Câu 1
Trả lời câu 1 (trang 9 SGK Ngữ văn 8, tập 1):
- Những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” khơi nguồn từ:
+ Thời gian: cuối thu.
+ Không gian: lá rụng ngoài đường nhiều, trên tầng không có những đám mây bàng bạc.
- Những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được nhà văn diễn tả theo trình tự từ hiện tại nhớ về quá khứ.
Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 9 SGK Ngữ văn 8, tập 1):
*Chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi”:
- Cảnh vật, con đường quen thuộc bỗng trở nên lạ lùng.
- Cảm thấy trang trọng và đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen dài.
- Cẩn thận, nâng niu mấy quyển vở.
- Ngạc nhiên thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng ăn mặc sạch sẽ, gương mặt tươi vui và sáng sủa.
- Cảm thấy mình bé nhỏ nên lo sợ vẩn vơ khi đứng trước ngôi trường xinh xắn.
- Giật mình và lúng túng khi nghe thầy gọi đến tên mình.
- Càng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ.
- Vừa ngỡ ngàng, vừa hào hứng khi bước vào giờ học đầu tiên.
Câu 3
Trả lời câu 3 (trang 9 SGK Ngữ văn 8, tập 1):
*Thái độ, cử chỉ của những người lớn:
- Ông đốc: hình ảnh người thầy mẫu mực, từ tốn, hiền từ, bao dung, nhân ái.
- Thầy giáo trẻ: niềm nở, tươi cười đón nhận học sinh mới.
- Người mẹ, các bậc phụ huynh: âu yếm nắm tay con, dỗ dành con, chuẩn bị chu đáo cho con em ở buồi tựu trường đầu tiên, lưu luyến khi con em vào lớp học.
=> Tất cả người lớn đều dành tình yêu thương, sự quan tâm cho việc giáo dục con trẻ.
Câu 4
Trả lời câu 4 (trang 9 SGK Ngữ văn 8, tập 1):
- “Những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng” ⟹ Làm nổi bật ấn tượng về những cảm xúc trong trẻo, tinh khôi của cậu bé trong ngày đầu tiên đến trường.
- “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi” => So sánh một hiện tượng vô hình “ý nghĩ thoáng qua” với hiện tượng tự nhiên hữu hình “làn mây lướt ngang ngọn núi”, thể hiện nét dịu dàng, trong sáng và khát vọng vươn tới của một tâm hồn trẻ thơ.
- “Trước mắt tôi, trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp” => Diễn tả cảm xúc trang nghiêm, thành kính và lạ lùng của người học trò nhỏ với ngôi trường đồng thời khẳng định vị trí quan trọng của trường học trong đời sống nhân loại.
- “Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay, những con ngập ngừng e sợ” => Diễn tả tâm trạng lo lắng, rụt rè của những đứa trẻ khi sắp rời bàn tay của mẹ để bước vào một thế giới mới.
Câu 5
Trả lời câu 5 (trang 9 SGK Ngữ văn 8, tập 1):
* Đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Tôi đi học:
- Sử dụng các biện pháp nghệ thuật nhân hóa và so sánh đầy thi vị; giọng văn nhẹ nhàng, trong sáng gợi cảm.
- Chất thơ của truyện tỏa ra từ cảnh vật nên thơ và từ các nhân vật (thái độ, cử chỉ, gương mặt và lời nói của mỗi nhân vật đều rất tinh tế).
- Truyện được cấu tạo theo dòng hồi tưởng, mạch truyện phát triển theo trình tự thời gian và cảm nghĩ chân thành của nhân vật “tôi”.
- Trong truyện, có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức kể và tả.
* Sức cuốn hút của tác phẩm được tạo nên từ:
- Tình huống truyện.
- Ý nghĩ ngây thơ của nhân vật “tôi”.
- Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường và những nhân vật khác qua lời kể của nhân vật “tôi”.
