I. Sơ đồ - Phân tích thiên nhiên và con người U Minh Hạ
II. Sơ đồ - Phân tích nhân vật ông Năm Hên
III. Phân tích Bắt sấu rừng U Minh Hạ
1. Mở bài:
- Giới thiệu chung về tác giả Sơn Nam: là nhà văn, nhà khảo cứu tài hoa về miền đất Nam cực nước ta cùng phong cách đậm đà màu sắc Nam Bộ; cách dựng truyện li kì; nhân vật giàu sức sống, giàu ân tình và cũng rất đỗi trí dũng, gan góc, kiên cường.
- Giới thiệu khái quát về Bắt sấu rừng U Minh Hạ: là tác phẩm thể hiện được cả vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên cũng như vẻ chân chất, dũng cảm mộc mạc của con người nơi đây.
2. Thân bài
a. Thiên nhiên và con người U Minh Hạ
* Thiên nhiên U Minh Hạ : Bao la, kì thú nhưng cũng hoang sơ, bí ẩn và nhiều bất trắc, nguy hiểm
- Kênh rạch chằng chịt, sông nước mênh mông và đỏ ngòm, rừng tràm trải rộng, ...
- Có nhiều thú dữ như heo rừng, cọp, cá sấu, ....
- Cá sấu vô cùng nhiều và nguy hiểm : “Cá sấu lội từng đàn” và “nhiều như trái mù u chín rụng”
* Con người U Minh Hạ: Là những con người tài hoa và mang những phẩm chất tốt đẹp.
- Con người có sức sống mãnh liệt: kiên trì, bền bỉ bám trụ và gắn bó lâu đời với vùng đất nhiều hiểm nguy này.
- Con người giầu tình cảm, ân tình ân nghĩa : Năm Hên vì trả thù cho anh mà theo nghề bắt cá sấu, những người dân biết ơn, cảm kích Năm Hên, nhớ đến những người quá cố,...
- Trí dũng, gan góc, can trường : “Xóm này thiếu gì trai lực lưỡng từng gài bẫy cọp, săn heo rừng”, ông Năm Hên bứt cá sấu, ...
- Ông Năm Hên - nhân vật tiêu biểu cho phẩm chất, tính cách người dân U Minh Hạ: Sống tình cảm, phóng khoáng và hết sức tài hoa
+ Ông với một con xuồng, một hũ rượu, lọn nhang trầm, bơi xuồng mà hát “hồn ở đâu đấy”
+ Tài bắt cá sấu thông minh, khéo léo như một nghệ sĩ khiến ai cũng phải nể phục.
b. Tìm hiểu nhân vật ông Năm Hên
* Tính cách và tài nghệ của ông Năm Hên:
- Tính cách:
+ Phóng khoáng, giản dị, mộc mạc: một con xuồng, một hũ rượu, lọn nhang trầm
+ Khiêm tốn: “Tôi không tài giỏi gì cả, chẳng qua là biết chút mưu mẹo”
+ Tình cảm, nghĩa hiệp: “nghề bắt sấu có thể làm giàu được, ngặt vì tôi không mang thứ phú quới đó” bắt cá sấu để trả thù cho anh và giúp người dân, chứ không vì tiền bạc, phú quý.
+ Gan góc, tài giỏi: bắt một lúc hàng chục con cá sấu
- Tài nghệ:
+ Cách bắt thông minh, bản lĩnh: ép sấu lên bờ bằng kế đốt đám sậy ở ao, dồn sấu vào con đường đã đào sẵn, khóa miệng sấu bằng khúc mốp, cắt gân đuôi cho sấu không tấn công được, dùng dây cóc kèn trói thúc hai chân sau, để hai chân trước để sấu bơi theo xuồng về
+ Được người dân ghi nhận công lao và nể phục: “ Diệu kế! Diệu kế, Thực là bậc thánh xứ này rồi”.
* Tiếng hát gợi nhiều ý nghĩa sâu xa:
- Tiếng hát là tấm lòng ân tình, bày tỏ sự tiếc nuối, cảm thông trước những hi sinh, mất mát của người dân lao động.
- Tiếng hát là sự hóa giải cho những linh hồn bất hạnh, những con người bỏ mạng vì “miếng cơm manh áo” nơi rừng xanh nước đỏ.
3. Kết bài:
Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
