I. Khái niệm tóm tắt nội dung chính của văn bản bằng sơ đồ
Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ là cách lược bỏ các ý phụ, thông tin chi tiết, chỉ giữ lại những ý chính, thông tin cốt lõi và thể hiện dưới dạng sơ đồ.
II. Yêu cầu tóm tắt nội dung chính của văn bản bằng sơ đồ
1. Yêu cầu về nội dung:
- Tóm lược đúng và đủ các sự việc, phần, đoạn, ý chính trong văn bản.
- Sử dụng các từ khóa, cụm từ.
- Thể hiện được quan hệ giữa các sự việc, phần, đoạn, ý chính trong văn bản.
- Thể hiện được nội dung bao quát của văn bản.
2. Yêu cầu về hình thức:
- Kết hợp hài hòa, hợp lí giữa các từ khóa với hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu,...
- Sáng rõ, có tính thẩm mĩ, giúp nắm bắt nội dung chính của văn bản một cách thuận lợi, dễ dàng.
III. Hướng dẫn quy trình viết tóm tắt nội dung chính của văn bản bằng sơ đồ
Bước 1: Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt
- Xác định văn bản gồm mấy phần hoặc mấy đoạn và quan hệ giữa các phần, các đoạn.
- Tìm từ khóa (những từ được lặp lại nhiều lần hoặc được in nghiêng, in đậm) và ý chính của từng phần hoặc đoạn.
- Xác định nội dung chính của văn bản và hình dung cách vẽ sơ đồ.
Bước 2: Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ
- Dựa trên số phần hoặc số đoạn, xác định số ô hoặc số bộ phần cần có trong sơ đồ.
- Chọn cách thể hiện sơ đồ tốt nhất (hình vẽ, mũi tên, các kí hiêu,...) để trình bày nội dung chính của văn bản cần tóm tắt.
Bước 3: Kiểm tra lại sơ đồ đã vẽ
- Việc thể hiện các ý của văn bản cần tóm tắt trên sơ đồ đã đủ và rõ ràng chưa?
- Cách thể hiện trong sơ đồ về các phần, đoạn, ý chính và quan hệ giữa chúng trong văn bản gốc cần tóm tắt đã phù hợp chưa?
- Để kiểm tra và tự đánh giá sơ đồ vưa hoàn thành, em có thể dựa vào bảng điểm dưới đây:
IV. Ví dụ tóm tắt nội dung chính của văn bản bằng sơ đồ
