1. Tiểu sử
- Phan Châu Trinh sinh năm 1872 tại huyện Tiên Phước, phủ Tam Kỳ nay thuộc huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam. Thân sinh là một võ quan nhỏ, từng tham gia phong trào Cần Vương trong tỉnh.
- Tự Tử Cán, hiệu Tây Hồ, biệt hiệu Hi Mã.
- Thời đại: Đất nước có nhiều biến động mạnh mẽ, phong trào Cần Vương thất bại, khủng hoảng về đường lối.
- Cuộc đời:
+ 1901: đỗ Phó bảng, làm quan trong thời gian ngắn rồi rời quan trường đi làm cách mạng với chủ trương bất bạo động.
+ 1908, bị bắt tù đày ở Côn Đảo 3 năm.
+ 1911, tiếp tục sang Pháp thực hiện chủ trương nhưng không thành.
+ 1925, về Sài Gòn.
+ 24/3/1926, mất do ốm nặng (ông mất khi con đường giải phóng dân tộc mà ông theo đuổi vẫn còn chưa hoàn thành).
⇒ PCT là nhà yêu nước và cách mạng lớn của Việt Nam đầu thế kỉ XX.
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm chính
- Sáng tác cả văn xuôi chính luận và thơ trữ tình yêu nước cách mạng bằng chữ Nôm, chữ Hán và chữ Quốc ngữ: Đầu Pháp chính phủ thư (1906); Thất điều trần (1922); Đạo đức và luân lí Đông Tây (1925)…
b. Phong cách nghệ thuật
- Nổi tiếng với áng văn chính luận đầy tính hùng biện, có lập luận đanh thép, sáng tác cả thơ…tất cả đều thấm nhuần tư tưởng yêu nước.
