1. Lý thuyết
- Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho mạch cảm xúc nảy sinh, người viết có thể hồi tưởng kỉ niệm quá khứ, suy nghĩ về hiện tại, mơ ước tới tương lai, tưởng tượng những tình huống gợi cảm, hoặc vừa quan sát vừa suy ngẫm, vừa thể hiện cảm xúc.
- Nhưng dù dùng cách gì thì tình cảm trong bài cũng phải chân thật và sự việc được nêu ra phải có trong kinh nghiệm. Được như thế bài văn mới làm cho người đọc tin và đồng cảm.
2. Ví dụ
Đề bài: CẢM XÚC VỀ CON VẬT NUÔI CỦA NHÀ EM
I/ Mở bài
Dẫn dắt giới thiệu về con vật nuôi. (Con mèo)
Hè năm ngoái nhân dịp về quê, em được bà cho một chú mèo con tuyệt đẹp. Em đặt tên cho nó là Bún vì nó có bộ lông trắng tinh như sợi bún vậy. Từ đó đến nay, Bún đã trở thành người bạn thân thiết của em.
II/ Thân bài
1. Biểu cảm về vài nét nổi bật của con vật
- Về nhà em đã được một năm rồi nên Bún đã quen với mọi người trong nhà.
- Gần một năm trước, nó còn là một con mèo đỏ hỏn to bằng hai bàn tay em úp lại, giờ thì nó đã phổng phao hơn nhiều.
- Ôi nhìn bộ lông của Bún mới đẹp làm sao. Bộ lông trắng muốt, mềm mại như tơ như lớp áo choàng bảo vệ Bún khỏi giá lạnh của thời tiết.
- Đôi chân ngắn cũn cỡn có lớp đệm phía dưới nên chú mèo di chuyển rất nhẹ nhàng. Nhờ đặc điểm này mà bao con chuột đáng ghét đã bị tiêu diệt dưới móng vuốt của Bún rồi đấy.
- Hai cái tai Bún lúc nào cũng vểnh lên để nghe ngóng âm thanh xung quanh.
- Đôi mắt tròn xoe như hai hòn bi ve trông thật đáng yêu. Nhưng đừng coi thường nhé, đôi mắt ấy còn có thể nhìn rõ mọi vật trong đêm tối nữa đấy.
- Cái miệng rộng thỉnh thoảng lại nhe ra mấy chiếc răng nhọn hoắt.
- Em rất thích nhìn Bún làm trò với cái đuôi dài của mình. Lúc vui cái đuôi ấy xoắn tít lại, lúc buồn thì đuôi lại cụp xuống.
- Bún quả thật là com mèo biết hưởng thụ. Sáng sớm, nó nằm dài trên bể nước để tắm nắng. Đôi mắt lim dim cùng mấy sợi ria thỉnh thoảng lại nhếch lên trông thật đáng yêu.
2. Biểu cảm về những kỉ niệm với con vật
- Bún là chú mèo rất thông minh nên em thường dạy cho nó nhiều trò hay như đi bằng hai chân, kêu meo meo làm toán...
- Bún gắn bó với em vô cùng. Lúc em ngồi học, nó dụi dụi đầu vào chân nũng nịu, lúc em đi ngủ nó cũng nhảy tót lên giường nằm.
- Ở bên Bún em có cảm giác thật dễ chịu. Bún như một người bạn thật sự, không ồn ào và biết lắng nghe. Mỗi khi em có tâm sự, em lại ôm Bún vào lòng, nói hết ra những điều em muốn nói. Có lẽ Bún không hiểu đâu nhưng nó cứ ngồi im đấy, thỉnh thoảng lại gật gật cái đầu ra vẻ là mình hiểu hết đấy nhé. Có Bún, em như trở nên vui vẻ và hạnh phúc hơn.
- Có lần Bún làm rơi vỡ mất món quà lưu niệm rất có ý nghĩa với em. Có vẻ như nó biết mình đã làm điều gì sai nên đôi mắt cứ mở to long lanh và cái miệng cứ luôn miệng meo meo khiến em không thể nổi giận được. Nhìn điệu bộ mắc cười của Bún em chỉ có thể bế nó vào lòng, vỗ nhẹ vào bộ lông mềm mại và nhắc nhở rằng lần sau không được nghịch như thế nữa nhé. Lúc đó cái miệng của Bún lại nhe ra và đôi mắt thì tít lại ra vẻ đồng ý và ngoan ngoãn vâng lời.
III/ Kết bài
- Nêu cảm xúc của em về con vật.
