I. Sơ đồ - Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
II. Lý thuyết về Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Lý thuyết
- Bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần được bố cục mạch lạc theo các phần:
+ Mở bài: Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ và bước đầu nêu nhận xét, đánh giá của mình. (Nếu phân tích một đoạn thơ nên nêu rõ vị trí của đoạn thơ ấy trong tác phẩm và khái quát nội dung cảm xúc của nó.)
+ Thân bài: Lần lượt trình bày những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
+ Kết bài: Khái quát giá trị, ý nghĩa của đoạn thơ, bài thơ.
- Bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần nêu lên được các nhận xét đánh giá và sự cảm thụ riêng của người viết. Những nhận xét, đánh giá ấy phải gắn với sự phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu, nội dung, cảm xúc… của tác phẩm.
2. Ví dụ
Đề bài: Phân tích vẻ đẹp của tình đồng chí trong bài thơ “Đồng chí”
DÀN Ý:
I. Mở bài: giới thiệu Vẻ đẹp của tình đồng chí trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu
II. Thân bài: Vẻ đẹp của tình đồng chí trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu
1. Cơ sở của tình đồng chí:
- Những người chiến sĩ ấy xuất thân từ những miền quê khác nhau, từ những vùng xa xôi khác nhau.
- Mỗi người có những khó khăn, khổ cực khác nhau.
- Nhưng họ chung chí hướng và gặp nhau tại chiến trường.
- Họ chung cảnh ngộ, chung tinh thần, chung chí hướng và sát cánh bên nhau.
=> Đến từ mọi miền đất nước, vốn là những người xa lạ, các anh đã cùng tập hợp trong một đội ngũ và trở nên thân quen để rồi cùng dành cho nhau tiếng gọi thiêng liêng: Đồng chí!
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
- Những người chiến sĩ ấy cảm thông hoàn cảnh của mình cho nhau.
- Dù gặp khó khăn, gian khổ nhưng họ vẫn lạc quan, yêu đời.
- Tình cảm của những người chiến sĩ ấy rất sâu nặng và gắn bó sâu sắc.
=> Bài thơ Đồng chí không rực rỡ chiến công mà rực rỡ tình đồng đội ấm nồng khiến người lính có thể sống và làm nên bao chiến công hiển hách.
3. Biểu tượng đẹp của tình đồng chí
Dù hoàn cảnh như thế nào thì cũng bên cạnh nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
- Một hình ảnh đẹp về tình đồng đội
- Sự gắn bó thân thiết và sâu sắc về tình đồng đội.
=> Bức tranh đẹp về tình đồng chí, đồng đội của người lính, là biểu tượng đẹp đẽ giàu chất thơ về cuộc đời người chiến sĩ của tình đồng chí, đồng đội.
III. Kết bài: nêu cảm nghĩ của em về tình đồng đội qua bài thơ.
