I/ YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Trả lời câu 1 (SGK, trang 113, Ngữ Văn 8, tập hai)
- Hai đoạn trích trên thuộc kiểu văn bản nghị luận nên dù có nhiều yếu tố tự sự hay miêu tả thì cũng nhằm mục đích nghị luận nên nó không thể là văn bản tự sự hay miêu tả được.
- Nếu thiếu những chi tiết tự sự và miêu tả trong từng đoạn thì ta khó có thể hình dung được những điều mà tác giả muốn đề cập tới.
- Các yếu tố tự sự và miêu tả giúp cho việc trình bày luận cứ trong bài văn được trình bày rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn -> có sức thuyết phục hơn.
Trả lời câu 2 (SGK, trang 114, Ngữ Văn 8, tập hai)
a) - Yếu tố tự sự: Kể chuyện chàng Trăng; Kể chuyện nàng Han
- Yếu tố miêu tả: thỏ trắng; chàng không nói không cười chỉ thích chơi khiên đao; ngựa đá khổng lồ; Biến vào mặt trăng để đêm đêm soi xuống dòng thác Pông-gơ-nhi những vầng sáng bạc.
b) Vì kể chỉ là yếu tố phụ trong văn bản. Mục đích chính của văn bản là nhằm khẳng định các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn truyện anh hùng đẹp.
Trả lời câu 3 (SGK, trang 114, Ngữ Văn 8, tập hai)
- Không dùng tràn lan các yếu tố miêu tả, tự sự. Bởi lẽ đây không phải là mục đích của văn bản nghị luận.
- Chỉ dùng với mục đích làm sáng tỏ luận điểm, làm nổi bật luận điểm.
II/ LUYỆN TẬP
Trả lời câu 1 (SGK, trang 116, Ngữ Văn 8, tập hai)
- Yếu tố tự sự: Sắp trung thu ..., Mười mấy ngày qua ... của bộ mặt nhà giam..., Đêm nay rất đẹp ...
-> Tác dụng: Hiểu rõ hơn hoàn cảnh sáng tác và tâm trạng của nhà thơ
- Yếu tố miêu tả: Trăng sáng quá chừng, trong suốt, bao la, huyền ảo, vỗ về, muốn yêu, muốn thưởng thức, muốn chan hòa, muốn bộc lộ,...
-> Tác dụng: Hiểu rõ hơn khung cảnh đêm trăng và tâm hồn thi nhân
Trả lời câu 2 (SGK, trang 116, Ngữ Văn 8, tập hai)
Có cần. Cần vận dụng yếu tố miêu tả để tả vẻ đẹp của choa sen, yếu tố tự sự để kể lại một kỉ niệm hoặc tình huống nào đó khi gặp loài hoa này. Điều đó sẽ làm cho bài văn nghị luận được sinh động và có sức thuyết phục cao hơn.
