I. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về Nguyên Hồng và đối tượng chính trong văn ông.
- Khái quát về tác phẩm hồi kí " Những ngày thơ ấu " và nêu vị trí, nội dung của đoạn trích "Trong lòng mẹ ".
- Vị trí và nội dung chính của đoạn trích.
- Các biện pháp nghệ thuật trong đoạn.
- Hồng là kết quả của một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Cha mất sớm. Người mẹ vì cùng túng quá phải tha hương cầu thực. Chú phải sống xa mẹ, sống cùng họ hàng ở bên nội. Nhưng cậu lại không hề được yêu thương.
- Trong ngày giỗ đầu của cha, cậu vừa phải chịu nỗi đau mất cha, vừa phải nghe những lời châm chọc, cay nghiệt của người cô về mẹ của mình.
- Lời bà cô càng thâm hiểm, ác độc bao nhiêu thì chú bé lại càng đáng thương bấy nhiêu khi phải một mình chống đỡ yếu ớt lại miệng lưỡi người đời và những hủ tục lạc hậu, ác nghiệt.
- Bà cô luôn nói xấu về mẹ Hồng trước mặt cậu để khiến cậu khinh miệt và ruồng rẫy mẹ mình.
- Hồng đã nhận ra "rắp tâm tanh bẩn" trong đó , em đã chọn cách im lặng để bảo vệ mẹ mình.
=> Đó là hiện thân của những con người đã khô héo tình máu mủ , ruột thịt. Đó còn là sản phẩm của một xã hội đầy rẫy những bất công , hủ tục lạc hậu , những thành kiến đối với người phụ nữ.
- Càng nói chuyện với cô, Hồng càng thương mẹ nhiều hơn.
- Hàng loạt các động từ mạnh cùng phép so sánh , ẩn dụ đã được sử dụng " Gía những cổ tục ... nát vụn mới thôi".
=> Hồng là đứa trẻ nhạy cảm , thông minh khi nhận ra những ý nghĩ cay độc trong lời nói của cô. Hồng luôn yêu thương mẹ , mong chờ mẹ về.
- Hồng vô cùng ngạc nhiên , bối rối và hạnh phúc.
- Òa khóc khi được ở trong lòng mẹ --> sự hạnh phúc , xen lẫn sự tủi thân.
- Ngắm mẹ , thấy mẹ vẫn trẻ như hồi gia đình còn sung túc. ---> Đang tận hưởng niềm hạnh phúc nhỏ nhoi mà sau bao ngày đau đớn , tủi hổ bây giờ em mới có được.
=> Cuộc gặp gỡ vô cùng xúc động , chạm đến trái tim của hàng triệu người đọc -> tình mẫu tử thiêng liêng sâu nặng không gì chia cắt được.
- Đoạn hồi kí thấm đẫm chất trữ tình. Kết hợp giữa tự sự - miêu tả - biểu cảm.
- Tình huống truyện đơn giản nhưng hấp dẫn.
- Các hình ảnh so sánh độc đáo , phép tương phản.
- Khẳng định lại nội dung và gía trị của đoạn trích.
- Liên hệ các tác phẩm khác.
- Khái quát lại hình ảnh nhân vật chú bé Hồng và nghệ thuật của đoạn trích: Hình ảnh nhân vật chú bé Hồng khiến người đọc xúc động với tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý.
