Câu 1 (trang 91 SGK Ngữ văn 11, tập 2)
Phê phán:
- Thích bập bẹ năm ba tiếng Tây hơn diễn dạt cho mạch lạc bằng tiếng nước mình, cóp nhặt và thể hiện những cái tầm thường của phong hóa châu Âu trong khi mù tịt về văn hóa ấy.
- Tạo nên những ngôi nhà có kiến trúc và trang trí lai căng.
- Từ bỏ văn hóa cha ông và tiếng mẹ đẻ.
Câu 2 (trang 91 SGK Ngữ văn 11, tập 2)
- Tiếng nói rất quan trọng với vận mệnh dân tộc
+ “Tiếng nói... thống trị”
+ “Tiếng nói là tinh thần của dân tộc... từ chối quyền tự do”
=> Tiếng nói cần được bảo tồn và phát triển thì nó là nhịp cầu tri thức giúp tiếp xúc nền văn minh, khoa học thế giới, mở mang dân trí
Câu 3 (trang 91 SGK Ngữ văn 11, tập 2)
Tác giả đưa ra 3 dẫn chứng để khẳng định tiếng nước mình không nghèo:
- “Ngôn ngữ của Nguyễn Du nghèo hay giàu?” Tác giả đặt ra câu hỏi để khẳng định, ngôn ngữ của Nguyễn Du
+ Ngôn ngữ nổi bật trong Truyện Kiều một kiệt tác văn chương được đánh giá đã thể hiện một cách sâu sắc và phong phú nhiều mặt của đời sống con người
- Tác giả tiếp tục đưa ra câu hỏi mang tính khẳng định: “Vì sao người An Nam có thể dịch những tác phẩm Trung Quốc sang nước mình, mà lại không thể viết những tác phẩm tương tự”. Một sự suy luận logic và hoàn toàn có lí.
- “Ở An Nam cũng như mọi người khác đều có thể ứng dụng nguyên tắc này: Điều gì người ta suy nghĩ kĩ sẽ diễn đạt rõ ràng, và dễ dàng tìm thấy những từ để nói ra”
Câu 4 (trang 91 SGK Ngữ văn 11, tập 2)
Quan niệm của tác giả về mối quan hệ giữa ngôn ngữ nước ngoài và ngôn ngữ “nước mình”:
- Học tiếng nước ngoài để làm giàu cho ngôn ngữ nước mình.
- Ngôn ngữ là kênh để giúp giới trí thức nước ta hiểu châu Âu, tiếp cận tri thức châu Âu và truyền bá cho đồng bào mình.
Câu 5 (trang 91 SGK Ngữ văn 11, tập 2)
Trong hoàn cảnh nước nhà đang bị thực dân thống trị, câu nói “Nếu người An Nam hãnh diện… vấn đề thời gian” đúng nhưng chưa đủ vì để giải phóng dân tộc cần có cuộc cách mạng toàn diện trên mọi mặt trận, trong đó đặc biệt phải có đấu tranh vũ trang đánh đuổi kẻ thù khỏi bờ cõi.
