1. Tìm hiểu chung
a. Hoàn cảnh ra đời
- Năm 1905, trước lúc lên đường sang Nhật Bản, Phan Bội Châu làm bài thơ Lưu biệt khi xuất dương để từ giã bạn bè, đồng chí.
b. Thể thơ: viết bằng chữ Hán, theo thể thất ngôn bát cú Đường luật
c. Bố cục:
+ Hai câu đề: Quan niệm mới về chí làm trai, đồng thời thể hiện tư thế, tầm vóc của con người trong vũ trụ.
+ Hai câu thực: Khẳng định ý thức trách nhiệm của cá nhân trước thời cuộc
+ Hai câu luận: Quan niệm về nguyên tắc hành xử mới trước vận mệnh đất nước
+ Hai câu kết: Tư thế, khát vọng trong buổi lên đường
2. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
- Vẻ đẹp lãng mạn, hào hung của nhà chí sĩ cách mạng những năm đầu thế kỉ XX, với tư tưởng mới mẻ, táo bạo, bầu nhiệt huyệt sôi trào và khát vọng cháy bỏng trong buổi ra đi tìm đường cứu nước
b. Giá trị nghệ thuật
- Thủ pháp phóng đại
- Giọng thơ tâm huyết có sức lay động mạnh mẽ
- Chất trữ tình – chính trị sâu sắc
