Câu 1 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)
Những luận điểm chính của bài viết:
- Luận điểm đặt vấn đề (từ đầu đến một trăm năm): phải có cái nhìn mới mẻ và đúng mức Nguyễn Đình Chiểu và thơ văn của ông.
- Luận điểm triển khai (tiếp đến Lục Vân Tiên):
+ Điểm đặc biệt của cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu.
+ Cách đánh giá thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu.
+ Sức sống mạnh mẽ của tác phẩm Lục Vân Tiên.
- Luận điểm kết luận (còn lại): Đánh giá đúng vị trí của Nguyễn Đình Chiểu trong nền văn nghệ dân tộc theo quan điểm đã nêu ở trên.
=> Cách sắp xếp các luận điểm logic, hợp lí.
Câu 2 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)
Theo tác giả, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu cũng giống như “những vì sao có ánh sáng khác thường”, “con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy” vì:
- Nguyễn Đình Chiểu mới được biết đến qua tác phẩm Lục Vân Tiên, ngay cả với tác phẩm này cũng bị hiểu thiên lệch về nội dung và về văn.
- Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu còn rất ít được biết đến.
- Thơ văn Đồ Chiểu không trau chuốt, hoa mĩ mà giản dị, chứa đựng giá trị sâu xa.
Câu 3 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)
Tác giả giúp chúng ta nhận ra nhiều ánh sáng khác thường của ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu:
- Cuộc sống và quan niệm sáng tác:
+ Đồ Chiểu là tấm gương sáng về tinh thần yêu nước và lòng căm thù giặc.
+ Ông sử dụng thơ văn như vũ khí chống lại bọn xâm lược, ca ngợi chính nghĩa và đạo đức.
- Thơ văn yêu nước của Đồ Chiểu làm sống lại phong trào kháng Pháp oanh liệt và bền bỉ của nhân dân Nam Bộ, ông cũng là lá cờ đầu trong dòng chảy thơ văn yêu nước cuối thế kỉ XIX, đặc biệt có giá trị là các bài như Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Xúc cảnh.
- Truyện Lục Vân Tiên:
+ Nội dung tuy không mới khi đề cao chính nghĩa, đức hạnh nhưng tạo được những tấm gương gần gũi, sống động, cảm xúc.
+ Hình thức văn chương không trau chuốt, hoa mĩ mà nôm na, dễ hiểu, dễ nhớ, hấp dẫn từ đầu đến cuối.
Câu 4 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)
Thơ văn yêu nước Nguyễn Đình Chiểu không chỉ xứng đáng sáng tỏ hơn nữa trong thời ấy mà còn trong thời hiện đại vì:
- Tấm gương cuộc đời và sức lay động, tính chiến đấu trong thơ văn yêu nước của ông có ý nghĩa quan trọng đối với công cuộc diệt trừ bè lũ cướp nước và bán nước đương thời (chống Pháp)
- Nâng cao tinh thần yêu nước thời hiện đại.
Câu 5 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)
Sức hấp dẫn của bài văn nghị luận không chỉ nằm ở nội dung mới mẻ, khoa học, chặt chẽ mà còn nằm ở nghệ thuật lập luận lôi cuốn:
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ mới mẻ, xác đáng và cảm xúc chân thành, nồng hậu.
- Cảm hứng ngợi ca, ngôn ngữ hấp dẫn, hình ảnh đặc sắc.
- Yếu tố biểu cảm góp phần quan trọng làm tăng sức thuyết phục của bài viết.
