Phần I - Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 112 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Thử suy nghĩ xem mùa hè có những gì mà mọi người lại trông đợi như thế.
Lời giải chi tiết:
- Học sinh thường yêu thích mùa hè và trông đợi mùa mùa vì đó là khoảng thời gian sẽ được nghỉ học sau một năm học hành căng thẳng, các em được đi du lịch hoặc về quê với ông bà và được thỏa sức chơi đùa cùng nhau.
- Kì nghỉ hè vừa qua em đã được bố mẹ cho đi tham quan tại Nha Trang, khung cảnh thiên nhiên vùng biển vô cùng tuyệt vời, những bãi cát trải dài và sóng biển rì rào, những hòn đảo hoang sơ và tuyệt đẹp với nước biển trong xanh.
Phần II - Trải nghiệm cùng văn bản
Trả lời câu 1 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Xem lại đoạn trước, xem từ ngữ đó chỉ đối tượng nào.
Lời giải chi tiết:
- Từ ngữ xuất hiện ở đoạn văn bản trước là bồ các (cũng gọi là ác là).
Trả lời câu 2 (trang 114 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Tìm hiểu sự khác biệt của tác giả khi kể về các nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Sự khác biệt trong thái độ của nhân vật “tôi” đối với chèo bẻo, quạ, diều hâu và chim cắt cho thấy nhân vật tôi rất am hiểu về tập tính của các loài chim, có sự quan sát kĩ lưỡng với từng loài và đây là những loài chim ác.
Trả lời câu 3 (trang 114 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Thử xét xem cảm nhận của em có đủ kiến thức và sâu sắc như nhân vật “tôi” hay không.
Lời giải chi tiết:
- Giống nhau: cảm nhận của em cũng giống với nhân vật tôi, mỗi loài chim có đặc tính khác nhau, có loài chim hiền, có loài chim hung dữ.
- Khác nhau: nhân vật tôi có sự am hiểu sâu sắc từ tự quan sát tự nhiên và kinh nghiệm có được khi sống ở vùng quê.
Phần III - Suy ngẫm và phản hồi
Trả lời câu 1 (trang 115 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Nhớ lại hai ngôi kể đã được học.
Lời giải chi tiết:
Bức tranh cuộc sống trong Lao xao mùa hè được miêu tả qua cảm nhận của nhân vật “tôi”, ngôi thứ nhất.
Trả lời câu 2 (trang 115 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản và liệt kê các câu văn theo đúng yêu cầu.
Lời giải chi tiết:
Một số câu văn kể chuyện, miêu tả và biểu cảm được sử dụng trong văn bản:
- Kia kìa! Con diều hâu bay tít lên cao, nó có cái mũi khoằm, đánh hơi tinh lắm: Đâu có xác chết. Đâu có gà con… Khi tiến nó rú lên, tất cả gà chui vào cánh mẹ.
- Người ta nói chèo bẻo là kẻ cặp. Kẻ cắp hôm nay gặp bà già! Nhưng từ đây tôi lại quý chèo bẻo/ Ngày mùa, chúng thức suốt đêm. Mới tờ mờ đất đã cất tiếng gọi người” “Chè cheo chét” Chèo bẻo trị kẻ ác. Thì ra, người có tội khi trở thành người tốt thì tốt lắm!.....
- Chim cắt cánh nhọn như dao bầu chọc tiết lợn.
=> Việc kết hợp miêu tả, biểu cảm khi kể chuyện đã giúp cho việc thể hiện không khí ngày hè trở nên sôi động hơn.
Trả lời câu 3 (trang 115 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Theo dõi văn bản, liệt kê ra các âm thanh, hình ảnh đặc sắc.
Lời giải chi tiết:
- Âm thanh: tiếng kêu của các loài chim “các… các”, “bịm bịp”, “chéc chéc”, tiếng con gà mái “cực cực”, con vịt bầu “mặc mặc”.
- Hình ảnh:
+ Ong vàng, ong bò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật.
+ Con diều hâu lao xuống như mũi tên, gà mẹ xù cánh vừa kêu vừa mổ, vừa đạp diều hâu.
+ Chèo bẻo lao vào đánh diều hâu túi bụi.
+ Con gà sống đứng ngơ ngác một lúc, rồi mổ mồi để dỗ gà mái.
…..
=> Tác giả đã sử dụng sự quan sát tinh tế, tỉ mỉ bằng thính giác, thị giác để thấy những âm thanh, hình ảnh trên, góp phần tạo nên cái lao xao ngày hè.
Trả lời câu 4 (trang 115 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Từ nội dung văn bản, xác định chủ đề mà văn bản nhắc tới.
Lời giải chi tiết:
Chủ đề văn bản: thể hiện tình yêu với thiên nhiên và sự trân trọng, gìn giữ vẻ đẹp của thiên nhiên, cảnh sắc quê hương Việt Nam.
Trả lời câu 5 (trang 115 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Đọc kĩ đoạn văn:
Cả nhà ngồi ăn cơm trong hương lúa đầu mùa từ đồng Chõ thoảng về, trong tiếng sáo diều cao vút của chú Chàng; trong dàn nhạc ve, trong tiếng chó thủng thẳng sủa giăng…
Chúng tôi no nê, rủ nhau giải chiếu ở hiên nhà ngủ cho mát.
Ôi cái mùa hè hiếm hoi. Ngày lao xao, đêm cũng lao xao. Cả làng xóm hình như không ai được ngủ, cùng thức với giời, với đất. Tôi khát khao thầm ước: Mùa hè nào cũng được như mùa hè này!
Theo em tác giả hồi kí đã thể hiện những cảm xúc gì khi kể về những ngày hè đã qua?
Phương pháp giải:
Chú ý cảm xúc (yêu, ghét, buồn, vui…) của tác giả được bộc lộ trong đoạn văn trên.
Lời giải chi tiết:
Tác giả đã thể hiện cảm xúc vui sướng, hạnh phúc khi được trải qua những mùa hè êm đềm, bình yên ở quê hương.
Trả lời câu 6 (trang 116 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Chia sẻ ấn tượng của em về thế giới tring văn bản và cảm xúc của em với thế giới tự nhiên của chúng ta.
Lời giải chi tiết:
- Ấn tượng và cảm xúc khi đọc Lao xao ngày hè:
- Bài văn đã mở ra trước mắt em một thế giới sinh động của các loài chim và của tự nhiên. Thế giới loài chim hiện lên phong phú, đầy sức sống như thế giới của con người. Qua đó, em cảm thấy yêu mến thế giới tự nhiên quanh mình hơn.
