I. Sơ đồ - Nghĩa tường minh và hàm ý
II. Lý thuyết về Nghĩa tường minh và hàm ý
1. Lý thuyết
- Nghĩa tường minh là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu.
- Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
2. Ví dụ
Mẹ đi chợ chiều, dặn hai anh em Tí và Tèo ở nhà nấu cơm. Hai anh em mải chơi, đến lúc đã muộn Tí mới nhớ ra:
- Ối! Mẹ sắp về rồi Tèo ơi!
Xét ví dụ trên:
- Nghĩa tường minh: mẹ Tí và Tèo sắp đi chợ về.
- Hàm ý: Mẹ sắp về rồi mà hai anh em vẫn chưa chịu nấu cơm, Tí đang sợ sẽ bị mẹ mắng nên thông báo cho em phải đi nấu cơm.