Phần I - Chuẩn bị đọc
Trả lời câu 1 (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Nhớ lại các con vật nuôi hoặc đồ vật nhà em (chó, mèo, chim, gà…) và kể lại cảm nghĩ của mình.
Lời giải chi tiết:
Em đã từng chia tay chú chó nhỏ của mình vì chú bị trộm chó bắt đi. Tâm trạng của em lúc đó rất buồn, giống như mất đi một người bạn, một người thân và những kỉ niệm quý báu của cuộc đời.
Trả lời câu 2 (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Em có thể tìm hiểu trên internet về thông tin này.
Lời giải chi tiết:
- Về công việc nuôi ong: Ong nuôi cho năng suất mật cao, bán được giá, nhiều hộ nhờ đó mà thoát nghèo, thậm chí làm giàu. Nhưng để đến được với nghề, người nuôi ong phải trải qua một quá trình học hỏi về kỹ thuật, kinh nghiệm. Đồng thời, muốn thu được năng suất mật như ý muốn, người nuôi phải tiêu tốn rất nhiều thời gian để theo ong tìm mật. Nhưng ít ai biết được nghề này rất vất vả, bởi phải thường xuyên di chuyển theo mùa hoa nở. Người nuôi phải theo dõi và chăm sóc ong hằng ngày. Hơn nữa, địa điểm mà con ong thích nghi để tìm mật toàn những nơi không điện nước, phải dựng lều tạm để ở, rất thiếu thốn tiện nghi.
- Về tình cảm người nuôi ong: công việc nuôi ong đòi hỏi sự tỉ mỉ, cần cù, cố gắng và chịu khó nên người nuôi ong luôn trân trọng, yêu quý những hũ mật, những chú ong đem lại miếng cơm, manh áo cho họ.
Phần II - Trải nghiệm cùng văn bản
Trả lời câu hỏi (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn này và tìm câu văn đó.
Lời giải chi tiết:
“Ong trại” có nghĩa là một phần đàn ong rời bỏ tổ nhà, mang theo một ong chúa – con duy nhất trong đàn ong có khả năng sinh sản.
Phần III - Suy ngẫm và phản hồi
Trả lời câu 1 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Nhớ lại kiến thức về văn bản hồi kí.
Lời giải chi tiết:
Văn bản thuộc thể loại hồi kí vì nó mang những đặc điểm đặc trưng của thể loại:
- Kể lại những sự việc mà người viết trực tiếp tham dự trong quá khứ. Trong văn bản, tác giả đã kể lại sự việc trong quá khứ khi gia đình nuôi ong và chứng kiến cảnh ong trai với tâm trạng buồn bã.
- Người kể chuyện: ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.
- Hình thức ghi chép: tác gia ghi chép lại những sự việc có thật khi tác giả chứng kiến ong trại và truyện được kể hấp dẫn, sâu sắc, thể hiện những tâm sự, chiêm nghiệm của tác giả.
Trả lời câu 2 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Em thử bỏ cụm từ trên xem câu văn có gì thay đổi không, từ đó đưa ra nhận xét.
Lời giải chi tiết:
- Theo em, không thể bỏ bớt cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” vì đó là thành phần quan trọng tạo nên ý nghĩa của câu văn. Đó là mối liên hệ giữa quá khứ với hiện tại và tương lai. Nên nếu bỏ bớt cụm từ, người đọc sẽ không thể hiểu được ý nghĩa của câu văn.
- Các sự việc trong hồi kí thường được kể theo trình tự thời gian. Vì vậy cần có các cụm từ chỉ thời gian để xác định được thời điểm xảy ra sự việc.
Trả lời câu 3 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Chú ý cảm xúc (yêu, ghét, buồn, vui…) của tác giả được bộc lộ trong đoạn văn cuối.
Lời giải chi tiết:
Một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bày ong bỏ tổ bay đi:
- Tôi nhìn theo, buồn không nói được.
- Cái buồn của đứa bé rộng lớn đến bao nhiêu, các thi sĩ, văn nhân đã ai nói đến chưa?
- Nhìn ong trại đi, tưởng như một mảnh hồn của tôi đã san đi nơi khác.
=> Qua những câu văn đó cho thấy cậu bé có tình cảm yêu mến đặc biệt với bầy ong, khi chúng rời xa, cậu cảm thấy buồn bã, như mất đi một phần vốn rất thân quen với mình.
Trả lời câu 4 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Xác định nội dung văn bản, từ đó lựa chọn đáp án phù hợp cho câu hỏi trên.
Lời giải chi tiết:
Văn bản "Thương nhớ bầy ong" thuộc kiểu hồi kí vừa kể lại sự việc vừa kể lại cảm xúc, suy tư của mình trước sự việc ấy. Có thể khẳng định được điều ấy vì nhân vật tôi đã kể về những lần ong trại và từ đó thể hiện những suy nghĩ, chiêm nghiệm của mình: những vật vô tri vô giác, nhỏ nhẻ, vụn vặt cũng mang một linh hồn vương vấn với hồn ta và khiến ta yêu mến. Những cảm xúc ngày thơ bé đó cũng đã ảnh hưởng, ám ảnh đến tác giả về sau.
Trả lời câu 5 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Chú ý cách kể chuyện của nhân vật đối với bầy ong trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
Nhân vật tôi đã quan sát, cảm nhận thiên nhiên, loài vật bằng tất cả các giác quan và tâm hồn vô cùng tinh tế để từ đó phát hiện ra những điều sâu sắc: mọi vật đều mang trong nó một linh hồn, gần gũi và thân thuộc với con người.
Trả lời câu 6 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Chú ý đoạn văn cuối, có những câu văn xác định thời gian, địa điểm, cảm nhận của tác giả. Đó chính là câu trả lời cho câu hỏi đây có phải là tác giả hay không.
Lời giải chi tiết:
Theo em, nhân vật cậu bé xưng “tôi”, trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận được thể hiện qua câu văn “Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”. Ông là một nhà thơ nổi tiếng của nước ta, những bài thơ của ông thường thấm đẫm một nỗi buồn mênh mang khó tả.
