I. THÀNH PHẦN GỌI – ĐÁP
Trả lời câu 1 (trang 31 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
- Từ “này” dùng để gọi.
- Từ “thưa ông” dùng để đáp.
Trả lời câu 2 (trang 31 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Những từ để gọi – đáp trên không tham gia diễn đạt sự việc của câu.
Trả lời câu 3 (trang 31 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
- Từ “này” dùng để thiết lập cuộc thoại.
- Cụm từ “thưa ông” dùng để duy trì cuộc thoại.
II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
Trả lời câu 1 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Nếu lược bỏ các thành phần in đậm thì nghĩa sự việc không thay đổi.
Trả lời câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Cụm từ “và cũng là đứa con gái duy nhất của anh” chú thích cho “đứa con gái đầu lòng”.
Trả lời câu 3 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Cụm chủ vị “tôi nghĩ vậy” giải thích việc “lão không hiểu tôi” mới là điều suy đoán của “tôi”, chưa chắc đã đúng với “lão”, thể hiện thái độ người nói.
III. LUYỆN TẬP
Trả lời câu 1 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
- Các thành phần gọi đáp: này (để gọi), vâng (để đáp)
-> Thể hiện quan hệ trên – dưới và quan hệ thân mật.
Trả lời câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
- Thành phần gọi đáp: Bầu ơi.
- Đây là lời gọi hướng tới mọi người nói chung.
Trả lời câu 3 (trang 33 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Các thành phần phụ chú:
a. kể cả anh
b. các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ
c. những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ mới
d.- có ai ngờ
- thương thương quá đi thôi
Trả lời câu 4 (trang 33 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Các từ ngữ liên quan:
a. “kể cả anh”liên quan đến bộ phận chủ ngữ của câu: Chúng tôi, mọi người.
b. “các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ” liên quan đến bộ phận chủ ngữ của câu: Những người chủ tương lai…
c. “những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới”liên quan tới bổ ngữ lớp trẻ.
d. “có ai ngờ”liên quan tới hai câu Cô bé nhà bên/ Cũng vào du kích.
“thương thương quá đi thôi” liên quan đến câu Mắt đen tròn.
Trả lời câu 5 (trang 33 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới là một văn bản độc đáo, đặc sắc. Tác giả đứng trên tầm cao của thời đại mới, với ý chí tự cường để trao đổi với thế hệ trẻ những cái mạnh, những cái yếu của dân ta, động viên thanh thiếu niên Việt Nam vươn lên gánh vác sứ mệnh lịch sử. Và mang trong mình trọng trách to lớn ấy không ai khác chính là chúng ta – những người trẻ đầy nhiệt huyết và cũng chính là những chủ nhân tương lai của đất nước. Hơn ai hết, thanh niên phải nhanh chóng nắm vững tri thức và kịp thời vận dụng các tri thức ấy vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Chỉ có vậy thì đất nước mới nhanh chóng thoát khỏi tình trạng đói nghèo, lạc hậu, hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới một cách bình đẳng, phát triển đất nước bền vững.
