Câu 1: (trang 72 sgk Ngữ văn 9 tập 1)
- Đại ý: Đoạn trích đã tái hiện chân thực hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ qua chiến công thần tốc đại phá quân Thanh, sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vui tôi Lê Chiêu Thống.
- Bố cục (3 phần):
+ Phần 1 (từ đầu đến...hôm ấy là ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân): Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và thân chinh cầm quân dẹp giặc.
+ Phần 2 (tiếp theo đến...kéo vào thành): Cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung.
+ Phần 3 (còn lại): Sự đại bại của quân tướng nhà Thanh và tình trạng thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống).
Câu 2: (trang 72 sgk Ngữ văn 9 tập 1)
- Hình ảnh người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ:
+ Con người hành động mạnh mẽ, quyết đoán.
+ Trí tuệ sáng suốt, nhạy bén
+ Ý chí quyết thắng và tầm nhìn xa trông rộng.
+ Tài dụng binh như thần
- Tác giả Ngô gia văn phái đã đứng trên tinh thần dân tộc mà phản ánh, ngợi ca hình tượng người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Câu 3: (trang 72 sgk Ngữ văn 9 tập 1)
- Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh: Khi quân Tây Sơn đánh đến nơi, tướng thì “sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp… Cả đội binh hùng tướng mạnh, chỉ quen diễu võ dương oai giờ đây mạnh ai nấy chạy,“đêm ngày đi gấp, không dám nghỉ ngơi”.
- Số phận của bọn vua tôi phản nước, hại dân: Lê Chiêu Thống vội vã cùng mấy bề tôi thân tín chạy bán sống bán chết, cướp cả thuyền dân để qua sông.
- Lối văn trần thuật ở hai đoạn:
+ Tả thực, với những chi tiết cụ thể.
+ Chi tiết được chọn lọc tinh tế, gợi cảm.
+ Cảm xúc của tác giả được bộc lộ thông qua những hình ảnh nghệ thuật.
Câu 4: (trang 72 sgk Ngữ văn 9 tập 1)
- Đoạn miêu tả sử thảm bại của quân tướng nhà Thanh âm hưởng nhanh, gợi sự tán loạn, tan tác.
- Đoạn miêu tả tình trạng thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống ẩm hưởng chậm toát lên sự ngậm ngùi.
- Sở dĩ có sự khác biệt đó là vì: mặc dù tôn trọng tính khách quan trong phản ánh, song không thể chối bỏ được thái độ chủ quan khi quan sát, nhìn nhận; bởi vương triều nhà Lê cũng là vương triều mà tác giả đã từng thờ phụng.
