Trả lời câu 1 (trang 127, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
- Tiêu đề bài thơ gợi ra hoàn cảnh sáng tác: sau 50 năm trở về thăm quê, tình huống bất ngờ xảy ra: ông bị đám trẻ nhỏ gọi là khách, điều đó khiến ông xót xa cũng là duyên cớ để nhà thơ chắp bút.
- So sánh với bài Tĩnh dạ tứ: ở nơi xa nhà, nhìn trăng sáng mà nhớ quê.
Trả lời câu 2 (trang 127, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
- Hai câu đầu đã sử dụng tiểu đối khá chuẩn. Mỗi câu có 2 vế, mỗi bộ phận trong mỗi vế đối nhau rất chỉnh cả lời và ý:
Thiếu tiểu li gia – lão đại hồi,
Hương âm vô cải – mấn mao tồi.
+ Li gia (rời nhà) đối với đại hồi (trở về).
+ Hương âm (giọng quê hương) đối với mấn mao (tóc mai).
+ Thiếu tiểu (lúc nhỏ) đối với lão (về già)
+ Vô cải (không thay đổi) đối với tồi (thay đổi)
- Tác dụng của việc dùng phép đối đó là: đã cho ta thấy được ý nghĩa của cuộc đời xa quê của tác giả.
Trả lời câu 3 (trang 127, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
- Câu 1 là kể khái quát, ngắn gọn quãng đời xa quê, làm nổi bật sự thay đổi vóc dáng, tuổi tác, hé lộ những tình cảm với quê hương của nhà thơ.
- Câu 2 miêu tả về sự thay đổi của mái tóc nhưng giọng quê, tình cảm sâu nặng với quê vẫn vậy.
Trả lời câu 4 (trang 127, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
- Giọng điệu của hai câu đầu tuy nói về sự thay đổi của thời gian và của con người nhưng lại đó phảng phất buồn.
- Hai câu sau giọng điệu có chút hóm hỉnh nhưng chứa đựng nỗi buồn trong lòng. Những đứa trẻ ngơ ngác coi ông như là một người khách lạ => càng khắc sâu tuổi già của người trở về, càng tạo nên sự bơ vơ, lạc lõng.
