh chịu.
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Truyện viết về những nỗi bất hạnh của trẻ thơ khi gia đình rơi vào cảnh li tán vì bố mẹ li hôn. Với giọng văn nhẹ nhàng, da diết và đầy day dứt, văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê đã khiến cho người đọc cảm nhận được nỗi đau, sự mất mát mà hai anh em Thành và Thủy phải hứng chịu. Từ đó gợi cho những người làm cha, mẹ phải suy nghĩ: Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình. Mỗi người cần phải biết gìn giữ gia đình hạnh phúc.
b. Giá trị nghệ thuật
- Ngôi kể thứ nhất, giúp bộc lộ cảm xúc chân thật, dễ dàng.
- Lời kể chân thành, giản dị, không có xung đột dữ dội, ồn ào…phù hợp với tâm trạng nhân vật và có sức truyền cảm.
- Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế.
- Lựa chọn chi tiết, hình ảnh độc đáo, hấp dẫn.
