1. Lý thuyết
- Văn bản cần phải mạch lạc.
- Một văn bản có tính mạch lạc là văn bản:
+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt.
+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trước sau hô ứng nhau nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc (người nghe).
2. Ví dụ
Y là một chàng mèo mướp. Giống đó, nhà quê người ta nuôi nhiều.
Cái bộ lông mèo mướp thực là dị kì. Nó vừa trắng màu lụa, vừa xám màu tro, lại vừa đen xỉn. Khắp mình, ba màu ấy trộn lẫn với nhau, hoà hợp lại thành màu đặc biệt như màu cùa cái chăn da của các chú lính tập. Chỉ ở dưới bụng mới có một mảng lông trắng mềm mềm. Bộ lông ấy, ngắm thì không đẹp mắt, nhưng nếu sờ tay vào, nó nuốt như sờ tay trên tấm nhung tơ.
Hai mắt mèo tròn và quắc như đôi hòn bi ve để dưới ánh mặt trời. Hắn không có môi, song hắn có cái mũi đo đỏ, đẹp như cặp môi son hồng của cô gái mười tám đương thì. Hai bên mép hắn có hai hàng ria cứng nhắc như ria làm bằng thép nước.
Gã mèo mướp ăn ở thì giờ như một người đứng tuổi. Ban ngày hắn ngủ hoài; cái dáng mèo nằm, dáng êm, dáng thanh, dáng lân, đẹp biết bao! Lúc bấy giờ, cái thán hắn nhẹ muốt, chỉ như một chút gợn gió phẩy bay một nắm bông gạo nõn.
Mà giá ban ngày hắn có thức cũng không làm gì, hắn chỉ nằm gù gù. Để đến đêm, trong cái bóng tối mông lung, hắn mới ra tay hoạt động. Hắn đi rà rà thâu canh như người trương tuần.
Gã mèo có cái vẻ đạo mạo như một ông đứng tuổi, đương bắt đầu để râu. Hắn hiền hiền mà lại ang ác. Nghĩa là trông hắn thì không tài nào đoán được trong óc hắn nghĩ ngợi gì. Mà chừng hắn chăng tư tưởng chi ráo! Hắn chi là một người rong chơi lông bông.
Theo TÔ HOÀI
- Văn bản trên có tính mạch lạc vì:
+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt: nói về con mèo mướp.
+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trước sau hô ứng nhau nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc.