1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
Bài “Một thứ quà của lúa non: Cốm” rút từ tập “Hà Nội băm sáu phố phường” (1943), tập tùy bút viết về cảnh sắc và phong vị của Hà Nội.
b. Bố cục: 3 đoạn:
+ Đoạn 1 (Từ đầu … đến “thuyền rồng”): Nguồn gốc của cốm.
+ Đoạn 2 (Tiếp … đến “kín đáo và nhũn nhặn”): giá trị của cốm.
+ Đoạn 3 (Còn lại): Cảm nghĩ về sự thưởng thức cốm.
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
“Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ”. Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà sâu sắc ấy.
b. Giá trị nghệ thuật
- Lời văn trang trọng, tinh tế, giàu cảm xúc và tràn đầy chất thơ.
- Các chi tiết gợi nhiều liên tưởng, kỉ niệm.
- Sáng tạp trong lời văn, xen kẽ kể và tả với giọng điệu chậm rãi, ngẫm nghĩ mang nặng tính chất tâm tình, nhắc nhở nhẹ nhàng.
