I. TÌM HIỂU BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ
Trả lời câu hỏi (trang 35 - 36 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
a. Văn bản trên bàn về giá trị của tri thức và vai trò của những người trí thức.
b. Văn bản có thể chia làm 3 phần:
- Phần 1: từ đầu đến “tư tưởng ấy” – Mở bài, giới thiệu vấn đề.
- Phần 2: tiếp theo đến “xuất khẩu gạo trên thế giới” – Thân bài, nêu lên sức mạnh của tri thức nói chung và tri thức với cách mạng.
- Phần 3: còn lại – Kết bài, khái quát về tri thức với nước ta.
c. Các câu văn mang luận điểm chính của bài:
- Tri thức là sức mạnh.
- Ai có tri thức thì người ấy có sức mạnh.
- Tri thức đúng là sức mạnh.
- …người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi.
- Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng.
- …cần phải có biết bao nhà trí thức tài năng trên mọi lĩnh vực!
d. Bài văn chủ yếu sử dụng phép lập luận chứng minh và phân tích.
e. Khác nhau:
- Nghị luận vấn đề tư tưởng, đạo: làm sáng tỏ, một vấn đề tư tưởng, đạo đức, lối sống.
- Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống: xuất phát từ thực tế đời sống để rút ra vấn đề mang ý nghĩa tư tưởng, đạo lí.
II. LUYỆN TẬP
Trả lời câu hỏi (trang 36 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
a. Văn bản Thời gian là vàngthuộc loại văn bản nghị luận về tư tưởng, đạo lí.
b. Văn bản bàn về giá trị của thời gian: Thời gian vô cùng quý báu, nó được tính như vàng, một kim loại quý và hiếm.
- Các luận điểm chính:
+ Thời gian là sự sống.
+ Thời gian là thắng lợi.
+ Thời gian là tiền.
+ Thời gian là tri thức.
c. Phép lập luận chủ yếu của văn bản là phân tích và chứng minh.
