I. Sơ đồ - Phân tích Mấy ý nghĩ về thơ
II. Phân tích văn bản "Mấy ý nghĩ về thơ"
1. Đặc trưng cơ bản nhất của thơ
* Thơ là biểu hiện tâm hồn con người
- Quan hệ giữa thơ với tâm hồn con người
+ "Ta nói hôm nay nên thơ nhưng chính ra chúng ta mong một nỗi niềm vui buồn nào mà muốn làm thơ" .
+ "Làm một câu thơ yêu, tâm hồn cũng rung động như khi có người yêu trước mặt".
+ Những câu, những lời thơ diễn lên "Làm sống ngay lên một tình cảm, một nỗi niềm trong lòng người đọc".
+ "Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm với cuộc sống".
=> Thơ với con người có sự tác động qua lại lẫn nhau.
- Khẳng định thơ diễn tả tâm hồn con người:
+ "Thơ là một thứ nhạc, một thứ nhịp điệu bên trong, một thứ nhịp điệu của hình ảnh, tình ý".
+ "Nhịp điệu thơ được hình thành từ những cảm xúc, hình ảnh và trong khoảng im lặng cũng là nơi trú ngụ kín đáo của sự xúc động".
+ Kết luận: đường đi của thơ là đi thẳng vào tình cảm. Điều đó có nghĩa thơ là biểu hiện của tâm hồn con người.
=> Phân tích chi tiết, lập luận sắc sảo về mối quan hệ khăng khít giữa thơ với tâm hồn con người.
2. Những đặc điểm khác của thơ
* Hình ảnh thơ
- Phải là hình ảnh thực nảy lên trong tâm hồn khi ta sống trong một cảnh huống/một trạng thái nào đó, đụng chạm với hành động hàng ngày…kết nên một bó sáng, đó là hình ảnh thơ.
* Tư tưởng thơ
- Những tư tưởng trong thơ là tư tưởng dính liền với cuộc sống, ở trong cuộc sống.
* Cảm xúc thơ
- Cảm xúc là phần xương thịt hơn cả của đời sống tâm hồn, bất cứ cảm xúc tình tự nào của con người cũng dính liền với sự suy nghĩ.
* Cái thực của thơ
- Là những hình ảnh sống, những hình ảnh có sức lôi cuốn và thuyết phục người đọc. Đó là những hình ảnh chưa có vết nhòa của thói quen, không bị rập khuôn vào những ý niệm trừu tượng định trước.
* Ngôn ngữ thơ:
- So sánh với ngôn ngữ văn xuôi:
- Về thơ tự do, thơ không vần, tác giả cho rằng không có vấn đề thơ tự do, thơ có vần và thơ không có vần mà chỉ có thơ thực và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, thơ và không thơ. Điều quan trọng là thơ phải nói lên được những tình cảm, tư tưởng mới của thời đại, diễn tả được đúng tâm hồn con người mới ngày nay.
